مصاحبه اصغر فرهادی با نشریه لوموند درباره اکران فیلم همه می دانند

[fatima]

فیلم همه می دانند (Everybody knows) جدیدترین فیلم اصغر فرهادی (Asghar Farhadi) است که به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره کن نیز انتخاب شده است. پس از انتشار تصاویر و تریلر این فیلم اسپانیایی زبان با بازی پنه لوپه کروز و خاویر باردم، یکی از سوالاتی که برای مردم مطرح شد، اکران این فیلم در ایران بود.

به گفته فرهادی فیلم ساختن در ایران برای من در اولویت است و من دوست دارم بیشتر فیلم‌هایم را در ایران بسازم و سعی می‌کنم فیلم‌هایم را در ایران به نمایش بگذارم. سعی می‌کنم همه می‌دانند هم همین پروسه را طی کند؛ نمی‌دانم می‌توان فیلم را بدون تغییر نمایش داد یا خیر. من تلاش خودم را خواهم کرد.

فیلم همه می‌دانند به زودی در فرانسه اکران خواهد شد. این فیلم در اکران تک سکانس در ۳۷۰ سالن به فروش دویست و پنجاه هزار دلاری رسیده است.

اصغر فرهادی، کارگردان نام‌آشنای ایرانی در حاشیه برگزاری هفتاد و یکمین دوره از جشنواره فیلم کن، با نشریه فرانسوی لوموند به گفت‌وگو پرداخت.

اصغر فرهادی به واسطه‌ی سینمای منحصربه‌فرد و حضور فیلم‌هایش در جشنواره‌های بین المللی یکی از برجسته‌ترین فیلم‌سازهای ایران است. کارگردان فیلم‌های «درباره الی»، «جدایی نادر از سیمین»، «گذشته» و «فروشنده» اینبار با ساخت فیلم اسپانیایی زبان «همه می دانند» دست به همکاری با پنه لوپه کروز، خاویر باردم و ریکاردو دارین زده است. ‌اصغر فرهادی به تازگی در مصاحبه‌ای با نشریه فرانسوی لوموند درباره فیلم جدیدش و برخی موضوعات دیگر مانند دیدار با عباس کیارستمی به صحبت نشسته است.

متن مصاحبه اصغر فرهادی با خبرنگار نشریه لوموند

• چرا دست به ساخت یک فیلم اسپانیایی زدید؟
  

ایده ساخت این فیلم به سیزده سال پیش و سفرم به جنوب اسپانیا برمی‌گردد. روی یکی از دیوارهای شهر تصویر یک بچه را که ناپدید شده بود دیدم. این موضوع باعث نگرانی زیاد دخترم سارینا که در آن زمان سن کمی هم داشت شد. آنجا بود که ایده ساخت این فیلم در ذهنم شکل گرفت.

• آدم ربایی پدیده‌ای است که می‌تواند در هر کجای جهان رخ دهد، اما شما اسپانیا را انتخاب کردید و در ابتدا قصد همکاری با پدرو آلمودوار را داشتید.
  

می‌توانستم داستان را به جای دیگری ببرم، اما دلیلی برای این کار نداشتم؛ چرا که ایده ساخت فیلم از همان اول در اسپانیا شکل گرفت و من همانجا نگهش داشتم.

• می‌توان گفت برای ساخت «همه می‌دانند» به عباس کیارستمی که «کپی برابر اصل» را در ایتالیا و «مثل یک عاشق» را در ژاپن ساخت فکر کردید؟
  

این اتفاق تصادفی بود و پیش‌بینی نشده بود. البته با عباس در یک مهمانی همدیگر را دیدیم؛ زمانی که فیلمبرداری فیلمش را در ژاپن به پایان رسانده بود و من سه سال برای ساخت «گذشته» در فرانسه بودم. عباس پیشنهاد کرد فیلمی با یک شرایط خاص بسازیم. پیشنهادش این بود که هر کدام‌مان دو فیلم جدا بسازیم؛ من روی زمین فیلمم را بسازم و او روی دریا و در این میان هیچ خبری از پیشرفت کارمان به هم ندهیم تا ببینیم چه نتیجه‌ای به دست می‌آید. این پیشنهاد کیارستمی در آن شب بود و هر دوی ما اشتیاق زیادی برای ساختن این فیلم در وطنمان، ایران داشتیم.

• سال ۲۰۱۱ گفتید آرزویتان ساخت فیلمی است که مردم پیش از دیدنش هیچ اطلاعاتی راجع به آن نداشته باشند؛ حتی از ملیت شخصیت‌ها هم بی‌خبر باشند.
  

دوست دارم پیش از پایان یک پروژه هیچ اطلاعاتی درباره آن وجود نداشته باشد.

• کار شما به عنوان یک کارگردان این است که تا جایی که ممکن است فیلمی نزدیک به واقعیت بسازید و بیننده نباید قضاوت کند.
  

همیشه دوست دارم به موقعیتی برسم که امکانات زیادی در آن وجود داشته باشد و این موقعیت و امکانات به مخاطب اجازه بدهند تا یکی از آن‌ها را برای خودش انتخاب کند و در عین حال با شخصیت‌ها هم احساس همدلی بکند.

• محدودیتی که هیچ وقت جانب کسی را نمی‌گیرد.
  

محدود بودن اندیشه القایی باعث می‌شود مخاطب به یکی از شاهدان ماجرا تبدیل شود و نسبت به شخصیت‌ها مزیتی نداشته باشد. من با این مسئله بازی می‌کنم؛ این مسئله که تماشاگر بدون درنظر گرفتن ذهنیات و خلقیات شخصی‌اش خودش را در جایگاه شخصیت بگذارد.

• در فیلم‌های شما مردان بیشتر درک می‌شوند و البته گاهی هم نادیده گرفته می‌شوند، اما این زنان هستند که همیشه در یک سمت ماجرا قرار می‌گیرند. این موضوع چه معنایی دارد؟
  

فکر می‌کنم زنان مرموزتر هستند، از نظر شخصیتی غنی‌ترند و ظرفیت دراماتیک خوبی هم دارند. من حتی نمی‌توانم تصورش را هم بکنم که به جای شخصیت «الی» یک شخصیت مرد با نام «الو» ناپدید شده و ما در فیلم دنبال یک مرد می‌گردیم (اشاره به فیلم درباره الی). شاید دلیلش این باشد که خودم مرد هستم.

• اینکه دیگران را به سمت قضاوت بکشانید، یک ایده دراماتیک و نمایشی است یا سیاسی؟
  

فکر می‌کنم اگر یک فیلمساز سوییسی بودم باز هم به همین سبک کار می‌کردم. من از فرهنگی می‌آیم که همه زبانش را از شاعری به نام فردوسی وام گرفته است. در یکی از داستان‌های حماسی او در قرن دهم میلادی دو قهرمان با هم مبارزه می‌کنند. وقتی فردوسی آن‌ها را توصیف می‌کند، هیچکدام را بیش از دیگری تحسین نمی‌کند. هردوی آن‌ها با تمام پیچیدگی‌هایشان تصویر می‌شوند. شاید نگاه من در چنین چیزهایی ریشه داشته باشد.

• برای متقاعد کردن ریکاردو دارین که خود تجربه بازی در فیلم «صحنه‌هایی از یک ازدواج» برگمان را داشت، به او گفتید که فیلم «صحنه‌هایی از یک ازدواج» طعم سینما را به شما چشاند؟
  

در هر سنی یک فیلم روی شما تاثیر می‌گذارد. من وقتی خیلی کم سن بودم از چارلی چاپلین تاثیر زیادی گرفتم. در چهارده‌سالگی دسیکا را کشف کردم. برای درک روابط انسانی پیچیده فیلم‌های برگمان به زمان بیشتری نیاز داشتم، اما «داستان توکیو» ساخته‌ی اوزو و «ساعت ساز سن پل» ساخته‌ی تاورنیه و «ترز» ساخته آلن کاوالیه هم بودند.

• شما به عنوان یک کارگردان که شخصیت پیچیده‌ای هم دارید، ریشه در این فیلم‌ها دارید؟
  

من بیشتر در درون خود سیر می‌کنم تا اینکه به بیرونم فکر کنم. فکر می‌کنم این موضوع را باید دوستانم درک کنند.

• همه می‌دانند در ایران چگونه درک می‌شود؟
  

اینکه فیلم برای جشنواره کن انتخاب شده، توجه عموم مردم را جلب کرده و اگر اقلیتی باشند که از نظر آنها باید با افرادی مانند من مبارزه کرد، پس اهمیتی ندارد که فیلم در ایران یا اسپانیا فیلم‌برداری شده باشد. البته حالا همه منتظر دیدن فیلم هستند.

• آیا به عنوان یک ایرانی که در کن انتخاب شده مسئولیتی احساس می‌کنید؟
  

مسئولیت من این است که کار خودم را که فیلم‌سازی است به بهترین روش ممکن انجام دهم.

• پاسخ دیپلماتیکی بود.
  

نه، خیلی ساده است. این طرز فکر وجود دارد که چون مردم زیادی فیلم‌های مرا می‌بینند، مسئولیت من سنگین و سنگین‌تر است؛ اما من به این موضوع به عنوان یک مسئله غنی‌تر از این‌ها نگاه می‌کنم؛ اینکه هر فیلمی که بسازم منجر به توجه و اشتیاق مردم می‌شود و حتی مردمی که فیلم را دوست ندارند هم با این مسئله درگیر می‌شوند و این برای من موفقیت است.