بیوگرافی بهرام زند

[nader12]

ابوالفضل بهرام زندی مشهور به بهرام زند (متولد شهریور ۱۳۲۸ - درگذشته‌ی ۱۸ فروردین ۱۳۹۷) یکی از بهترین دوبلور‌های ایران بود. زند از دوران دبیرستان به صدای خوبش پی برد و از آن دوران به فکر دوبله افتاد. با اینکه او برای مدتی معلم هم بود، اما از ۱۸ سالگی پیگیر کار دوبله شد. او پس از ورود به حرفه‌ی دوبله یک سال تمام مشغول کسب تجربه بود و بنابه اعلام خودش در برنامه دورهمی، در سال اول در هر فیلم شاید فقط یک کلمه به او می‌رسید. 

بهرام زند از سال ۱۳۵۸ نیز به عنوان مدیر دوبلاژ در پروژه‌های بسیاری کار کرد. بهرام زند در طول فعالیتش به جای هنرپیشه‌های زیادی سخن گفته است؛ هنرپیشه‌های مطرحی مانند جرمی برت، مل گیبسون، رابرت دنیرو، جرج کلونی، راسل کرو، بروس ویلیس، جان تراولتا و دنیل دی لوییس چندتا از بازیگرانی هستند که بهرام زند در سمت صداپیشه به اجرای نقش‌شان پرداخته است.

از معروف‌ترین و به یادماندنی‌ترین صداپیشگی‌های او می‌توان به صداپیشگی شخصیت شرلوک هلمز با بازی جرمی برت اشاره کرد. شخصیتی که در طول پخش از تلویزیون یک‌بار هم صداپیشه‌اش عوض شد، اما صدای بهرام زند بدون شک آشناترین صدا برای این شخصیت محسوب می‌شود. 

به گفته زند: دوبله «شرلوک هلمز» به گونه‌ای بود که انجمن دوست‌داران شرلوک هلمز از انگلستان با ارسال کتاب هایی از من تقدير کردند.

او در رابطه با اجرای نقش شرلوک هلمز نیز چنین گفت: يادم می‌آيد که در يکی از قسمت‌ها، او روی صندلی نشسته بود و فردی کفشش را واکس می‌زد. او ملودی را می‌گرفت و اجرا می‌کرد تا از طريق آن مطلبی را کشف کند. انجام اين عمل بسيار سخت بود، اما «برت» بسيار هنرمندانه در اين صحنه عمل کرد. من هم سعی کردم در دوبله، اين کيفيت را حفظ کنم.

طبق اعلام خود مرحوم زند در برنامه دورهمی، صداپیشگی راسل کرو در فیلم «گلادیاتور» (Gladiator)، نقش موردعلاقه‌ی خودش محسوب می‌شود. او پس از گلادیاتور، صداپیشه‌ی راسل کرو در فیلم‌های «رابین هود»(Rabin Hood) و «مردان خوب» (The Nice Guys) هم بود. 

مرحوم زند تاکنون چندین بار به اجرای نقش جرج کلونی در فیلم‌هایی چون «جاذبه»(Gravity)، «بخوان و بسوزان»(Burn After Reading)، «کلاه چرمی‌ها»(Leather Heads)، «مایکل کلیتون» (Michael Clayton) و «بالا در آسمان» (Up in the air) پرداخته است. 

صدای بهرام زند به گونه‌ای بود که به راحتی از پس اجرای بازیگران جوان‌تر از خودش هم برمی‌آمد. برای نمونه او صداپیشگی کاراکتر جیمز باند با بازی دنیل کریگ را برای دو فیلم «کازینو رویال» (Casino Royale) و «اسپکتر» (Specter) برعهده داشته است. او با ایفای نقش‌های دنیل دی لوئیس هم غریبه نبود و در فیلم‌هایی مانند «دار و دسته‌ی نیویورکی‌ها» (Gangs of new york) و «خون به پا خواهد شد» (There will be blood) به اجرای صدای این بازیگر پرداخت. به هیچ عنوان نمی‌توان از صداپیشگی بی نظیر او در نقش لئون، در فیلم «لئون حرفه‌ای» (Leon the Professional) چشم پوشی کرد.

بهرام زند در سال ۱۳۶۲ نیز به ایفای نقش در فیلم «میرزا کوچک خان» پرداخت. او علاوه بر صداپیشگی در چندین پروژه به عنوان مدیر دوبلاژ حضور داشته است. فیلم‌هایی چون «شجاع دل» (BreaveHeart)، «گلادیاتور» و «خون به پا خواهد شد» از جمله فیلم‌هایی بودند که مدیریت دوبله‌شان بر عهده‌ی مرحوم زند بوده است. او همچنین در سریال‌هایی مانند «بیست و چهار» (24)، «مدار صفر درجه»، «امام علی» و «شرلوک هلمز» به عنوان مدیر دوبله فعالیت کرده است.

بهرام زند یک‌بار در برنامه‌ی «جادوی صدا» نیز به عنوان داور حضور داشته است. او همچنین در سه مستند «ایران-مشهد»، «سفره‌های بهشتی» و «مطبخ سرکار فیض، آثار» به عنوان صداپیشه حضور داشته است. مرحوم زند فیلم «قطار افسارگریخته» (Runaway Train) را به عنوان یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌های زندگی‌اش شمرده است. او در برنامه‌ی دورهمی دیالوگ زیر را در رابطه با این فیلم یادآور شد: هیچ موجود وحشی نیست که بویی از شفقت نبرده باشد و من بویی از شفقت نبردم. ببخشید؛ چون یک انسانم.

مرحوم زند معتقد بود تا زمانی که حرفی برای گفتن داشته باشد، می‌خواهد در صنعت دوبله بماند در غیر این‌صورت باید خارج شود. بهرام زند صدا را به عنوان انرژی ماندگار توصیف کرد. او همچنین از منوچهر اسماعیلی به عنوان یکی از دوبلورهای مورد تحسین‌اش یاد کرده است. بهرام زند مدت زیادی با بیماری سرطان معده مبارزه کرد و سرانجام در ۱۸ فروریدن ۱۳۹۷ در منزل خودر در اثر سکته قلبی در سن ۶۸ سالگی از دنیا رفت. در ادامه نیز به مرور فعالیت‌های هنری او در سمت صداپیشه می‌پردازیم: