۹۵/۹/۲۵، ۰۲:۱۱ عصر
تمایل شدید خانواده ها به حضانت فرزند باعث شده تا کسب و کار وحشتناکی در اینترنت ایجاد شود.
اینجا دیگر مرزهای انسانیت جابه جا می شود؛ البته اگر انسانیتی وجود داشته باشد. خرید و فروش نوزاد دیگر مخصوص به کوچه پس کوچه های تو در تو و تاریک نیست.
حتی دیگر مخصوص به آگهی های روی دیوارها هم نیست. اینجا خیلی راحت شماره تلفن همراه خودشان را گذاشته اند و در خواست خرید کودک کرده اند. منطورمان یکی از سایت های مشهور خرید و فروش محصولات "دست دوم" است که بخشی به نام خیریه و کمک رسانی تعبیه کرده است تا اینجای کار مسلما مشکلی نیست و چه کسی است که از فعالیت های خیریه و کمک رسانی ناراحت باشد؟ موضوع از جایی عجیب پیچیده و ترسناک می شود که در زیر مجموعه آن بخشی به نام حضانت فرزند ایجاد کرده اند.
شاید حتی نام این بخش نیز زیاد عجیب نباشد اما کافی است که به آگهی های آن مراجعه کنند. در اینجا خرید و فروش نوزاد به راحتی صورت می گیرد...
بله درست خواندید، افرادی که نه آن ها را می شناسید و نه می دانید نوزادان را برای چه فعالیتهایی می خواهند، آگهی خای خوش آب و رنگ داده اند که وضعیت مالی مناسبی دارند و تنها به دلایل انسان دوستانه خواهانه به حضانت گرفتن نوزادان هستند. برخی از آن ها ادعای دیگری کردند و در آگهی های خود گفته اند زوج های جوانی هستند که بچه دار شوند وبا "قیمتی مناسب" خواهان خرید نوزاد هستند.
انگار نه انگار که در مورد "انسان" صحبت می کنند و همه چیز مانند معامله خودروهای دست دوم صورت میگیرد در این سایت البته فروشنده های نوزاد آگهی نداده اند وفقط خریداران هستند که درخواست های آنان ثبت شده است. در تماس یا برخی از این افراد متوجه شدیم ماجرا بسیار پیچیده تر از این حرف هاست.
برخی از آن ها به نظر می رسید خودشان دلال نوزادند و برخی دیگر نیز از تماس های فراوان دلالان صحبت می کردند که قیمت های پیشنهادی اند... نمی دانیم دقیقا باید از چه الفاظی برای توصیف این وضعیت استفاده کرد. حتی شاید کلمه فاجعه نیز برای توصیف آن کم باشد... فاجعه ای که همه مرزها را در نور دیده و دیگر زیر زمینی نیست.
برخی افراد قوانین سختگیرانه سازمان بهزیستی برای واگذاری حضانت بچه را دلیل این ماجرا می دانند اما اگر با کمی انسانیت به ماجرا نگاه کنیم کاملا درک خواهیم کرد این اقدام با هیچ منطقی سازگار نیست.
مخصوصا انکه قوانین بهزیستی در سال های اخیر تغییرات زیادی کرده و مانند گذشته آنقدر دست وپا گیر نیست. برای تهیه این گزارش با بهت و ناباوری با برخی از آگهی دهنده ها تماس گرفتیم و آن به راحتی تمایل شدید خانواده ها به حضانت فرزند باعث شده تا کسب وکار وحشتناکی در اینترنت ایجاد شود.
آگهی ها چگونه است؟
کافی است در این سایت مشهور وارد قسمت اجتماعی، داوطلبانه، خیر و کمک رسانی شوید و کلمه نوزاد را سرچ کنید. آگهی ها با عنوان حضانت نوزاد، سرپرستی و ... به چشم می خورد و از یک ماه پیش درج آنها آغاز شده است.
برخی از این آگهی ها را مرور می کنیم.
*سرپرستی کودکی تا یک سال را بر عهده می گیرم. در خانواده ای که چند نفر آدم با اصل و نسب شخصیت شان را تایید کند. لطفا خبر دهید اگر موردی بود شرایط هم هرچه باشد قبول می کنیم.
*با سلام زوجی جوان با وضعیت مالی مناسب تقاضای سرپرستی نوزاد بی سرپست یا بدسرپرست دارند.
*حضانت نوزاد در خانواده ای با ایمان و اصیل بزرگ خواهد شد. فقط به شرط حضانت کامل.
*نوزاد یتیم که پدر و مادرش فوت شده باشند.
*سرپرستی یک نوزاد را به عهده می گیرم. پوشاک خوراک.
*سرپرستی نوزاد تا شش ماه را با کمال افتخار می پذیرم انشاء الله توفیق خدمت وفراهم کردن آسایش نوزاد را خداوند به ما عطا فرماید.
*در کنار خانواده خود فقط نوزاد
*کودک زیر یک سال سرپرستی کامل به عهده می گیرم، حتی نوزاد... لطفا اگر کسی می شناسید که پدر و مادر ندارد یا وسع مالی شان نمی رسد و یا برسرپرست هستند تلگرام پیام بدید یا اسمس کنید. من هیچ گونه پولی ندارم که بابت این موضوع بدم و فقط و فقط به خاطر ثوابش هست. اگر دنبال پول و خرید و فروش هستی به هیچ عنوان تماس نگیر. در ضمن تهران هستم و هر کجا باشه فرقی نمی کند.
*اگر نوزاد شیرخواره (پسر یا دختر) زیر یک سال که پدر و مادر نداشته باشد سراغ دارید از طریق آیدی تلگرام معرفی کنید جهت سرپرستی می خوایم ببریم پیش خانواده و با هم زندگی کنیم.
*می خوام سرپرست یک بچه زیر 3 سال رو قبول کنم مطمئن باشید خوشبخت می شه و آینده خوبی خواهد داشت.
*زوجی هستیم که بچه دار نمی شدیم حاضریم سرپرستی نوازدی رو به عهده بگیریم لطفا اگه سراغ دارید با ما تماس بگیرید.
*سلام زن و شوهری هستیم که 10 ساله ازدواج کردیم و بچه نداریم حاضریم یک بچه را به فرزندی قبول کنیم اگر کسی رو می شناسید لطفا معرفی کنید.
از 2 تا 15 میلیون
همه آگهی هایی که خواندید کاملا واقعی اند و در این سایت نیز وجود دارد. با یکی از این افراد به عنوان فروشنده تماس گرفتیم که او درپاسخ گفت: " بچه را برای برادرم می خواهم. یک زن و شوهر 40 ساله هستند که بچه شان سالها پیش فوت کرده و دیگر توانایی بچه دار شدن ندارند.
به من سپرده اند اگر می توانم برای آنها بچه پیدا کنم." می پرسیم چقدر حاضر است برای خرید نوزاد خرج کند که در پاسخ می گوید : " والا وضعیت خوبی نداریم. بیشتر از دومیلیون تومان نمی توانیم بدهیم.
می دانم قیمت ها بسیار بالاتر است و هر کسی که تماس گرفته قیمت زیادی پیشنهاد داده است اما واقعا بیشتر از این مبلغ توانایی پرداخت نداریم." با یکی دیگر از آگهی دهنده ها تماس گرفتیم. زن میانسالی گوشی را بر می دارد و همه چیز را به ملاقات حضوری موکول می کند. او فقط می گوید:" تا حالا 5 نفر تماس گرفته اند و قیمت های نوزادان خود را داده اند.
مشغول بررسی قیمت ها هستم وشما هم اگر پیشنهادی دارید بدهید." این زن میانسال از دادن قیمت خودداری می کند و می گوید ما قیمت خود را بدهیم. مورد دیگر مرد جوانی است که پاسخگوی تماس تلفنی است. او می گوید:" من وهمسرم به تازگی ازدواج کرده ایم اما بچه دار نمی شویم. برای دختر زیر یک سال حاضر هستم تا 6 میلیون تومان نیز هزینه کنم." با آگهی دهنده دیگری تماس گرفتیم که پس از چند دقیقه صحبت تقریبا مطمئن شدیم که خودش نیزدلال نوزاد است. او در میان صحبت هایش گفت:" الان قیمت بازار برای نوزاد بین 10 تا 15 میلیون تومان است. بستگی به جنسیت، سن ، دارا بودن شناسنامه، محل تولد و ... است." از او می پرسم پس نقش شما چیست که در پاسخ با آرامش می گوید:" من فقط یک واسطه ام تا افرادی که آرزو دارند بچه دار شوند را به آرزویشان برسانم. خودم هم چیز زیادی گیرم نمی آید. فقط به خاطر زوج های جوان این کار را انجام می دهم.
بهزیستی چه می گوید؟
حبیب الله مسعودی فرید معاون اموراجتماعی سازمان بهزیستی در مورد این موضوع می گوید: "اینگونه آگهی ها، غیر قانونی است و در صورت گزارش و اطلاع، حتما آن را مورد پیگرد قانونی قرار می دهیم. خرید و فروش کودک جرم است؛ این مسئله هم در قانون آمده و هم درلایحه حمایت از کودکان و نوجوانان – که اکنون در کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی است- مطرح شده است.
حتی پدرو مادر کودک حق خرید و فروش کودک را ندارند؛ برخی از پدر و مادران چنین کودکانی ادعا می کنند که کودک را پیدا کرده اند در صورتی که در اینگونه موارد باید در حداقل زمان ممکن، گم شدن کودک را به مراجع قضایی وانتظامی اطلاع دهند.
به فرزندخواندگی گرفتن چنین کودکانی در آینده نیز مشکلاتی در پی دارد و به طورمثال این کودکان به دلیل نداشتن اسناد هویتی در ثبت نام برای مدرسه به مشکل بر می خورند. آگهی دادن برای خرید کودک، قاچاق کودک را تشدید می کند و هر موردی را که مطلع شویم به سرعت پیگیری می کنیم."
شرایط حضانت فرزند چیست؟
بر اساس قوانین قبلی، فقط زن و شوهرانی می توانستند کودکی را به فرزندی قبول کنند که خودشان صاحب فرزند نمی شدند یا اینکه باید مقیم ایران می بودند. همچنین کودکان بی سرپرست فقط به فرزندخواندگی سپرده می شدند اما طبق قانون جدید شرایط سهل تر و در عین حال محکم تر از قبل شده است. به گونه ای که درحال حاضر نیز می توانند از مزایای فرزند خواندگی برخوردار باشند.
درقانون قبلی تاکید فقط برحمایت از کودکان بی سرپرست بود اما درقانون جدید علاوه برکودکان ونوجوانان بی سرپرست، کودکان ونوجوانان بد سرپرست را نیز شامل می شود. همچنین درقانون قبل، فرزند خواندگی برای خانواده بدون فرزند بوده است اما درقانون فعلی اولویت اول برای خانواده های دارای فرزند است.
حمایت مالی درقانون قبلی ذکر شده، شفافیت در راهکارهای عملیاتی و قانونی وجود نداشت اما درقانون جدید بیمه- تملیک اموال و برخورداری از حق مستمری ولی ( فوت و از کارافتادگی) مثل کودکان معمولی پیش بینی شده است.
نکته بسایر مهم در فرآیند جدید فرزندخواندگی این است که برخلاف تصور مردم، اختصاص اموال به نام فرزند خوانده، منوط به نظر قاضی است و پیشاپیش، امری بدیهی و الزامی به شمار نمی آید. علاوه بر این باید خاطر نشان کرد که رسیدن اموال به فرزند خوانده هم منوط به نظر قاضی است و البته طبیعی است که به جهت تعلق عاطفی که بین والدین و فرزند خوانده ایجاد می شود، رسیدن اموال بعد از فوت ولی قاضی، مرجع اصلی تشخیص این موضوع است.
درقوانین گذشته، متقاضیان از طریق دادگاه به بهزیستی معرفی می شدند اما در قانون فعلی متقاضیان اول به بهزیستی مراجعه و در صورت احراز صلاحیت به دادگاه مراجعه می کنند و این روند راه برای فرزند خواندگی را کوتاه تر می کند. با این وجود اما به نظر می رسد همچنان مشکلاتی در این زمینه وجود دارد و قانون جدید همچنان در ریل اجرا نیفتاده است.
به عنوان مثال سایت سازمان بهزیستی کشورکه اولین منبع برای اطلاع رسانی متقاضیان فرزند خواندگی است قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست را به روز نکرده و همچنان حاوی شرایط قوانین قبلی برای فرزنده خواندگی است.
از سوی دیگر اما به تبعیت از قوانین درج شده در سایت سازمان بهزیستی، نهادهای دیگری چون سازمان ثبت احوال استان مازندران، همان قانون های گذشته را در سایت خود قرار داده و اطلاعات نادرستی را در اختیار مراجعه کنندگان قرار می دهد. شاید اصلاح چنین مواردی باعث شود که خرید و فروش نوزاد انجام نگیرد.