کارتریج چیست؟

[saman]

کارتریج (Cartridge) چیست؟
یکی از دستگاه هایی که امروزه در هر سازمان و اداره ای می توان یافت، پرینتر و یا دستگاه چاپ است که می توان آنرا بر اساس نوع عملکرد و کارایی به دسته های مختلفی تقسیم بندی نمود. اما متاسفانه اکثر کاربران هنگام خرید این نوع دستگاه ها توجه چندانی به متناسب بودن آن با نوع نیازشان نداشته و این امر سبب میگردد تا غالبا دستگاه های تهیه شده با توجه به نوع کاری که قرار است انجام دهند چندان برایشان مقرون به صرفه به نظر نرسند.
نکته مهم دیگری که باید در زمان خرید پرینترها همواره مورد توجه قرار داد، نوع مواد مصرفی آنهاست که در طول زمان می تواند هزینه های دستگاه را تحت تاثیر قرار دهد.
به مواد مصرفی در پرینتر های جوهر افشان، جوهر و در پرینترهای لیزری پودر و یا اصطلاحا تونر (Toner) گفته می شود.
محفظه ای که تونر و جوهر در آن قرار می گیرد، کارتریج نامیده می شود.

در پرینتر های جوهر افشان دستور پرینت توسط جوهر و بوسیله هِد کارتریج روی کاغذ منتقل میگردد ولی در پرینترهای لیزری انتقال دستور پرینت روی کاغذ بوسیله پودر و یا همان تونر و بوسیله درام کارتریج انجام می پذیرد. در نتیجه هد و درام بترتیب، در کارتریج های جوهری و لیزری وظیفه انتقال اطلاعات و چاپ آنها روی کاغذ را بوسیله مواد مصرفی عهده دار می باشند.

تمامی کارتریج های لیزری دارای 2 بخش اصلی تونر و درام هستند. گاها این دو بخش در برخی از دستگاه ها در یک کارتریج و در برخی دیگر بصورت مجزا یعنی هر کدام در یک کارتریج مورد استفاده قرار می گیرند.
در مورد کارتریج های جوهرافشان نیز به همین صورت می باشد. در برخی از دستگاه ها جوهر و هد، هر دو در یک کارتریج و در برخی دیگر بصورت جدا از هم قرار دارند.
جالب است بدانید وجود چهار رنگ اصلی مشکی، آبی، قرمز و زرد در تمامی پرینترهای رنگی الزامیست و تمامی رنگهای دیگر از تلفیق این چهار رنگ ساخته میشوند. این چهار رنگ در برخی از پرینترها داخل 2 کارتریج هستند یعنی یک کارتریج رنگی که شامل هر سه رنگ آبی، قرمز و زرد می باشد در کنار یک کارتریج مشکی مورد استفاده قرار می گیرد.
در این کارتریج ها، هِد غالبا روی خود کارتریج قرار دارد. در برخی دیگر از پرینتر ها این چهار رنگ داخل 4 کارتریج مجزا مورد استفاده قرار میگیرند یعنی هررنگ در یک کارتریج مجزا تعبیه شده است. در این نوع پرینترها هِد از کارتریج جدا می باشد.

بعضی از پرینتر ها نیز دارای 6 کارتریج میباشند که علاوه بر 4 رنگ اصلی از دو رنگ اصطلاحا فوتو نیز استفاده می کنند. این دو رنگ همان آبی و قرمز کمرنگ هستند که در اصطلاح تحت عنوان فوتو سیان (Cyan) و فوتو مجنتا(Magenta) نامیده می شوند. این پرینتر ها معمولا برای مصارف عکاسی و با عنوان فوتو اسمارت در میان کاربران شناخته شده اند.
تعداد تونر نیز در پرینتر های لیزری به همین صورت است و با چهار رنگ اصلی در قالب کارتریج مورد استفاده قرار میگیرند ولی ممکن است در برخی از دستگاه ها بخش درام بصورت یک کیت مجزا بعنوان درام کیت و جدا از کارتریج قرار گرفته شده باشد. در این نوع پرینتر ها تونر در کارتریج های مجزا و درام هم در یک کارتریج مجزای دیگر طراحی شده اند. این در حالیست که ممکن است در برخی دیگر از انواع پرینتر های لیزری تونر و درام هردو در یک کارتریج قرار گرفته باشند. در پرینتر های لیزری مشکی نیز از یک کارتریج مشکی استفاده میشود که غالبا تونر و درام در اینگونه از دستگاه ها هردو دریک کارتریج قرار گرفته اند.
در برخی از کارتریج های جوهری و لیزری قسمتی تحت عنوان چیپ وجود دارد که وظیفه اعلام میزان مواد مصرفی یعنی جوهر یا تونر را داخل کارتریج برای پرینتر بر عهده دارند.

در واقع با توجه به مقدار جوهر یا تونر موجود در کارتریج توان چاپ کارتریج بر اساس تعداد صفحه درون این چیپ ها تعریف شده که همزمان با پایین آمدن سطح جوهر یا تونر داخل کارتریج تعداد صفحات مشخص شده در این چیپ ها نیز کاهش می یابد و در انتها پیغام error کارتریج به پرینتر و از پرینتر به کامپیوتر ، توسط همین تراشه ارسال می گردد. این فرآیند نیز در کارتریج های مختلف متفاوت است. یعنی در برخی از کارتریج ها چه جوهری و چه لیزری این چیپ بعد از شارژ هم قابل استفاده میباشد و صرفا نقش کنتور را ایفا می کند و نیازی به تعویض آن نیست. ولی در برخی دیگر از کارتریج ها مانند کارتریج پرینتر های لیزری رنگی این چیپ میبایست بعداز شارژ تعویض شود در غیر اینصورت دستگاه اصطلاحا کارتریج شارژ شده را نمی شناسد.

[saman]

برخی از پرینتر های توصیه شده توسط فروشندگان فقط مخصوص کارهای عکاسی و گرافیکی می باشند که غالبا این دستگاه ها جوهر افشان  بوده و با نام فوتواسمارت معرفی می گردند. بدیهیست که استفاده از این دستگاه ها برای مصارف اداری در سازمان ها و ارگان هایی که نیاز به حجم چاپ بالایی دارند ابدا مقرون به صرفه و منطقی نیستند و بالعکس. برخی دیگر از پرینتر ها نیز صرفا برای کارهای دفتری یا اداری توصیه می شوند و همانگونه که از اسم آنها پیداست تحت عنوان آفیس جت معرفی و به بازار عرضه می شوند. این دسته از پرینترها برای مصارف اداری طراحی شده و در غالب All-in-One و یا دستگاه های چندکاره به کاربران معرفی می گردند. این پرینترها از چند دستگاه مختلف مانند پرینتر، اسکنر، کپی و فاکس همگی در یک دستگاه بهره می برند. این دستگاه ها در عین حال فضای کمتری را اشغال کرده و نسبت به چهار دستگاه مجزا کم هزینه تر و ارزانتر می باشند. در این میان Deskjet ها را باید مثال زد که به وفور در بازار می توان آنها را مشاهده نمود.

Deskjet ها دستگاه هایی تک کاره بوده و خرید آنها همانطور که از نام آنها پیداست برای کاربرانی که صرفا به دنبال پرینت گرفتن در تعداد کم و برای فضاهای کوچک مانند روی میز کار هستند، توصیه می شوند.
در پرینتر های جوهری هزینه بالای مواد مصرفی با توجه به قیمت بالای کارتریج های جوهر افشان و تعداد کم پرینت، ممکن است کاربران را با مشکل مواجه کند. این نکته ای است که می بایست همواره مورد توجه قرار داد و اکثر مصرف کنندگان این نوع پرینتر ها از آن گلایه مند هستند. چرا که در هنگام خرید ،قیمت پایین این دستگاه ها را ملاک قرار داده و توجهی به نوع کاربری و قیمت مواد مصرفی آن ندارند. در برخی از این موارد دیده می شود که بعضا خرید مجدد کارتریج های جوهری، هم قیمت خود پرینتر بوده و بسیاری از افراد ترجیحا بجای تهیه کارتریج، پرینتر قبلی خود را کنار گذاشته و یک پرینتر نو خریداری می کنند تا بتوانند از کارتریج دستگاه جدید استفاده کنند. این امر ممکن است باعث نا رضایتی خریدار از کالا و فروشنده گردد.

اما برخی دیگر توجهی به قیمت اولیه دستگاه نداشته و ملاک انتخاب خود را ، نوع کار و هزینه نگهداری مواد مصرفی قرار می دهند. بعنوان مثال ، دائم الشارژ بودن کارتریج دستگاه و عدم نیاز به استفاده از کارتریج نو و تعداد بالای چاپ با توجه به قیمت تمام شده کارتریج، مواردیست که نظر این دسته از افراد را به خود جلب کرده و با توجه به قیمت بالا این نوع از دستگاه ها با استقبال بیشتری از سوی کاربران روبرو می شوند. اما نکته مهم اینجاست که این دسته از مصرف کنندگان در دراز مدت با هزینه های کمتری نسبت به پرینترهای ارزان قیمت روبرو می شوند. از جمله این پرینتر ها می توان به سری Laserjet اچ پی اشاره کرد که در بعضی از مدل ها تا 15000 برگ را پرینت گرفته و با هزینه خیلی کمی نسبت به خرید کارتریج نو می توان آنها را شارژ نمود.

برای مثال اگر از یک پرینتر جوهر افشان استفاده می کنید و مدت زیادی است که با پرینتر خود کار نکرده اید، بهتر است بدانید که بزرگترین لطمه را به کارتریج های دستگاه وارد کرده اید. این نکته را همواره مد نظر داشته باشید که بیکار ماندن کارتریج این پرینتر ها باعث خشک شدن جوهر درون هِد خواهد شد و از آنجایی که هد پرینتر های جوهری از میلیون ها نازل جوهری که حتی با چشم غیر مسلح نیز قابل دیدن نیست تشکیل شده و جوهر خشک شده درون هِد باعث از بین رفتن این نازل ها و بعضا خراب شدن کامل هِد می شود. در این حالت اصطلاحا گفته می شود که هِد دستگاه سوخته است ولی در واقع این شما هستید که باعث خشک شدن جوهر و بسته شدن نازلها شده اید.

در برخی مواقع ، این کوتاهی توسط کاربر بر گردن نوسان برق می افتد و اینگونه گفته می شود که نوسان برق باعث سوختگی هِد و از بین رفتن نازل ها می گردد که کاملا بی اساس و اشتباه است. در پرینتر های جوهری همچنین اگر هنگام جازدن کارتریج در کیت داخل دستگاه مراقب سوزن های داخل پرینتر و چیپ طلایی رنگ روی کارتریج نباشید، ممکن است باعث پارگی مدارها و قطع ارتباط پرینتر و کارتریج شوید که این نیز در برخی موارد بعنوان سوختگی هِد قلمداد می گردد که البته همانطور که گفته شد اشتباه است. پس این شما هستید که هزینه دستگاه خود را تعیین میکنید. این ضعف در پرینترهای لیزری به لحاظ استفاده از تونر یا همان پودر رفع شده ولی این دسته از دستگاه ها هم ،نگهداری مخصوص به خود را می طلبند. بعنوان مثال ، چنانچه کارتریج پرینتر های لیزری در معرض رطوبت قرار گیرند باعث آسیب دیدگی تونر داخل آنها شده و در این مواقع پودر داخل کارتریج ، بعد از مدتی مثل سنگ خشک می شود. این امر باعث می گردد تا قطعات داخلی کارتریج از قبیل چرخ دنده ها، اتصالات، فوم رول، مگنت و نهایتا درام از حرکت ایستاده و اصطلاحا قفل شوند. در این حالت به قطعات داخلی پرینتر آسیب جدی وارد می شود، زیرا این پرینتر است که چرخدنده های کارتریج را درگیر کرده و می چرخاند.

برخی از کاربران هنگام استفاده از کاغذ در پرینتر های لیزری توجهی به زائدات لا به لای کاغذ ها ندارند. در برخی موارد دیده شده که حتی سوزن منگنه لا به لای کاغذهای دسته شده در داخل پرینتر، باعث پارگی فیلم فیوزینگ و خط افتادن درام کارتریج می شود. درام نیز به لحاظ شکل ظاهری و حالت لوله ای مانندی که دارد، خط و خش ناشی از اینگونه بی توجهی ها را روی کاغذ تکرار می کند. به یاد داشته باشید که درام داخل کارتریج قرار گرفته و همواره روی کاغذ می چرخد.
گاهی اوقات استفاده از کاغذهای نامرغوب و زبر به خاطر قیمت پایینی که دارند، باعث از بین رفتن زود هنگام درام در کارتریج های لیزری شده و هزینه بالاتری را نسبت به تهیه کاغذ مرغوب و با کیفیت در بر خواهند داشت. استفاده بیش از حدِ توانِ تعریف شده در پرینتر ها از نظر تعداد چاپ ماهیانه پشت سرهم و در یک روز موجب می گردد تا قطعات مصرفی دستگاه از قبیل پد و پیکاپ، کاغذ کش، هیتر، فیوزینگ و درام کارتریج دچار آسیب دیدگی های جدی شود. به عنوان مثال ، برای پرینتری که توان چاپ ماهیانه 3000برگ را داراست و روزانه میتواند 100 برگ پرینت بگیرد نمی توان دستورپرینت 300 برگ پشت سر هم را در طول یک روز صادر کرد.

یکی دیگر از عواملی که موجب آسیب دیدگی در پرینترهای جوهر افشان می گردد، نصب تانک جوهری روی پرینتر است. در این حالت جوهری که بصورت لیتری توسط مصرف کننده تهیه شده و داخل تانک ریخته می شود اگر با هوا مخلوط شده و پشت نازل هامنتقل گردد ، باعث سوختن هد پرینتر شده و کاربر را با هزینه نسبتا بالایی مواجه خواهد کرد. در صورتیکه اکثر مصرف کنندگان این گونه از پرینترها که غالبا کار عکاسی را انجام می دهند، این کار را برای صرفه جویی در مصرف جوهر انجام می دهند. این کاربران باید این نکته را همواره مورد توجه قرار دهند که تهیه هد برای پرینترهای جوهر افشان در برخی از مدل ها هم قیمت خود پرینتر خواهد بود.برخی کاربران مدعی می شوند که درام دستگاه سوخته است در صورتیکه ، درام در پرینتر های لیزری و هِد در پرینتر های جوهری هیچگاه نمی سوزند. بلکه ، بخاطر استفاده ناآگاهانه مصرف کننده زودتر از موعد مقرر، مستهلک شده و باید گفت که هرگونه نوسان برق و اختلالات الکتریکی در این مورد بی تاثیر بوده و دخیل نیستند.

دانستن این نکات و این که کدام پرینتر ها دارای چه ویژگی هایی هستند، کمک زیادی به کاربران در هنگام خرید کرده و از لحاظ هزینه مواد مصرفی و نگهداری پرینتر بسیار مهم خواهند بود.