۹۶/۱۲/۲۶، ۰۲:۰۵ عصر
مرحله ششم: داخل گوشیتان چه خبر است؟
گوشیهای موبایل هم مثل لپتاپها و کامپیوترهای رومیزی، از قطعاتی مثل پردازنده، رم و حافظهی داخلی بهره میبرند که نوع این قطعات، سرعت و روان بودن تجربهی کاری شما را با گوشی مشخص میکند. بنابراین بهتر است که پیش خرید یک گوشی جدید، اطلاعاتی در مورد قطعات داخلی آن، کسب کنید.
سیستم روی یک چیپ
مطمئنا در هنگام خرید و با مقایسهی جدول مشخصات گوشیهای مختلف با کلماتی مثل پردازنده، حافظهی رم و حافظهی داخلی مواجه شدهاید. در بیشتر مواقع عدد بزرگتر روبهروی هر سطر عاملی برای گرایش به آن محصول میشود. ولی بررسی یک محصول به همین سادگیها نیست و جزئیات زیادی وجود دارند که باید نسبت به آنها اطلاع پیدا کرد.
در گوشیهای هوشمند به جای واحد پردازش مرکزی که در کامپیوترهای شخصی شاهد آن هستیم از بخش یکپارچهای به نام "سیستم روی یک چیپ" استفاده میشود. سیستم-روی-یک-چیپ یا SoC یک مدار مجتمع است که تمامی قطعات پردازشی دستگاه را بر روی یک چیپ جمع میکند. با این روش تولیدکنندگان دستگاههای دیجیتال بهراحتی میتوانند از SoCها در محصولات خود بدون نیاز به قطعات بهصورت مجزا استفاده کنند. ایدهی اصلی ساخت این مجتمعها در استفادهی بهینه از فضای اشغالشده، یکپارچگی قطعات دستگاه برای رسیدن به توان بالاتر و مصرف پایینتر باتری نهفته است. همهی موارد مربوط به عملکرد گوشی از سرعت اجرای برنامهها، روان بودن بازیها، کند شدن گوشی پس از نصب تعداد زیادی برنامه و حتی سرعت عکاسی دوربین آن، وابسته به مدل تراشه است. تراشهی گوشیهای هوشمند توسط شرکتهای مختلف ساخته میشود.
یک SoC واحدهای مختلفی نظیر واحد پردازش مرکزی (CPU)، واحد پردازش گرافیکی (GPU)، حافظه، شبکههای 4G، Wi-Fi و بلوتوث را در خود جای میدهد و با استاندارد مشخصی تمامی قطعات ذکر شده را کنار یکدیگر میزبانی میکند. به لطف تولید و قدرتمندتر شدن SoCها و کاربرد گستردهی آنها در گوشیهای هوشمند، تبلتها و گجتها از کارایی بالایی در پردازش دستورات برخوردار هستند. در ادامه به معرفی اجزای اصلی یک SoC واحد پردازش مرکزی، واحد پردازش گرافیکی، کنترلکننده شبکه و حافظه رم میپردازیم.
واحد پردازش مرکزی
CPU یکی از اجزای اصلی و مغز متفکر هر دستگاهی است. این واحد داده را از حافظه دریافت نموده و با انجام محاسبات منطقی، خروجی مورد نظر را تحویل میدهد. با افزایش قدرت پردازنده کاربر قادر به انجام حجم بیشتری از عملیات است. باید توجه کرد که تمامی اجزای داخل SoC توسط یک شرکت طراحی و تولید نمیشود. تولیدکنندگان باید برای ساخت هر قطعه گواهی مربوطه را از شرکت طراح بخرند. کمپانی ARM معروفترین شرکت معمار پردازندههاست که گواهینامههای مربوط را به شرکتها میفروشد.
اکثر پردازندههای موجود در بازار از معماری آرم استفاده میکنند و دلیل آن مصرف بهینه انرژی در معماریهای این شرکت است. پردازندههای شرکتهایی مانند کوالکام، سامسونگ، مدیاتک و اپل همگی از معماری این شرکت بهره میبرند. در مقابل معماری x86 اینتل قرار دارد که نکته منفی آن در مصرف زیاد انرژی است. پردازندههای اینتل تحت نام Atom در تلفنهای هوشمند به کار گرفته میشد. با این حال با عدم استقبال شرکتهای سازنده از این پردازندهها، اینتل از بازار موبایل خارج شد.
در حال حاضر دو سری ARMv7 از رستهی ۳۲ بیتی و ARMv8 از رستهی ۶۴ بیتی از تنوع زیادی در بین معماریهای پردازنده گوشیهای موبایل برخوردار هستند. هستههای یک پردازنده هم میتوانند از معماریهای متفاوتی نسبت به معماری کل واحد بهره ببرند.
اپل با معرفی آیفون 5s و استفاده از پردازنده ۶۴ بیتی بهعنوان قلب تپندهی دستگاه جدید خود، تمامی کاربران و شرکتهای رقیب را متعجب کرد. حرکت اپل سرآغاز حرکت دیگر شرکتها برای ارائه گوشیهای مبتنی بر پردازندههای ۶۴ بیتی بود و در نهایت گوگل در نسخه آبنبات چوبی از سیستمعامل اندروید رسما پشتیبانی از این نوع پردازشگرها را شروع کرد. پردازندههای ۶۴ و ۳۲ بیتی بهطور متداولی در کامپیوترهای شخصی استفاده میشوند؛ ولی امروزه استفاده از آنها در دنیای گوشیهای هوشمند رواج پیدا کرده است.
اما تفاوت پردازندههای ۶۴ بیتی در چیست؟
مهمترین تغییر در سری جدید پردازندهها بالا رفتن توان پردازشی دستگاه است. یک پردازنده ۶۴ بیتی میتواند تا ۲ به توان ۶۴ مقدار داده را محاسبه و به حافظه رم آدرسدهی کند. بنابراین در این پردازندهها مدیریت حافظه بهینهتر، بازده دستگاه در پردازش دستورات بالاتر و پردازش دادهها در حجم زیادتری از امور کاراتر خواهد شد. بنابراین دلیلی برای مقاومت در برابر پردازندههای ۶۴ بیتی وجود ندارد. در حال حاضر تمام گوشیهای هوشمند جدید بازار از پردازندههای ۶۴ بیتی بهره میبرند.
هستههای پردازشی
هستههای پردازشی جزئی از معماری پردازندههای مرکزی شناخته میشوند. هر هسته مجموعهای از دستورات را بهطور مجزا محاسبه میکند. تعداد بیشتر هستهها به معنای بالاتر رفتن سرعت محاسبات توسط پردازنده است. در طرف مقابل بالا رفتن تعداد هستهها جهت افزایش سرعت پردازشی به قیمت مصرف بالاتر انرژی تلقی میشود. بنابراین چالش روبهروی شرکتهای تولید کنندهی پردازندهها، نحوه مدیریت انرژی و چینش هستهها در کنار هم است.
امروزه در اکثر گوشیها از پردازندههای چهار یا هشت هستهای استفاده میشود. در پردازندههای چهار هستهای هر چهار هسته میتوانند بهطور همزمان به پردازش امور بپردازند. این اتفاق در پردازندههای هشت هستهای بدین صورت است که چهار هستهای که مصرف انرژی پایینی دارند در مواقع معمول در حال کار هستند و چهار هسته دیگر در مواقعی که فشار محاسبات افزایش مییابد وارد چرخهی فعالیت میشوند.
واحد پردازش گرافیکی
GPU نیز از بخشهای مهم در SoC به شمار میرود و مسئول پردازش کارهای گرافیکی در دستگاههای دیجیتال است. به دلیل محدودیت فضا و جهت کاهش مصرف انرژی واحد پردازش گرافیکی در نزدیکی CPU قرار دارد. به کمک این واحد شما میتوانید انواع بازیها، تصاویر سهبعدی و فعالیتهای گرافیکی را در گوشیهای خود اجرا کنید. عملکرد واحد گرافیکی به عوامل مختلفی از جمله معماری، چینش واحد بر روی SoC و سیستمعامل مربوط است.
در پردازش تصاویر سهبعدی مهمترین و اولین قسمت درگیر واحد پردازش گرافیکی است. اگرچه در برخی اوقات هستههای پردازشی به کمک واحد گرافیک میآیند، ولی بهطور معمول این هستهها برای انجام امور گرافیکی طراحی نشدهاند و GPU در پردازش کارها اولویت بالاتری دارند. پردازش تصاویر دوبعدی نظیر بزرگنمایی عکس و حرکات بین صفحات در رابط کاربری نیز از وظایف GPU است و سیستمعامل این امور را به جای واحد پردازش مرکزی به واحد پردازش گرافیک میسپارد.
در اندروید به دلیل وجود گوشیهای ردهپایین و نبود سختافزار مناسب، پردازش تصاویر دو بعدی برعهده CPU قرار دارد و سرعت پایین و لگ در اندروید به دلیل همین موضوع است. خوشبختانه گوگل از نسخهی چهار به بعد سیستمعامل خود این مشکل را حل کرد. به دلیل قدرتمندتر شدن سختافزارهای گوشیهای موبایل اندروید، اجازهی دسترسی به GPU برای پردازش پوستهی رابط کاربری داده میشود. بنابراین شاهد کم شدن لگ در محیط کاربری اندروید هستیم.
iOS نیز مانند ویندوزفون اجازه استفاده از GPU برای تمامی کارهای گرافیکی را دارد. این عامل باعث شده که در استفاده از سختافزارهای iOS که عموما جز قدرتمندترین محصولات بازرا هستند، نرم و روانی در مرور صفحات به چشم آید.
سیستمعامل ویندوزفون نیز از جلوههای گرافیکی زیادی در رابط کاربری خود بهره میگیرد. بنابراین استفاده از پردازندههای رده پایین در گوشیهای موبایل تجربه مناسبی در اختیار کاربران قرار نمیدهد و واحد پردازش گرافیک مسئولیت تمامی پردازشهای مربوط به امور گرافیکی را به عهده میگیرد. استفاده از قدرت GPU منجر به حرکت روان و نرم بین صفحات در این سیستمعامل میشود.
معماریهای ساخت GPU
حتما هنگام مقایسه دستگاههای مختلف، در مقابل واحد پردازش گرافیکی (GPU) نامهای مختلفی را مشاهده کردهاید. همانند CPU که در اکثر گوشیهای هوشمند موجود در بازار از معماری آرم بهره میبرند، واحدهای پردازش گرافیکی نیز از معماریهای مختلفی در طراحی خود استفاده میکنند.
GeForce: این معماری توسط شرکت Nvidia توسعه یافته و بر روی SoCهای خانواده Tegra استفاده میشود. البته انویدیا چند سالی است که از بازار موبایل خارج شده و دیگر محصولات آن را در گوشیهای هوشمند نمیتوان یافت.
Adreno: معماری اختصاصی شرکت کوالکام برای پردازندههای گرافیکی خود است که در SoCهای ساخت این شرکت کاربرد دارند.
ARM Mali: همانطور که از اسم آن برمیآید پردازندههای Mali از معماری توسعه یافته توسط آرم بهره میبرند. این هستهها پردازشی در Socهای Exynos سامسونگ و کرین هواوی استفاده میشوند.
PowerVR: این معماری یکی از محبوبترینها در بین سازندگان پردازشگرهای گرافیکی محسوب میشود و پیشتر اپل در SoCهای دستگاههای هوشمند خود از این معماری بهره میگرفت. بهتازگی اپل با توسعهی هستههای پردازش گرافیکی مورد نیاز خود، دیگر از نمونههای Power VR استفاده نمیکند.
کنترلکننده شبکه
در SoCها مودمهایی قرار دارند که توانایی ارتباطات بیسیم را به دستگاه میبخشند. بهطور مثال برای استفاده از دیتای شبکه همراه مودمهایی با قابلیت LTE بر روی SoC قرار میگیرند. برای ارتباطات دیگری نظیر بلوتوث، وای-فای، GPS و GLONASS نیز بخشهایی مجزا در برد اصلی قرار دارند.
جمع بندی
اگر میخواهید که آیفون بخرید، موضوع خیلی ساده است؛ تراشهی این گوشیها توسط خود شرکت اپل طراحی میشود و معمولا سریعترین تراشههای گوشیهای هوشمند محسوب میشوند؛ به همین دلیل است که آیفونها عمکرد فوقالعاده روانی دارند. اما جدا از شرکت اپل، تراشهی گوشیهای هوشمند اندرویدی توسط شرکتهای سامسونگ، کوالکام، مدیاتک و هواوی طراحی میشود. پیش از خرید هر گوشی، بهتر است که نتایج آزمون تراشهی آن را بررسی کنید و با گوشیهای مشابه مقایسه کنید؛ اما بهصورت یک قاعدهی کلی، تراشههای ساخت شرکت کوالکام که «اسنپدراگون» نام دارد، بهترین انتخاب برای گوشیهای هوشمند محسوب میشود. معمولا گوشیهایی که از تراشههای اسنپدراگون استفاده میکنند، عملکرد سریعتر و البته بهینهتری در مقایسه با مدلهای مشابه با تراشههای ساخت مدیاتک دارد.
حافظهی رم
حافظهی رم در کنار واحد پردازش داده و واحد پردازش گرافیکی سومین جزء مهم در یک SoC به شمار میرود. حافظهی دسترسی تصادفی، گونهای از حافظه است که اجازه نوشتن و خواندن دادهها را در مدت زمان کوتاه میدهد. فایلهایی نظیر اطلاعات برنامهها، سیستمعامل، گرافیک بازیها یا بهطور کلی هر موردی که دسترسی به آن باید در کوتاهترین زمان اتفاق بیافتد در حافظهی رم ذخیرهسازی میشوند.
اولین و مهمترین عددی که در بررسی یک محصول دیجیتال در مقابل حافظهی رم به چشم میخورد میزان حافظهی آن است. مقدار حافظهی بیشتر موجب بهبود چند وظیفگی در محیط سیستمعامل میشود؛ چرا که برنامهها به فایلهای موجود سریعتر دسترسی پیدا میکنند. هر چند رابطهای میان حافظهی رم و مصرف باتری وجود دارد، ولی میتوان از آن صرف نظر کرد و ادعا کرد در این حالت میزان حافظه بر میزان مصرف باتری تأثیری ندارد.
سیستمعامل موبایلهای هوشمند به سمتی حرکت کردهاند که استفاده از حافظه بیش از اندازه را توجیه نمیکنند. سیستمعامل و برنامههای موجود در فروشگاههای نرمافزاری مقدار کمی از حافظهی رم را اشغال میکنند. در هنگام مولتیتسکینگ سیستمعامل برنامههایی که در یک مدت زمان مشخص استفاده نشده باشند را تشخیص و جای آنها را در حافظه رم خالی میکند. به همین دلیل ویندوزفون در حافظهی رم پایین ۵۱۲ مگابایت عملکردی روان از خود نشان میدهد.
با این حال نمیتوان نتیجه گرفت که میزان بالای حافظه رم غیرکاربردی است. بیشتر بازیهای سنگین و گرافیکی، مقدار زیادی از حافظه را اشغال میکنند. در حالیکه اجرای این بازیها در حافظههای ۵۱۲ مگابایت به کندی و لگ فراوان اجرا میشوند. بنابراین برای اجرای جدیدترین و بهترین بازیها، داشتن میزان قابل قبولی از حافظهی رم یک مزیت برای گوشیهای هوشمند به شمار میرود.
جمع بندی
بهصورت یک قاعدهی عمومی، بهتر است همیشه روی رم گوشیتان سرمایهگذاری کنید. گوشیهایی که رم زیادی دارند، دیرتر کند میشود و اعصابتان را کمتر خرد خواهند کرد. پیشنهاد ما خرید گوشی هوشمندی (در پلتفرم اندروید) است که حداقل از ۳ گیگابایت حافظهی رم بهره میبرد.
حافظهی ذخیرهسازی
مانند حافظهی رم، حافظهی داخلی نیز از مهمترین اجزای هر گوشی هوشمند محسوب میشود. بدون فضایی برای ذخیرهسازی اطلاعات، سیستمعامل و برنامهها دستگاه به هیچ دردی نمیخورد. اگرچه بعضی از تلفنهای پایینرده از ظرفیتهای پایینی برای ذخیرهسازی برخوردار هستند با این حال فضای کافی برای اجرای سیستمعامل پیشبینی شده است.
بسته به نوع سیستمعامل و خود دستگاه، انواع مختلفی از حافظههای ذخیرهسازی به کار برده میشود. این حافظه به بخشهای مختلفی تقسیم میشوند که شامل فضای ذخیرهسازی برای برنامهها، فایلهای کش و سیستمی میشود. بهطور معمول به قسمتی از حافظه که فایلهای سیستمی را میزبانی میکند، حافظه ROM گفته میشود.
در بعضی از گوشیهای موجود در بازار، علاوه بر حافظهی داخلی به کاربر اجازه اضافهکردن حافظهی جانبی نیز داده میشود. بهطور معمول عملکرد، کارایی و سرعت بیشتر خواندن و نوشتن اطلاعات حافظههای داخلی به دلیل تماس مستقیم با SoC به مراتب از حافظههای خارجی بیشتر است.
در بین سیستمعاملهای رایج در دنیای گوشیهای هوشمند فقط اندروید به کاربر اجازه دسترسی آزاد به اطلاعات موجود در کارت حافظه جانبی را میدهد. سیستمعامل iOS و گوشی آیفون بهطور کل این قابلیت را پشتیبانی نمیکنند و ویندوزفون با محدودیتهای امنیتی و کارهایی که بر روی کارتهای حافظه وضع میکند، میتوان از حافظه جانبی استفادهای محدود داشت.
جمع بندی
میزان حافظهی داخلی کاملا به نیازتان باز میگردد؛ اگر قرار است برنامههای زیادی نصب کنید، زیاد عکس بگیرید یا موسیقیهای زیادی در گوشیتان قرار دهید، بهتر است به سراغ گوشیهایی با حافظهی زیاد (حداقل ۱۶ گیگابایت) بروید. در نظر داشته باشید که هر چقدر حافظهی گوشی پُرتر باشد، عملکرد آن کاهش مییابد؛ بنابراین طوری برنامهریزی کنید که همواره چیزی حدود ۲۰ درصد از فضای ذخیرهسازی گوشیتان خالی باشد. بهعلاوه، قسمتی از فضای ذخیرهسازی توسط سیستمعامل و برنامههای پیشفرض اشغال میشود. برای مثال، اگر حافظهی داخلی گوشی مورد نظرتان ۸ گیگابات است، کمتر از ۵ گیگابایت آن در اختیارتان قرار خواهد گرفت. برخی از گوشیها، برای جبران این کاستی، به درگاه کارت حافظه مجهز شدهاند؛ این موضوع به شما کمک میکند که با هزینهای کم، فضای ذخیرهسازی گوشیتان را افزایش دهید.
باتری
یکی از مواردی که به هنگام رونمایی از یک گوشی جدید مورد پرسش قرار میگیرد، میزان دوام باتری آن است. در واقع باتری تلفنهای همراه میتواند به بزرگترین مشکلی که ممکن است در گوشی خود با آن مواجه شوید، تبدیل شود. به همین دلیل، شرکتهای سازندهی گوشی در زمینه باتری نیز رقابت شدیدی با یکدیگر دارند و هرکدام مدعی با دوامتر بودن باتری گوشیهای خود هستند.
لیتیوم یون (Lithium-Ion)
با سر کار آمدن باتریهای لیتیوم یونی و استفاده از آنها در گوشیهای هوشمند، بسیاری از مشکلات مربوط به باتری از بین رفت. باتریهای نیکل هیدرید و نیکل کادمیومی پاسخگوی نیاز گوشیهای جدید نبودند و روی کار آمدن لیتیومی یونیهای سبک و قابل تولید در اندازههای متفاوت، امکان تولید گوشیهای سبکتر و باریکتر را فراهم کرد. ولتاژ تولید شده توسط گوشیهایی که از باتری لیتیوم یونی بهره میبرند، معمولا ۳.۷ ولت است که این مقدار ولتاژ رقم قابل توجهی است.
یکی دیگر از مشکلاتی که در این نوع باتریها مرتفع شده است، مشکل Memory Effect یا تأثیر بر حافظه است. در نسل قبلی باتریها با هربار تخلیه کامل شارژ باتری، میزان بسیار کمی از عمر حافظه باتری کاهش مییافت. یا اینکه نباید بعد از شارژ کامل باتری، گوشی همچنان به برق متصل میماند. باتریهای لیتیوم یونی را میتوانید به هر میزان که تمایل دارید شارژ کنید و هیچ کدام از مشکلات باتریهای قدیمی را در این نوع مشاهده نخواهید کرد.
روند شارژ شدن این باتری بدین صورت است که تا حدود ۸۰ درصد اولیه با سرعت شارژ شده و ۲۰ درصد باقیمانده با روند آرامتری شارژ میشود. تنها ایرادی که به این باتریها وارد است قیمت بالای آنها است که در مقابل خدمات خوب بسیار زیادی که ارائه میدهند، میتوان از این قیمت بالای آنها چشمپوشی کرد.
لیتیوم پلیمر (Lithium-Polymer)
یکی دیگر از جدیدترین فناوریهای باتری که تاکنون ساخته شده باتریهای لیتیوم پلیمری هستند. قدرت بالا و وزن بسیار سبک از مهمترین ویژگیهای این باتریها هستند. این نوع باتریها تا حدود ۵۰ درصد عمر طولانیتری نسبت به سایر باتریهای شارژشدنی دارند. دمای پایین بر کارایی این باتری تأثیری ندارد و اگر از باتری این گوشیها استفاده نشود، باتری تا ماهها شارژ را نگه میدارد. روکش پلاستیکی این باتری باعث افزایش بسیار زیاد امنیت آن شده بهطوری که حتی با سوراخ شدن باتری نیز احتمال آتش گرفتن و انفجار باتری بسیار پایین است.
تنها ایراد این نوع باتریها نیز قیمت بالای آنها است. این موضوع باعث شده که تنها اپل از آن در گوشیهای خود استفاده کند. برخی شرکتهای دیگر نیز در بعضی از پرچمداران خود از این نوع باتری استفاده کردند که البته هزینهی بالای تمام شدهی گوشی برای این شرکتها باعث شد تا از به کار بردن آنها خودداری کنند.
امکانات ارتباطی
در حال حاضر، اکثر اپراتورهای موبایل در ایران از شبکههای پرسرعت 4G پشتیبانی میکنند؛ البته این نوع از اینترنت پرسرعت، تمام مناطق و شهرهای ایران را پوشش نمیدهد؛ بنابراین این موضوع که گوشی جدیدتان از شبکههای 4G پشتیبانی کند یا خیر، بستگی به نیاز و محل سکونتتان دارد. اگر هم میخواهید گوشی دو سیمکارته بخرید، وضعیت هر دو سیم کارت را برای پشتیبانی از شبکههای اینترنتی بررسی کنید؛ در برخی از گوشیهای دو سیم کارته، تنها یکی از سیمکارت از شبکههای 4G پشتیبانی میکند و دیگری به شبکههای 2G محدود است. بهعلاوه در اکثر گوشیهایی که از کارتهای حافظه پشتیبانی میکنند، شکاف سیم کارت دوم بهعنوان محل قرارگیری کارت حافظه انتخاب میشود؛ یعنی باید بین سیم کارت دوم و کارت حافظه، یکی را انتخاب کنید.
مرحله هفتم: امکانات صوتی گوشی را بررسی کنید
گوشیهای هوشمند قاتل اصلی دستگاههای پخش موسیقی قابل حمل محسوب میشوند؛ حتی مدتی پیش، شرکت اپل بهطور رسمی تولید آیپاد شافل و آیپاد نانو را متوقف کرد. بهعلاوه امروزه انواع و اقسام سرویسهای پخش موسیقی برای گوشیهای هوشمند وجود دارد تا بتوانید هر لحظه، هر ترانهای را که دوست داشتید، گوش دهید؛ پس بهتر است که تمام جنبههای صوتی گوشی را هم در نظر بگیرید.
درگاه صوتی ۳.۵ میلیمتری
دوست داشتنیترین درگاه صوتی جهان در آخرین سالهای عمرش به سر میبرد و این موضوع از دنیای گوشیهای هوشمند آغاز شده است. شرکتهایی مثل اپل، اچتیسی، هواوی و موتورولا، این درگاه را از گوشیهای هوشمند جدید خود حذف کردهاند؛ البته اکثر آنها یک مبدل برای درگاه صوتی ۳.۵ میلیمتر در جعبهی گوشی قرار میدهند؛ ولی اگر کلکسیونی از هدفونهای اعلا و گرانقیمت دارید، بهتر است دنبال محصولی باشید که جک ۳.۵ میلیمتری صوتی هم داشته باشد.
بلندگوها
ممکن است بخواهید از گوشی خود بهعنوان یک بلندگوی قابل حمل هم استفاده کنید. حتی اگر اینطور نباشد، بالاخره هنگام پخش یک کلیپ خندهدار در جمع دوستان یا زمانی که گوشی را در انتهای کیفتان قرار گرفته و زنگ میخورد، بلندگوهای بلند و رسا، قطعا کاربردی خواهد بود. گوشیهای ساخت اپل، اچتیسی و سونی، معمولا از بلندگوهایی استریو و باکیفیت در گوشیهای خود بهره میدهند؛ اکثر گوشیهای این شرکتها، از اسپیکر استریو استفاده میکنند که تفکیک صدا و بلندی بهتری در مقایسه با تک بلندگوهای دیگر دارد. البته همیشه این انتخاب وجود دارد که یک بلندگوی قابل حمل جداگانه تهیه کنید.
تقویتکنندههای صوتی
اگر بهطور جدی به دنیای موسیقی علاقه دارید و میخواهید به موسیقی آنگونه که در استودیو ضبط میشود، گوش دهید؛ باید به سراغ گوشیهای موسیقی-محور بروید. برخی از شرکتهای سازندهی گوشیهای هوشمند، علاوه بر امکانات مرسوم، گوشیهای خود را به تراشههای تقویت صوتی هم مجهز میکنند. برای مثال، گوشی وی ۳۰ الجی، از چهار تراشهی DAC استفاده میکند که دادههای دیجیتال را از فایلهای صوتی دریافت کرده و به امواج آنالوگ تبدیل میکنند؛ سپس این امواج برای هدفون یا بلندگو ارسال میشود. این امر سبب میشود که از میزان نویز و اعوجاج صوتی کاسته شود و کیفیت صدای پخش شده بهبود قابل توجهی یابد.
مرحله هشتم؛ چقدر به خاص بودن اهمیت میدهید؟
علاوه بر تمام امکاناتی که بهصورت استاندارد در تمام گوشیهای هوشمند وجود دارد؛ برخی از شرکتهای سازنده برای جذب بخش خاصی از کاربران، امکانات خاص و گاها، عجیبی را به گوشیهای هوشمند اضافه میکنند. این امکانات ممکن است کاملا کاربردی یا صرفا تبلیغاتی باشند. در ادامه، چند مورد از بارزترین امکانات خاص را در دنیای گوشیهای هوشمند بررسی میکنیم.
ماژولهای جانبی
مبحث گوشیهای ماژولی، مدت زیادی است که در دنیای گوشیهای هوشمند وجود دارد؛ ولی هنوز هم هیچ شرکتی نتوانسته است یک گوشی ماژولار را با موفقیت به مرحلهی تولید انبوه برساند. اما شرکتهایی مثل موتورولا و الجی، به جای اینکه گوشیهای ماژولار تولید کنند، تعدادی لازمهی جانبی برای گوشیهای پرچمدار خود (مثل موتو زد و جی۵) طراحی کردهاند؛ این ماژولها توسط یک سازوکار فیزیکی به گوشی متصل میشود و قابلیتهای جدیدی را به آن اضافه میکند. برای مثال میتوانید دوربینی حرفهای یا باتری بزرگتری را به این گوشیها متصل کرد. با این حال ماژولهای سختافزاری به دلیل قیمت بالا، کاربرد نه چندان زیاد و اتصال سخت به گوشی، هنوز از سوی کاربران با اقبال روبرو نشدهاند.
البته ماژولهای جانبی دیگری نیز برای گوشیهای هوشمند توسعه یافتهاند. لنزهای متنوع دوربین، دستگاههای سنجش فشار، غلظت یا میزان قند خون، دوربین حرارتی، میکروفن حرفهای و افزایش ظرفیت باتری بخشی از این لوازم جانبی هستند که عموما برای گوشیهای آیفون طراحی شدهاند.
نمایشگر خمیده/دوم
البته این موضوع دیگر به گوشی خاصی تعلق ندارد و اخیرا اکثر شرکتهای بزرگ مثل سامسونگ، هواوی و شیائومی، آن را در گوشیهای پرچمدارشان استفاده میکنند. لبههای خمیدهی کاربردهای جذابی مثل نمایش اعلانها، فهرست برنامههای پراستفاده و کنترل قسمتهای مختلف دوربین گوشی را در اختیار کاربران قرار میدهند؛ بنابراین موردی کاربردی محسوب میشود. برخلاف سامسونگ که به سمت نمایشگرهای خمیده رفته است، شرکتهای مثل الجی، نمایشگر دوم کوچکی را برای نمایش میانبرها، اعلانها و برنامههای پرکاربرد انتخاب کردهاند.
نمایشگر دوم هم کاربردی کم و بیش شبیه به لبهی خمیده دارد و موردی مفید محسوب میشود. البته برخی از شرکتهای خاص مثل یوتافون، ایدهی نمایشگر دوم را گسترش دادهاند و نمایشگری هماندازهی نمایشگر اصلی را در پشت گوشی قرار دادهاند. این نمایشگر از پنل ای-اینک استفاده میکند و برای کتابخوانی مناسب است.
مرحله نهم: کاربردتان از گوشی هوشمند چیست؟
حال که با مهمترین اصطلاحات در دنیای گوشیهای هوشمند آشنا شدید، بهتر است که پیش از اینکه به سراغ کیف پولتان بروید، کاربرد گوشی جدیدتان را مشخص کنید. قرار است از گوشی هوشمند جدیدتان چه استفادهای بکنید؟ اینگونه متوجه خواهید شد که باید روی کدام بخش از گوشی جدیدتان سرمایهگذاری بیشتری بکنید. بیایید کمی با «پرسوناها» یا کاربرنماهای دنیای گوشیهای هوشمند آشنا شویم.
عاشقان شبکههای اجتماعی
اگر جزو این دسته از افراد باشید، احتمالا هر چند دقیقه یکبار، سری به تلگرام، واتساپ، اینستاگرام یا توئیتر میزنید. همانطور که از نامش مشخص است، این دسته از افراد بیش از ۵۰ درصد استفادهشان از گوشیهای هوشمند به شبکههای اجتماعی خلاصه میشود. صفحهنمایش بزرگ با رزولوشن بالا، حافظهی داخلی و رم زیاد و باتری قدرتمند، مهمترین شاخصهای خرید گوشی برای این دسته از افراد محسوب میشود.
اپلیکیشن بازها
این دسته بهطور متوسط روزی دو الی ۵ اپلیکیشن جدید روی گوشیشان نصب میکند و همیشه به دنیال این هستند که با اپلیکیشنهای جدیدی کار کنند؛ اگر جزو این دسته افراد هستید، به سراغ گوشیهایی بروید که سیستمعامل بهروز، تراشهی قدرتمند و حافظهی داخلی زیادی داشته باشد.
گیمرهای موبایل
مثل گیمرهای کامپیوتری و کنسولهای بازی، افرادی وجود دارند که از گوشیهای موبایل خود بهعنوان وسیلهای برای سرگرمی استفاده میکنند. مثل گیمرهای کامپیوتری و کنسولهای بازی، زندگی این افراد هم، هزینهی زیادی دارد؛ آنها باید به دنبال گوشیهایی با تراشههای قدرتمند، نمایشگر بزرگ و حافظهی داخلی زیاد باشند؛ بنابراین انتخاب آنها به گوشیهای ردهبالا و پرچمدار محدود خواهد بود.
فیلم/سریال بازها
احتمالا در تاکسی و مترو افرادی را دیدهاید که هدفون به گوش، در حال تماشای فیلمها یا سریالهای جدید هستند. اگر شما هم جزو این دسته افراد هستید، به دنبال گوشیهایی بروید که نمایشگر بزرگ با رزولوشن حداقل Full HD دارند و از کارتهای حافظه هم پشتیبانی میکنند.
عاشقان موسیقی
اینها کسانی هستند که در مسیر، پشت میز کار و حتی موقع خواب، هدفون از گوششان خارج نمیشود و همیشه در حال گوش دادن به موسیقی هستند؛ کسانی که احتمالا یک حساب فعال در اسپاتیفای یا اپل موزیک هم دارند. این دسته افراد باید به امکانات صوتی و هدفونی که همراه گوشی ارائه میشود، دقت کنند. بهعلاوه، گوشی مورد نظرشان باید فضای کافی برای ذخیرهی تعدادی زیادی آلبوم موسیقی هم داشته باشد.
عکاسان
عکاسان موبایلی به دو دسته تقسیم میشوند: آنهایی که واقعا یک عکاس حرفهای محسوب میشوند و همواره، گوشی به دست، تصاویر مختلف را ثبت میکنند. این افراد باید به سراغ گوشیهای پرچمدار بروند که بهترین دوربینهای موبایل را دارند و قدرت کافی برای ویرایش سریع عکس را هم در اختیارشان قرار میدهد. مورد دوم آنهایی هستند که بهصورت جدی هنر عکاسی را دنبال نمیکنند؛ ولی از هر فرصتی برای اجرای برنامهی دوربین گوشی (بهخصوص دوربین سلفی) استفاده میکنند. برای این دسته افراد، گوشیهای میانرده با دوربینهای باکیفیت (به خصوص دوربین سلفی باکیفیت) و فضای زیاد برای ذخیرهسازی تصاویر و نصب انواع برنامههای عکاسی با فیلترهای مختلف، مناسب است.
مرحله دهم: شرکت سازنده، گارانتی و رجیستری را از قلم نندازید
هنگام خرید گوشی جدید، استفاده از تجربیات کاربران دیگر را از دست ندهید. این موضوع میتواند با یک پرس و جوی ساده از دوستان یا خواندن نظرات مردم در فروشگاههای اینترنتی باشد. اما این تمام ماجرا نیست؛ هر ساله، موسسات تحقیقاتی، رفتار و بازخورد مشتریان گوشیهای مختلف را بررسی و شرکتهای سازنده را براساس شاخص «رضایت مشتری» (Customer Satisfaction) طبقهبندی میکنند.
بهطور مثال، تحقیقات سال ۲۰۱۷ موسسهی J. D. Power در مورد رضایت مشتریان در ایالات متحده نشان میدهد که شرکتهای اپل و سامسونگ، بهترتیب راضیترین کاربران گوشیهای هوشمند را دارند. بهعلاوه میزان فروش گوشیهای هوشمند هم میتواند معیار مهمی باشد. در حال حاضر، نزدیک به ۵۰ درصد از کل بازار گوشیهای هوشمند در اختیار شرکتهای سامسونگ، اپل و هواوی است؛ بنابراین اجازه ندهید که جملاتی مثل «چینی بودن شرکت هواوی» یا اینکه «گوشیهای اپل در ایران کاربردی ندارند!»، شما را در انجام یک خرید هوشمندانه، گمراه کند.
مبحث جدید رجیستری تغییرات زیادی در بازار گوشیهای هوشمند در کشور ایجاد کرده است. در این طرح بزرگ ملی، تنها گوشیهایی قابلیت فعالیت در شبکهی اپراتورهای کشور را دارند که از مجاری قانونی وارد شده و شمارهی IMEI آنها ثبت شود. بدین ترتیب دیگر شاهد گوشیهای بدون گارانتی و وارداتی نخواهیم بود تا از مشکلات کاربران در بخش خدمات پس از فروش تا حد زیادی کاسته شود. گوشیهای هوشمند در ایران با گارانتیهای مختلفی فروخته میشوند. هر کدام از این گارانتیها هم، مزایا، معایب و قیمت خاص خودشان را دارند. گارانتی موبایل، نوعی فیلتر اطمینان است و خیالتان را از بابت اتفاقهای ناگوار و پیشبینی نشده راحت میکند.
همچنین در این طرح هر گوشی با یک شمارهی سیمکارت فعال شده و امکان استفاده از سیمکارتهای دیگر وجود نخواهد داشت. به همین دلیل کاربران هنگام خرید و فروش گوشیهای دست دوم باید پروسهی انتقال شمارهی سیمکارت متصل شده به گوشی را انجام دهند. بدین ترتیب حتی پس از گُم شدن یا به سرقت رفتن، گوشی قابلیت فعالیت در شبکهی اپراتورهای کشور را نخواهد داشت.
اطلاع از رجیستری و قوانین آن برای تمامی کاربران از اهمیت زیادی برخوردار است تا دچار سوء استفاده برخی فروشندگان و خرید گوشیهای قاچاق و رجیستر نشده، نشوند. چک کردن IMEI گوشی در سامانهی همتا با کد دستوری #7777* جهت اطمینان از رجیستر شدن آن، فعال کردن سیمکارت خود پس از قرار دادن در گوشی و دریافت فاکتور با مهر از فروشنده، مواردی است که کاربران هنگام خرید گوشی هوشمند جدید باید انجام دهند.
گوشیهای موبایل هم مثل لپتاپها و کامپیوترهای رومیزی، از قطعاتی مثل پردازنده، رم و حافظهی داخلی بهره میبرند که نوع این قطعات، سرعت و روان بودن تجربهی کاری شما را با گوشی مشخص میکند. بنابراین بهتر است که پیش خرید یک گوشی جدید، اطلاعاتی در مورد قطعات داخلی آن، کسب کنید.
سیستم روی یک چیپ
مطمئنا در هنگام خرید و با مقایسهی جدول مشخصات گوشیهای مختلف با کلماتی مثل پردازنده، حافظهی رم و حافظهی داخلی مواجه شدهاید. در بیشتر مواقع عدد بزرگتر روبهروی هر سطر عاملی برای گرایش به آن محصول میشود. ولی بررسی یک محصول به همین سادگیها نیست و جزئیات زیادی وجود دارند که باید نسبت به آنها اطلاع پیدا کرد.
در گوشیهای هوشمند به جای واحد پردازش مرکزی که در کامپیوترهای شخصی شاهد آن هستیم از بخش یکپارچهای به نام "سیستم روی یک چیپ" استفاده میشود. سیستم-روی-یک-چیپ یا SoC یک مدار مجتمع است که تمامی قطعات پردازشی دستگاه را بر روی یک چیپ جمع میکند. با این روش تولیدکنندگان دستگاههای دیجیتال بهراحتی میتوانند از SoCها در محصولات خود بدون نیاز به قطعات بهصورت مجزا استفاده کنند. ایدهی اصلی ساخت این مجتمعها در استفادهی بهینه از فضای اشغالشده، یکپارچگی قطعات دستگاه برای رسیدن به توان بالاتر و مصرف پایینتر باتری نهفته است. همهی موارد مربوط به عملکرد گوشی از سرعت اجرای برنامهها، روان بودن بازیها، کند شدن گوشی پس از نصب تعداد زیادی برنامه و حتی سرعت عکاسی دوربین آن، وابسته به مدل تراشه است. تراشهی گوشیهای هوشمند توسط شرکتهای مختلف ساخته میشود.
یک SoC واحدهای مختلفی نظیر واحد پردازش مرکزی (CPU)، واحد پردازش گرافیکی (GPU)، حافظه، شبکههای 4G، Wi-Fi و بلوتوث را در خود جای میدهد و با استاندارد مشخصی تمامی قطعات ذکر شده را کنار یکدیگر میزبانی میکند. به لطف تولید و قدرتمندتر شدن SoCها و کاربرد گستردهی آنها در گوشیهای هوشمند، تبلتها و گجتها از کارایی بالایی در پردازش دستورات برخوردار هستند. در ادامه به معرفی اجزای اصلی یک SoC واحد پردازش مرکزی، واحد پردازش گرافیکی، کنترلکننده شبکه و حافظه رم میپردازیم.
واحد پردازش مرکزی
CPU یکی از اجزای اصلی و مغز متفکر هر دستگاهی است. این واحد داده را از حافظه دریافت نموده و با انجام محاسبات منطقی، خروجی مورد نظر را تحویل میدهد. با افزایش قدرت پردازنده کاربر قادر به انجام حجم بیشتری از عملیات است. باید توجه کرد که تمامی اجزای داخل SoC توسط یک شرکت طراحی و تولید نمیشود. تولیدکنندگان باید برای ساخت هر قطعه گواهی مربوطه را از شرکت طراح بخرند. کمپانی ARM معروفترین شرکت معمار پردازندههاست که گواهینامههای مربوط را به شرکتها میفروشد.
اکثر پردازندههای موجود در بازار از معماری آرم استفاده میکنند و دلیل آن مصرف بهینه انرژی در معماریهای این شرکت است. پردازندههای شرکتهایی مانند کوالکام، سامسونگ، مدیاتک و اپل همگی از معماری این شرکت بهره میبرند. در مقابل معماری x86 اینتل قرار دارد که نکته منفی آن در مصرف زیاد انرژی است. پردازندههای اینتل تحت نام Atom در تلفنهای هوشمند به کار گرفته میشد. با این حال با عدم استقبال شرکتهای سازنده از این پردازندهها، اینتل از بازار موبایل خارج شد.
در حال حاضر دو سری ARMv7 از رستهی ۳۲ بیتی و ARMv8 از رستهی ۶۴ بیتی از تنوع زیادی در بین معماریهای پردازنده گوشیهای موبایل برخوردار هستند. هستههای یک پردازنده هم میتوانند از معماریهای متفاوتی نسبت به معماری کل واحد بهره ببرند.
اپل با معرفی آیفون 5s و استفاده از پردازنده ۶۴ بیتی بهعنوان قلب تپندهی دستگاه جدید خود، تمامی کاربران و شرکتهای رقیب را متعجب کرد. حرکت اپل سرآغاز حرکت دیگر شرکتها برای ارائه گوشیهای مبتنی بر پردازندههای ۶۴ بیتی بود و در نهایت گوگل در نسخه آبنبات چوبی از سیستمعامل اندروید رسما پشتیبانی از این نوع پردازشگرها را شروع کرد. پردازندههای ۶۴ و ۳۲ بیتی بهطور متداولی در کامپیوترهای شخصی استفاده میشوند؛ ولی امروزه استفاده از آنها در دنیای گوشیهای هوشمند رواج پیدا کرده است.
اما تفاوت پردازندههای ۶۴ بیتی در چیست؟
مهمترین تغییر در سری جدید پردازندهها بالا رفتن توان پردازشی دستگاه است. یک پردازنده ۶۴ بیتی میتواند تا ۲ به توان ۶۴ مقدار داده را محاسبه و به حافظه رم آدرسدهی کند. بنابراین در این پردازندهها مدیریت حافظه بهینهتر، بازده دستگاه در پردازش دستورات بالاتر و پردازش دادهها در حجم زیادتری از امور کاراتر خواهد شد. بنابراین دلیلی برای مقاومت در برابر پردازندههای ۶۴ بیتی وجود ندارد. در حال حاضر تمام گوشیهای هوشمند جدید بازار از پردازندههای ۶۴ بیتی بهره میبرند.
هستههای پردازشی
هستههای پردازشی جزئی از معماری پردازندههای مرکزی شناخته میشوند. هر هسته مجموعهای از دستورات را بهطور مجزا محاسبه میکند. تعداد بیشتر هستهها به معنای بالاتر رفتن سرعت محاسبات توسط پردازنده است. در طرف مقابل بالا رفتن تعداد هستهها جهت افزایش سرعت پردازشی به قیمت مصرف بالاتر انرژی تلقی میشود. بنابراین چالش روبهروی شرکتهای تولید کنندهی پردازندهها، نحوه مدیریت انرژی و چینش هستهها در کنار هم است.
امروزه در اکثر گوشیها از پردازندههای چهار یا هشت هستهای استفاده میشود. در پردازندههای چهار هستهای هر چهار هسته میتوانند بهطور همزمان به پردازش امور بپردازند. این اتفاق در پردازندههای هشت هستهای بدین صورت است که چهار هستهای که مصرف انرژی پایینی دارند در مواقع معمول در حال کار هستند و چهار هسته دیگر در مواقعی که فشار محاسبات افزایش مییابد وارد چرخهی فعالیت میشوند.
واحد پردازش گرافیکی
GPU نیز از بخشهای مهم در SoC به شمار میرود و مسئول پردازش کارهای گرافیکی در دستگاههای دیجیتال است. به دلیل محدودیت فضا و جهت کاهش مصرف انرژی واحد پردازش گرافیکی در نزدیکی CPU قرار دارد. به کمک این واحد شما میتوانید انواع بازیها، تصاویر سهبعدی و فعالیتهای گرافیکی را در گوشیهای خود اجرا کنید. عملکرد واحد گرافیکی به عوامل مختلفی از جمله معماری، چینش واحد بر روی SoC و سیستمعامل مربوط است.
در پردازش تصاویر سهبعدی مهمترین و اولین قسمت درگیر واحد پردازش گرافیکی است. اگرچه در برخی اوقات هستههای پردازشی به کمک واحد گرافیک میآیند، ولی بهطور معمول این هستهها برای انجام امور گرافیکی طراحی نشدهاند و GPU در پردازش کارها اولویت بالاتری دارند. پردازش تصاویر دوبعدی نظیر بزرگنمایی عکس و حرکات بین صفحات در رابط کاربری نیز از وظایف GPU است و سیستمعامل این امور را به جای واحد پردازش مرکزی به واحد پردازش گرافیک میسپارد.
در اندروید به دلیل وجود گوشیهای ردهپایین و نبود سختافزار مناسب، پردازش تصاویر دو بعدی برعهده CPU قرار دارد و سرعت پایین و لگ در اندروید به دلیل همین موضوع است. خوشبختانه گوگل از نسخهی چهار به بعد سیستمعامل خود این مشکل را حل کرد. به دلیل قدرتمندتر شدن سختافزارهای گوشیهای موبایل اندروید، اجازهی دسترسی به GPU برای پردازش پوستهی رابط کاربری داده میشود. بنابراین شاهد کم شدن لگ در محیط کاربری اندروید هستیم.
iOS نیز مانند ویندوزفون اجازه استفاده از GPU برای تمامی کارهای گرافیکی را دارد. این عامل باعث شده که در استفاده از سختافزارهای iOS که عموما جز قدرتمندترین محصولات بازرا هستند، نرم و روانی در مرور صفحات به چشم آید.
سیستمعامل ویندوزفون نیز از جلوههای گرافیکی زیادی در رابط کاربری خود بهره میگیرد. بنابراین استفاده از پردازندههای رده پایین در گوشیهای موبایل تجربه مناسبی در اختیار کاربران قرار نمیدهد و واحد پردازش گرافیک مسئولیت تمامی پردازشهای مربوط به امور گرافیکی را به عهده میگیرد. استفاده از قدرت GPU منجر به حرکت روان و نرم بین صفحات در این سیستمعامل میشود.
معماریهای ساخت GPU
حتما هنگام مقایسه دستگاههای مختلف، در مقابل واحد پردازش گرافیکی (GPU) نامهای مختلفی را مشاهده کردهاید. همانند CPU که در اکثر گوشیهای هوشمند موجود در بازار از معماری آرم بهره میبرند، واحدهای پردازش گرافیکی نیز از معماریهای مختلفی در طراحی خود استفاده میکنند.
GeForce: این معماری توسط شرکت Nvidia توسعه یافته و بر روی SoCهای خانواده Tegra استفاده میشود. البته انویدیا چند سالی است که از بازار موبایل خارج شده و دیگر محصولات آن را در گوشیهای هوشمند نمیتوان یافت.
Adreno: معماری اختصاصی شرکت کوالکام برای پردازندههای گرافیکی خود است که در SoCهای ساخت این شرکت کاربرد دارند.
ARM Mali: همانطور که از اسم آن برمیآید پردازندههای Mali از معماری توسعه یافته توسط آرم بهره میبرند. این هستهها پردازشی در Socهای Exynos سامسونگ و کرین هواوی استفاده میشوند.
PowerVR: این معماری یکی از محبوبترینها در بین سازندگان پردازشگرهای گرافیکی محسوب میشود و پیشتر اپل در SoCهای دستگاههای هوشمند خود از این معماری بهره میگرفت. بهتازگی اپل با توسعهی هستههای پردازش گرافیکی مورد نیاز خود، دیگر از نمونههای Power VR استفاده نمیکند.
کنترلکننده شبکه
در SoCها مودمهایی قرار دارند که توانایی ارتباطات بیسیم را به دستگاه میبخشند. بهطور مثال برای استفاده از دیتای شبکه همراه مودمهایی با قابلیت LTE بر روی SoC قرار میگیرند. برای ارتباطات دیگری نظیر بلوتوث، وای-فای، GPS و GLONASS نیز بخشهایی مجزا در برد اصلی قرار دارند.
جمع بندی
اگر میخواهید که آیفون بخرید، موضوع خیلی ساده است؛ تراشهی این گوشیها توسط خود شرکت اپل طراحی میشود و معمولا سریعترین تراشههای گوشیهای هوشمند محسوب میشوند؛ به همین دلیل است که آیفونها عمکرد فوقالعاده روانی دارند. اما جدا از شرکت اپل، تراشهی گوشیهای هوشمند اندرویدی توسط شرکتهای سامسونگ، کوالکام، مدیاتک و هواوی طراحی میشود. پیش از خرید هر گوشی، بهتر است که نتایج آزمون تراشهی آن را بررسی کنید و با گوشیهای مشابه مقایسه کنید؛ اما بهصورت یک قاعدهی کلی، تراشههای ساخت شرکت کوالکام که «اسنپدراگون» نام دارد، بهترین انتخاب برای گوشیهای هوشمند محسوب میشود. معمولا گوشیهایی که از تراشههای اسنپدراگون استفاده میکنند، عملکرد سریعتر و البته بهینهتری در مقایسه با مدلهای مشابه با تراشههای ساخت مدیاتک دارد.
حافظهی رم
حافظهی رم در کنار واحد پردازش داده و واحد پردازش گرافیکی سومین جزء مهم در یک SoC به شمار میرود. حافظهی دسترسی تصادفی، گونهای از حافظه است که اجازه نوشتن و خواندن دادهها را در مدت زمان کوتاه میدهد. فایلهایی نظیر اطلاعات برنامهها، سیستمعامل، گرافیک بازیها یا بهطور کلی هر موردی که دسترسی به آن باید در کوتاهترین زمان اتفاق بیافتد در حافظهی رم ذخیرهسازی میشوند.
اولین و مهمترین عددی که در بررسی یک محصول دیجیتال در مقابل حافظهی رم به چشم میخورد میزان حافظهی آن است. مقدار حافظهی بیشتر موجب بهبود چند وظیفگی در محیط سیستمعامل میشود؛ چرا که برنامهها به فایلهای موجود سریعتر دسترسی پیدا میکنند. هر چند رابطهای میان حافظهی رم و مصرف باتری وجود دارد، ولی میتوان از آن صرف نظر کرد و ادعا کرد در این حالت میزان حافظه بر میزان مصرف باتری تأثیری ندارد.
سیستمعامل موبایلهای هوشمند به سمتی حرکت کردهاند که استفاده از حافظه بیش از اندازه را توجیه نمیکنند. سیستمعامل و برنامههای موجود در فروشگاههای نرمافزاری مقدار کمی از حافظهی رم را اشغال میکنند. در هنگام مولتیتسکینگ سیستمعامل برنامههایی که در یک مدت زمان مشخص استفاده نشده باشند را تشخیص و جای آنها را در حافظه رم خالی میکند. به همین دلیل ویندوزفون در حافظهی رم پایین ۵۱۲ مگابایت عملکردی روان از خود نشان میدهد.
با این حال نمیتوان نتیجه گرفت که میزان بالای حافظه رم غیرکاربردی است. بیشتر بازیهای سنگین و گرافیکی، مقدار زیادی از حافظه را اشغال میکنند. در حالیکه اجرای این بازیها در حافظههای ۵۱۲ مگابایت به کندی و لگ فراوان اجرا میشوند. بنابراین برای اجرای جدیدترین و بهترین بازیها، داشتن میزان قابل قبولی از حافظهی رم یک مزیت برای گوشیهای هوشمند به شمار میرود.
جمع بندی
بهصورت یک قاعدهی عمومی، بهتر است همیشه روی رم گوشیتان سرمایهگذاری کنید. گوشیهایی که رم زیادی دارند، دیرتر کند میشود و اعصابتان را کمتر خرد خواهند کرد. پیشنهاد ما خرید گوشی هوشمندی (در پلتفرم اندروید) است که حداقل از ۳ گیگابایت حافظهی رم بهره میبرد.
حافظهی ذخیرهسازی
مانند حافظهی رم، حافظهی داخلی نیز از مهمترین اجزای هر گوشی هوشمند محسوب میشود. بدون فضایی برای ذخیرهسازی اطلاعات، سیستمعامل و برنامهها دستگاه به هیچ دردی نمیخورد. اگرچه بعضی از تلفنهای پایینرده از ظرفیتهای پایینی برای ذخیرهسازی برخوردار هستند با این حال فضای کافی برای اجرای سیستمعامل پیشبینی شده است.
بسته به نوع سیستمعامل و خود دستگاه، انواع مختلفی از حافظههای ذخیرهسازی به کار برده میشود. این حافظه به بخشهای مختلفی تقسیم میشوند که شامل فضای ذخیرهسازی برای برنامهها، فایلهای کش و سیستمی میشود. بهطور معمول به قسمتی از حافظه که فایلهای سیستمی را میزبانی میکند، حافظه ROM گفته میشود.
در بعضی از گوشیهای موجود در بازار، علاوه بر حافظهی داخلی به کاربر اجازه اضافهکردن حافظهی جانبی نیز داده میشود. بهطور معمول عملکرد، کارایی و سرعت بیشتر خواندن و نوشتن اطلاعات حافظههای داخلی به دلیل تماس مستقیم با SoC به مراتب از حافظههای خارجی بیشتر است.
در بین سیستمعاملهای رایج در دنیای گوشیهای هوشمند فقط اندروید به کاربر اجازه دسترسی آزاد به اطلاعات موجود در کارت حافظه جانبی را میدهد. سیستمعامل iOS و گوشی آیفون بهطور کل این قابلیت را پشتیبانی نمیکنند و ویندوزفون با محدودیتهای امنیتی و کارهایی که بر روی کارتهای حافظه وضع میکند، میتوان از حافظه جانبی استفادهای محدود داشت.
جمع بندی
میزان حافظهی داخلی کاملا به نیازتان باز میگردد؛ اگر قرار است برنامههای زیادی نصب کنید، زیاد عکس بگیرید یا موسیقیهای زیادی در گوشیتان قرار دهید، بهتر است به سراغ گوشیهایی با حافظهی زیاد (حداقل ۱۶ گیگابایت) بروید. در نظر داشته باشید که هر چقدر حافظهی گوشی پُرتر باشد، عملکرد آن کاهش مییابد؛ بنابراین طوری برنامهریزی کنید که همواره چیزی حدود ۲۰ درصد از فضای ذخیرهسازی گوشیتان خالی باشد. بهعلاوه، قسمتی از فضای ذخیرهسازی توسط سیستمعامل و برنامههای پیشفرض اشغال میشود. برای مثال، اگر حافظهی داخلی گوشی مورد نظرتان ۸ گیگابات است، کمتر از ۵ گیگابایت آن در اختیارتان قرار خواهد گرفت. برخی از گوشیها، برای جبران این کاستی، به درگاه کارت حافظه مجهز شدهاند؛ این موضوع به شما کمک میکند که با هزینهای کم، فضای ذخیرهسازی گوشیتان را افزایش دهید.
باتری
یکی از مواردی که به هنگام رونمایی از یک گوشی جدید مورد پرسش قرار میگیرد، میزان دوام باتری آن است. در واقع باتری تلفنهای همراه میتواند به بزرگترین مشکلی که ممکن است در گوشی خود با آن مواجه شوید، تبدیل شود. به همین دلیل، شرکتهای سازندهی گوشی در زمینه باتری نیز رقابت شدیدی با یکدیگر دارند و هرکدام مدعی با دوامتر بودن باتری گوشیهای خود هستند.
لیتیوم یون (Lithium-Ion)
با سر کار آمدن باتریهای لیتیوم یونی و استفاده از آنها در گوشیهای هوشمند، بسیاری از مشکلات مربوط به باتری از بین رفت. باتریهای نیکل هیدرید و نیکل کادمیومی پاسخگوی نیاز گوشیهای جدید نبودند و روی کار آمدن لیتیومی یونیهای سبک و قابل تولید در اندازههای متفاوت، امکان تولید گوشیهای سبکتر و باریکتر را فراهم کرد. ولتاژ تولید شده توسط گوشیهایی که از باتری لیتیوم یونی بهره میبرند، معمولا ۳.۷ ولت است که این مقدار ولتاژ رقم قابل توجهی است.
یکی دیگر از مشکلاتی که در این نوع باتریها مرتفع شده است، مشکل Memory Effect یا تأثیر بر حافظه است. در نسل قبلی باتریها با هربار تخلیه کامل شارژ باتری، میزان بسیار کمی از عمر حافظه باتری کاهش مییافت. یا اینکه نباید بعد از شارژ کامل باتری، گوشی همچنان به برق متصل میماند. باتریهای لیتیوم یونی را میتوانید به هر میزان که تمایل دارید شارژ کنید و هیچ کدام از مشکلات باتریهای قدیمی را در این نوع مشاهده نخواهید کرد.
روند شارژ شدن این باتری بدین صورت است که تا حدود ۸۰ درصد اولیه با سرعت شارژ شده و ۲۰ درصد باقیمانده با روند آرامتری شارژ میشود. تنها ایرادی که به این باتریها وارد است قیمت بالای آنها است که در مقابل خدمات خوب بسیار زیادی که ارائه میدهند، میتوان از این قیمت بالای آنها چشمپوشی کرد.
لیتیوم پلیمر (Lithium-Polymer)
یکی دیگر از جدیدترین فناوریهای باتری که تاکنون ساخته شده باتریهای لیتیوم پلیمری هستند. قدرت بالا و وزن بسیار سبک از مهمترین ویژگیهای این باتریها هستند. این نوع باتریها تا حدود ۵۰ درصد عمر طولانیتری نسبت به سایر باتریهای شارژشدنی دارند. دمای پایین بر کارایی این باتری تأثیری ندارد و اگر از باتری این گوشیها استفاده نشود، باتری تا ماهها شارژ را نگه میدارد. روکش پلاستیکی این باتری باعث افزایش بسیار زیاد امنیت آن شده بهطوری که حتی با سوراخ شدن باتری نیز احتمال آتش گرفتن و انفجار باتری بسیار پایین است.
تنها ایراد این نوع باتریها نیز قیمت بالای آنها است. این موضوع باعث شده که تنها اپل از آن در گوشیهای خود استفاده کند. برخی شرکتهای دیگر نیز در بعضی از پرچمداران خود از این نوع باتری استفاده کردند که البته هزینهی بالای تمام شدهی گوشی برای این شرکتها باعث شد تا از به کار بردن آنها خودداری کنند.
امکانات ارتباطی
در حال حاضر، اکثر اپراتورهای موبایل در ایران از شبکههای پرسرعت 4G پشتیبانی میکنند؛ البته این نوع از اینترنت پرسرعت، تمام مناطق و شهرهای ایران را پوشش نمیدهد؛ بنابراین این موضوع که گوشی جدیدتان از شبکههای 4G پشتیبانی کند یا خیر، بستگی به نیاز و محل سکونتتان دارد. اگر هم میخواهید گوشی دو سیمکارته بخرید، وضعیت هر دو سیم کارت را برای پشتیبانی از شبکههای اینترنتی بررسی کنید؛ در برخی از گوشیهای دو سیم کارته، تنها یکی از سیمکارت از شبکههای 4G پشتیبانی میکند و دیگری به شبکههای 2G محدود است. بهعلاوه در اکثر گوشیهایی که از کارتهای حافظه پشتیبانی میکنند، شکاف سیم کارت دوم بهعنوان محل قرارگیری کارت حافظه انتخاب میشود؛ یعنی باید بین سیم کارت دوم و کارت حافظه، یکی را انتخاب کنید.
مرحله هفتم: امکانات صوتی گوشی را بررسی کنید
گوشیهای هوشمند قاتل اصلی دستگاههای پخش موسیقی قابل حمل محسوب میشوند؛ حتی مدتی پیش، شرکت اپل بهطور رسمی تولید آیپاد شافل و آیپاد نانو را متوقف کرد. بهعلاوه امروزه انواع و اقسام سرویسهای پخش موسیقی برای گوشیهای هوشمند وجود دارد تا بتوانید هر لحظه، هر ترانهای را که دوست داشتید، گوش دهید؛ پس بهتر است که تمام جنبههای صوتی گوشی را هم در نظر بگیرید.
درگاه صوتی ۳.۵ میلیمتری
دوست داشتنیترین درگاه صوتی جهان در آخرین سالهای عمرش به سر میبرد و این موضوع از دنیای گوشیهای هوشمند آغاز شده است. شرکتهایی مثل اپل، اچتیسی، هواوی و موتورولا، این درگاه را از گوشیهای هوشمند جدید خود حذف کردهاند؛ البته اکثر آنها یک مبدل برای درگاه صوتی ۳.۵ میلیمتر در جعبهی گوشی قرار میدهند؛ ولی اگر کلکسیونی از هدفونهای اعلا و گرانقیمت دارید، بهتر است دنبال محصولی باشید که جک ۳.۵ میلیمتری صوتی هم داشته باشد.
بلندگوها
ممکن است بخواهید از گوشی خود بهعنوان یک بلندگوی قابل حمل هم استفاده کنید. حتی اگر اینطور نباشد، بالاخره هنگام پخش یک کلیپ خندهدار در جمع دوستان یا زمانی که گوشی را در انتهای کیفتان قرار گرفته و زنگ میخورد، بلندگوهای بلند و رسا، قطعا کاربردی خواهد بود. گوشیهای ساخت اپل، اچتیسی و سونی، معمولا از بلندگوهایی استریو و باکیفیت در گوشیهای خود بهره میدهند؛ اکثر گوشیهای این شرکتها، از اسپیکر استریو استفاده میکنند که تفکیک صدا و بلندی بهتری در مقایسه با تک بلندگوهای دیگر دارد. البته همیشه این انتخاب وجود دارد که یک بلندگوی قابل حمل جداگانه تهیه کنید.
تقویتکنندههای صوتی
اگر بهطور جدی به دنیای موسیقی علاقه دارید و میخواهید به موسیقی آنگونه که در استودیو ضبط میشود، گوش دهید؛ باید به سراغ گوشیهای موسیقی-محور بروید. برخی از شرکتهای سازندهی گوشیهای هوشمند، علاوه بر امکانات مرسوم، گوشیهای خود را به تراشههای تقویت صوتی هم مجهز میکنند. برای مثال، گوشی وی ۳۰ الجی، از چهار تراشهی DAC استفاده میکند که دادههای دیجیتال را از فایلهای صوتی دریافت کرده و به امواج آنالوگ تبدیل میکنند؛ سپس این امواج برای هدفون یا بلندگو ارسال میشود. این امر سبب میشود که از میزان نویز و اعوجاج صوتی کاسته شود و کیفیت صدای پخش شده بهبود قابل توجهی یابد.
مرحله هشتم؛ چقدر به خاص بودن اهمیت میدهید؟
علاوه بر تمام امکاناتی که بهصورت استاندارد در تمام گوشیهای هوشمند وجود دارد؛ برخی از شرکتهای سازنده برای جذب بخش خاصی از کاربران، امکانات خاص و گاها، عجیبی را به گوشیهای هوشمند اضافه میکنند. این امکانات ممکن است کاملا کاربردی یا صرفا تبلیغاتی باشند. در ادامه، چند مورد از بارزترین امکانات خاص را در دنیای گوشیهای هوشمند بررسی میکنیم.
ماژولهای جانبی
مبحث گوشیهای ماژولی، مدت زیادی است که در دنیای گوشیهای هوشمند وجود دارد؛ ولی هنوز هم هیچ شرکتی نتوانسته است یک گوشی ماژولار را با موفقیت به مرحلهی تولید انبوه برساند. اما شرکتهایی مثل موتورولا و الجی، به جای اینکه گوشیهای ماژولار تولید کنند، تعدادی لازمهی جانبی برای گوشیهای پرچمدار خود (مثل موتو زد و جی۵) طراحی کردهاند؛ این ماژولها توسط یک سازوکار فیزیکی به گوشی متصل میشود و قابلیتهای جدیدی را به آن اضافه میکند. برای مثال میتوانید دوربینی حرفهای یا باتری بزرگتری را به این گوشیها متصل کرد. با این حال ماژولهای سختافزاری به دلیل قیمت بالا، کاربرد نه چندان زیاد و اتصال سخت به گوشی، هنوز از سوی کاربران با اقبال روبرو نشدهاند.
البته ماژولهای جانبی دیگری نیز برای گوشیهای هوشمند توسعه یافتهاند. لنزهای متنوع دوربین، دستگاههای سنجش فشار، غلظت یا میزان قند خون، دوربین حرارتی، میکروفن حرفهای و افزایش ظرفیت باتری بخشی از این لوازم جانبی هستند که عموما برای گوشیهای آیفون طراحی شدهاند.
نمایشگر خمیده/دوم
البته این موضوع دیگر به گوشی خاصی تعلق ندارد و اخیرا اکثر شرکتهای بزرگ مثل سامسونگ، هواوی و شیائومی، آن را در گوشیهای پرچمدارشان استفاده میکنند. لبههای خمیدهی کاربردهای جذابی مثل نمایش اعلانها، فهرست برنامههای پراستفاده و کنترل قسمتهای مختلف دوربین گوشی را در اختیار کاربران قرار میدهند؛ بنابراین موردی کاربردی محسوب میشود. برخلاف سامسونگ که به سمت نمایشگرهای خمیده رفته است، شرکتهای مثل الجی، نمایشگر دوم کوچکی را برای نمایش میانبرها، اعلانها و برنامههای پرکاربرد انتخاب کردهاند.
نمایشگر دوم هم کاربردی کم و بیش شبیه به لبهی خمیده دارد و موردی مفید محسوب میشود. البته برخی از شرکتهای خاص مثل یوتافون، ایدهی نمایشگر دوم را گسترش دادهاند و نمایشگری هماندازهی نمایشگر اصلی را در پشت گوشی قرار دادهاند. این نمایشگر از پنل ای-اینک استفاده میکند و برای کتابخوانی مناسب است.
مرحله نهم: کاربردتان از گوشی هوشمند چیست؟
حال که با مهمترین اصطلاحات در دنیای گوشیهای هوشمند آشنا شدید، بهتر است که پیش از اینکه به سراغ کیف پولتان بروید، کاربرد گوشی جدیدتان را مشخص کنید. قرار است از گوشی هوشمند جدیدتان چه استفادهای بکنید؟ اینگونه متوجه خواهید شد که باید روی کدام بخش از گوشی جدیدتان سرمایهگذاری بیشتری بکنید. بیایید کمی با «پرسوناها» یا کاربرنماهای دنیای گوشیهای هوشمند آشنا شویم.
عاشقان شبکههای اجتماعی
اگر جزو این دسته از افراد باشید، احتمالا هر چند دقیقه یکبار، سری به تلگرام، واتساپ، اینستاگرام یا توئیتر میزنید. همانطور که از نامش مشخص است، این دسته از افراد بیش از ۵۰ درصد استفادهشان از گوشیهای هوشمند به شبکههای اجتماعی خلاصه میشود. صفحهنمایش بزرگ با رزولوشن بالا، حافظهی داخلی و رم زیاد و باتری قدرتمند، مهمترین شاخصهای خرید گوشی برای این دسته از افراد محسوب میشود.
اپلیکیشن بازها
این دسته بهطور متوسط روزی دو الی ۵ اپلیکیشن جدید روی گوشیشان نصب میکند و همیشه به دنیال این هستند که با اپلیکیشنهای جدیدی کار کنند؛ اگر جزو این دسته افراد هستید، به سراغ گوشیهایی بروید که سیستمعامل بهروز، تراشهی قدرتمند و حافظهی داخلی زیادی داشته باشد.
گیمرهای موبایل
مثل گیمرهای کامپیوتری و کنسولهای بازی، افرادی وجود دارند که از گوشیهای موبایل خود بهعنوان وسیلهای برای سرگرمی استفاده میکنند. مثل گیمرهای کامپیوتری و کنسولهای بازی، زندگی این افراد هم، هزینهی زیادی دارد؛ آنها باید به دنبال گوشیهایی با تراشههای قدرتمند، نمایشگر بزرگ و حافظهی داخلی زیاد باشند؛ بنابراین انتخاب آنها به گوشیهای ردهبالا و پرچمدار محدود خواهد بود.
فیلم/سریال بازها
احتمالا در تاکسی و مترو افرادی را دیدهاید که هدفون به گوش، در حال تماشای فیلمها یا سریالهای جدید هستند. اگر شما هم جزو این دسته افراد هستید، به دنبال گوشیهایی بروید که نمایشگر بزرگ با رزولوشن حداقل Full HD دارند و از کارتهای حافظه هم پشتیبانی میکنند.
عاشقان موسیقی
اینها کسانی هستند که در مسیر، پشت میز کار و حتی موقع خواب، هدفون از گوششان خارج نمیشود و همیشه در حال گوش دادن به موسیقی هستند؛ کسانی که احتمالا یک حساب فعال در اسپاتیفای یا اپل موزیک هم دارند. این دسته افراد باید به امکانات صوتی و هدفونی که همراه گوشی ارائه میشود، دقت کنند. بهعلاوه، گوشی مورد نظرشان باید فضای کافی برای ذخیرهی تعدادی زیادی آلبوم موسیقی هم داشته باشد.
عکاسان
عکاسان موبایلی به دو دسته تقسیم میشوند: آنهایی که واقعا یک عکاس حرفهای محسوب میشوند و همواره، گوشی به دست، تصاویر مختلف را ثبت میکنند. این افراد باید به سراغ گوشیهای پرچمدار بروند که بهترین دوربینهای موبایل را دارند و قدرت کافی برای ویرایش سریع عکس را هم در اختیارشان قرار میدهد. مورد دوم آنهایی هستند که بهصورت جدی هنر عکاسی را دنبال نمیکنند؛ ولی از هر فرصتی برای اجرای برنامهی دوربین گوشی (بهخصوص دوربین سلفی) استفاده میکنند. برای این دسته افراد، گوشیهای میانرده با دوربینهای باکیفیت (به خصوص دوربین سلفی باکیفیت) و فضای زیاد برای ذخیرهسازی تصاویر و نصب انواع برنامههای عکاسی با فیلترهای مختلف، مناسب است.
مرحله دهم: شرکت سازنده، گارانتی و رجیستری را از قلم نندازید
هنگام خرید گوشی جدید، استفاده از تجربیات کاربران دیگر را از دست ندهید. این موضوع میتواند با یک پرس و جوی ساده از دوستان یا خواندن نظرات مردم در فروشگاههای اینترنتی باشد. اما این تمام ماجرا نیست؛ هر ساله، موسسات تحقیقاتی، رفتار و بازخورد مشتریان گوشیهای مختلف را بررسی و شرکتهای سازنده را براساس شاخص «رضایت مشتری» (Customer Satisfaction) طبقهبندی میکنند.
بهطور مثال، تحقیقات سال ۲۰۱۷ موسسهی J. D. Power در مورد رضایت مشتریان در ایالات متحده نشان میدهد که شرکتهای اپل و سامسونگ، بهترتیب راضیترین کاربران گوشیهای هوشمند را دارند. بهعلاوه میزان فروش گوشیهای هوشمند هم میتواند معیار مهمی باشد. در حال حاضر، نزدیک به ۵۰ درصد از کل بازار گوشیهای هوشمند در اختیار شرکتهای سامسونگ، اپل و هواوی است؛ بنابراین اجازه ندهید که جملاتی مثل «چینی بودن شرکت هواوی» یا اینکه «گوشیهای اپل در ایران کاربردی ندارند!»، شما را در انجام یک خرید هوشمندانه، گمراه کند.
مبحث جدید رجیستری تغییرات زیادی در بازار گوشیهای هوشمند در کشور ایجاد کرده است. در این طرح بزرگ ملی، تنها گوشیهایی قابلیت فعالیت در شبکهی اپراتورهای کشور را دارند که از مجاری قانونی وارد شده و شمارهی IMEI آنها ثبت شود. بدین ترتیب دیگر شاهد گوشیهای بدون گارانتی و وارداتی نخواهیم بود تا از مشکلات کاربران در بخش خدمات پس از فروش تا حد زیادی کاسته شود. گوشیهای هوشمند در ایران با گارانتیهای مختلفی فروخته میشوند. هر کدام از این گارانتیها هم، مزایا، معایب و قیمت خاص خودشان را دارند. گارانتی موبایل، نوعی فیلتر اطمینان است و خیالتان را از بابت اتفاقهای ناگوار و پیشبینی نشده راحت میکند.
همچنین در این طرح هر گوشی با یک شمارهی سیمکارت فعال شده و امکان استفاده از سیمکارتهای دیگر وجود نخواهد داشت. به همین دلیل کاربران هنگام خرید و فروش گوشیهای دست دوم باید پروسهی انتقال شمارهی سیمکارت متصل شده به گوشی را انجام دهند. بدین ترتیب حتی پس از گُم شدن یا به سرقت رفتن، گوشی قابلیت فعالیت در شبکهی اپراتورهای کشور را نخواهد داشت.
اطلاع از رجیستری و قوانین آن برای تمامی کاربران از اهمیت زیادی برخوردار است تا دچار سوء استفاده برخی فروشندگان و خرید گوشیهای قاچاق و رجیستر نشده، نشوند. چک کردن IMEI گوشی در سامانهی همتا با کد دستوری #7777* جهت اطمینان از رجیستر شدن آن، فعال کردن سیمکارت خود پس از قرار دادن در گوشی و دریافت فاکتور با مهر از فروشنده، مواردی است که کاربران هنگام خرید گوشی هوشمند جدید باید انجام دهند.