جنجال تلگرام/ واکنش‌های وزیر ارتباطات و مدیر تلگرام

[saberi]

مدیرعامل تلگرام دیروز اعلام کرد: وزارت ارتباطات طی چند ایمیل از این شرکت خواسته اطلاعات شخصی کاربران ایرانی را در اختیار آنها قرار دهد؛ در غیر این صورت این سرویس در ایران فیلتر خواهد شد. او اختلالات اخیر تلگرام را نیز به این موضوع نسبت داد. چند ساعت بعد وزیر ارتباطات ضمن تکذیب درخواست اطلاعات شخصی کاربران از تلگرام گفت که این اختلالات ناشی از مشکلات خطوط ارتباطی ایران بوده و نه فیلترینگ تلگرام. این دو واکنش در زمینه یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی باعث واکنش‌های گسترده‌ کاربران در فضای مجازی شده است.

«وزارت ارتباطات خواستار جاسوسی و سانسور این شبکه شده اما تلگرام این درخواست‌ها را نادیده گرفته است.» این توییتی است که در آخرین ساعت‌های روز سه‌شنبه پاول دورف، موسس روسی شبکه پیام‌رسان تلگرام درحساب توییتر خود منتشر کرد. بنیانگذار تلگرام در چند توییت دیگر خود هم از مکاتبه با شرکت زیرساخت و وزارت ارتباطات خبر داد و مدعی شد که در این ایمیل‌ها از او خواسته شده اطلاعات شهروندان را در اختیار این شبکه قرار دهند در غیر این صورت این شبکه فیلتر خواهد شد. مدیر تلگرام همچنین گفت که به دنبال این ایمیل‌ها اختلالات گسترده‌ای در دسترسی ایرانیان به تلگرام به وجود آمده است. صحبت‌های مدیر شبکه تلگرام خیلی زود در فضای مجازی و از جمله در خود تلگرام بین کاربران دست به دست شد و تنها چند ساعت بعد محمود واعظی، وزیر ارتباطات در جمع خبرنگاران حاضر شد و روایت دیگری را از ایمیل‌های این وزارتخانه و شبکه تلگرام مطرح کرد. واعظی گفت: ما هیچ نامه‌ای مبنی بر درخواست جاسوسی از شهروندان برای تلگرام نفرستادیم اما طی روزهای اخیر مکاتباتی با این شرکت داشتیم تا استیکرها و کانال‌های غیراخلاقی را که قبلا این شبکه برای ایرانیان مسدود کرده بود و اخیرا دوباره باز شده را مسدود کند.

واعظی گفت: ما به تلگرام گفتیم که اگر نتوانید جلوی این استیکرها و فیلم‌ها را بگیرید ما هم نمی‌توانیم جلوی فیلترینگ این شبکه را که از سوی کمیته تعیین مصادیق تعیین می‌شود را بگیریم.
 
وزیر ارتباطات گفت ما تصمیمی برای فیلترینگ تلگرام نگرفته‌ایم و اساسا وزارت ارتباطات فقط مجری است و نه تصمیم‌گیر، ضمن اینکه از روز نخستی که من در این وزارتخانه مشغول به کار شدم جلوی فیلترینگ بیشتر شبکه‌های اجتماعی را گرفته‌ام.
 
به گفته وزیر ارتباطات این مکاتبات با اختلالات شدید اینترنت طی روزهای اخیر مصادف شده و ظاهرا مدیران تلگرام تصور کرده‌اند فقط این اختلالات مربوط به آنهاست و ما دستور به فیلترینگ داده‌ایم این در حالی بود که مشکل اینترنت کلی بوده و همه شبکه‌های اجتماعی از جمله تلگرام دچار اختلال شده‌اند.
 
واعظی همچنین در پاسخ به این پرسش «دنیای اقتصاد» که اگر تلگرام استیکرهای غیراخلاقی را حذف نکند آیا امکان فیلترش وجود دارد گفت که ما فقط یک نماینده در کمیته فیلترینگ داریم و نمی‌توانیم در این مورد نظر بدهیم اما اگر شبکه‌ای قرار باشد محتوای غیراخلاقی داشته باشد من به نماینده خود در کمیته فیلترینگ حتما می‌گویم رای به بسته شدن آن سایت یا شبکه بدهد.
 
واعظی اظهار نظر موسس تلگرام در خصوص درخواست وزارت ارتباطات برای جاسوسی از کاربران ایرانی را ناشیانه دانست و تاکید کرد: به هیچ عنوان این موضوع به وزارت ارتباطات ربطی ندارد و دولت نیز بزرگ‌ترین مدافع حریم خصوصی ملت است و ما اعتقاد داریم که حریم خصوصی افراد در اینترنت و موبایل باید حفظ شود، اما اگر روزی بر حسب حکم قاضی قرار باشد به اطلاعاتی دسترسی پیدا شود، این موضوع هیچ ارتباطی به وزارت ارتباطات و تصمیم‌گیری دولت ندارد.

رئیس‌جمهوری و دستور تسهیل دسترسی به شبکه‌های اجتماعی 
ایجاد اختلال در شبکه تلگرام در حالی رخ داده است که حسن روحانی رئیس‌جمهوری در جلسه اخیر خود (شنبه25 مهر) در شورای عالی فضای مجازی با صراحت کامل خواستار تسهیل دسترسی کاربران ایرانی به شبکه‌های اجتماعی شده بود. اما حالا منتشرشدن خبر درخواست کنترل کاربران ایرانی روی شبکه تلگرام توسط مسوولان دولتی آن هم به صورت رسمی از سوی موسس این پیام رسان روسی، انتقادها و شبهات گوناگونی را به وجود آورده است. روز گذشته اکثر کاربران در شبکه‌های اجتماعی مختلف با انتقاد از این تصمیم دولت خواستار پاسخگویی وزارت ارتباطات در این زمینه شدند و این اقدام دولت را خلاف اصول اساسی دولت یازدهم در زمان تشکیل آن دانستند. این گروه از کاربران با اشاره به تدوین پیش نویس حقوق شهروندی در دولت یازدهم، محدودیت در تلگرام را در تضاد با جریان آزاد اطلاعات و وعده اولیه دولت برای رفع فیلترینگ سایت‌های اینترنتی عنوان کرده‌اند. حتی کار تا به راه‌اندازی یک کانال برای پاسخگویی واعظی وزیر ارتباطات در تلگرام نیز پیش رفت و هشتگی برای پاسخگویی واعظی نیز درست شد. تلگرام به علت سرعت، امنیت و فضای ذخیره‌سازی بالا در حال حاضر رایج‌ترین پیام‌رسان در بین ایرانی‌ها محسوب می‌شود که هر روز بر تعداد کاربران و طرفدارانش افزوده می‌شود. اما فعالیت این شبکه پیام‌رسان اینترنتی در ایران بدون حاشیه نبوده و تا کنون بارها از سوی مقامات مختلف دولتی تهدید به فیلترینگ شده است.
در واقع زمزمه در خصوص فیلتر شدن تلگرام طی چند ماه اخیر و جایگزین شدن این پیام‌رسان به جای وایبر بارها شنیده شده است. اما اولین بار وقتی تلگرام مورد توجه برای فیلتر شدن از سوی مسوولان کمیته فیلترینگ قرار گرفت که عده‌ای از کاربران اقدام به ساخت استیکر‌های غیراخلاقی روی این پیام رسان اینترنتی کردند. با این اتفاق بسیاری فیلتر شدن این شبکه پیام‌رسان را در کشور قطعی عنوان کردند و حتی کند شدن این شبکه را در مقطع زمانی به فیلترینگ هوشمند ارتباط دادند. اما وزیر ارتباطات در گفت و گویی صراحتا فیلترینگ این شبکه را رد و اعلام کرد: هیچ برنامه‌ای برای محدودسازی شبکه‌های اجتماعی نداریم و به کاربرد این شبکه‌ها در زندگی روزمره واقفیم و طی این مدت همواره پیگیر تداوم فعالیت شبکه‌های اجتماعی نیز بوده ایم. در ضمن از کاربران عزیز تقاضا دارم تا حصول اطمینان نسبت به یک خبر، از انتشار و ارسال آن در شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی خودداری کنند تا این‌گونه شایعات کمتر فضای نشر در جامعه داشته باشند. به دنبال این اظهار نظر نیز چندی بعد واعظی از مذاکره با مدیران تلگرام و ایجاد محدودیت در ساخت استیکر توسط کاربران ایرانی خبر داد. بعد از این اتفاق تا کنون تلگرام از تیغ فیلترینگ کشور در امان مانده است و طی چند ماه گذشته نیز اختلال و کندی در این شبکه را موسسان آن به گردن گرفته‌اند.

محمدرضا فرنقی زاد - مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات 
وزارت ارتباطات هیچ کاری انجام نداده است و هیچ نقشی در اختلال تلگرام ندارد. وقتی این نرم افزار خارجی مشکل پیدا می‌کند می‌گویند تقصیر وزارت ارتباطات است در صورتی که اصلا چنین موضوعی صحت ندارد. از دیشب ساعت 12 تا صبح به من زنگ می‌زنند علت را جویا می‌شوند در صورتی که این نرم‌افزار خارجی است به وزارت ارتباطات ربطی ندارد. توییت مدیر تلگرام شاید فتوشاپ باشد ولی اگر ثابت شود مدیر تلگرام چنین حرفی زده رسما بررسی می‌کنیم.