کدک H.265 جدیدترین استاندارد فشرده‌سازی ویدیو

[نسیم]

واژه‌ی کدک از دو بخش CO، برگرفته از ابتدای کلمه‌ی “Compression” یا فشرده‌سازی و dec برگرفته از ابتدای کلمه‌ی “decompression” یا خارج کردن از فشردگی، تشکیل شده است. کدک ها به سیستم عامل شما می‌فهمانند که چطور زنجیره‌ی داده‌های دریافتی را به جای ترکیبی شلخته از رنگ‌ها و داده‌ها در قالب یک فایل صوتی و تصویری نمایش دهند. این کدک ها هستند که ترکیب فشرده‌سازی را شرح می‌دهند. یکی از جدیدترین کدک‌های فایل‌های مالتی‌مدیا، کدک H.265 است که نسبت به نسخه‌ی قبلی خود یعنی H.264، عملکرد بهتری از لحاظ کیفیت و همچنین حجم دارد.

بدون کدک‌ها، فایل‌های صوتی و تصویری ما حجیم و غیرقابل انتقال در شبکه‌های اینترنتی خواهند بود. کدک ها به دو صورت داده‌ها را فشرده می‌کنند؛ این دو حالت بااتلاف “Lossy” یا  بدون اتلاف “Lossless” هستند. در وضعیت اول با کاهش کیفیت، حجم آن کاهش داده می‌شود و در حالت دوم کیفیت کاهش پیدا نمی‌کند و در نتیجه کاهش حجم هم جزئی است. کیفیت و میزان این تغییر حجم براساس نوع کدک‌هایی که ویدئو یا صوت براساس آن تبدیل شده‌اند، با هم متفاوت است. این کدک به سرعت در حال گسترش است و تنها نقص آن عدم پشتیبانی تمام دستگاه‌های پخش از این کدک است که به زودی می‌بایست منتظر اضافه شدن این کدک به دستگاه‌های پخشی همچون تلویزیون‌ها، و… باشیم.

مزایای کدک H.265
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که فیلم‌های مورد علاقه خودتان را برروی گوشی اندرویدی و یا کامپیوتر و لپ‌تاپ مشاهده می‌کنید، این نسخه از فیلم‌ها می‌توانند برای شما کارآمد باشند. با توجه به مشکل پهنای باند در اکثر جهان، این کدک از حجم بسیار کمتری (تقریبا نصف) نسبت به فایل‌های x264 برخوردار است و از همه مهم‌تر این که کیفیت فیلم‌ها نیز هیچ تغییری نخواهد کرد، بلکه بهتر نیز خواهد شد. البته این فشرده‌تر بودن ویژگی بسیار خوبی است چرا که فضای ذخیره‌سازی فایل‌ها را کاهش می‌دهد، اما عیب بزرگ این کدک نیاز به پردازش چند برابری پردازنده دستگاه‌ها در زمان پخش فایل است که باعث می‌شود دستگاه‌های قدیمی نتوانند به‌خوبی آنرا پخش کنند. برتری اصلی کدک H.265 نسبت به H.264 این است که در کیفیت‌های یکسان، نرخ فشرده‌سازی دوبرابری ارائه می‌کند. این یعنی ویدیویی که با استفاده از کدک H.265 فشرده شود، حجمی برابر با نصف ویدیوی مشابهی که با استفاده از استاندارد H.264 فشرده شده است اشغال خواهد کرد و این در حالی است که کیفیت هر دو ویدئو تقریبا یکسان خواهد بود.

کدک H.265 بسیاری از ویژگی‌های خود را از H.264 وام گرفته است؛ برای مثال در هر دو این استانداردها از تکنیکی با نام پیش‌بینی جبرانی حرکت “motion compensated prediction” برای پیدا کردن نواحی زائد در یک فریم استفاده می‌شود. منظور از نواحی زائد، قسمت‌هایی از تصویر است که در چندین فریم تغییری نمی‌کنند و می‌توان به جای تکرار آن‌ها در هر فریم و اختصاص حجم اضافه به این قسمت‌ها، تنها یک نسخه از آن‌ها را نگه داشته و در فریم‌های مختلف از همان یک نسخه استفاده کرد. در استاندارد H.264 اندازه‌ی این قسمت‌ها به قطعات مربعی شکل 16 در 16 پیکسل محدود می‌شد؛ اما با افزایش این اندازه به 64 در 64 پیکسل در استاندارد HEVC، مقدار فشرده‌سازی ویدئو افزایش چشمگیری خواهد داشت.