لینوکسی بشیم یا نه؟

[saberi]

اگر چه ممکنه بسیاری از ما دنیای رایانه رو با سیستم عامل ویندوز بشناسیم اما بررسی سهم بقیه سیستم‌عامل‌ها در بازار جهانی نشون می‌ده که سیستم عامل‌های محبوب دیگه‌ای هم وجود دارن که میلیون‌ها نفر در سرتاسر دنیا در حال استفاده از اونها هستن.

لینوکس یکی از این سیستم عامل‌هاست که بنابر آخرین آمارها سهمی کمتر از 1.7 درصد بازار رو به خودش اختصاص داده اما طرفدارای این سیستم عامل اونو به نوعی بهترین سیستم‌عامل دنیا می‌دونن. طرفدارای لینوکس این استدلال رو مطرح می‌کنن که کاربرای لینوکس بدون هیچ اجباری به سراغ این سیستم عامل میان و از روی علاقه اونو انتخاب می‌کنن و به اون وفادار می‌مونن و به این موضوع تاکید دارن که این موضوع فقط در لینوکس اتفاق می‌افته.

به هر حال این استدلال رو بپذیریم یا نه این سیستم عامل الان از نظر سهم کاربرای بازار جهانی بعد از سیستم‌عامل ویندوز شرکت مایکروسافت و سیستم عامل مکینتاش شرکت اپل در رتبه سوم قرار گرفته. با وجود سه رتبه اصلی این جدول در واقع رقابت اصلی بین رتبه اول و سوم در جریانه که این به انحصاری بودن استفاده از سیستم عامل مکینتاش در محصولات اپل بر می‌گرده.

اجازه بدید در مورد لینوکس و تاریخچه اون کمی بیشتر توضیح بدیم: لینوکس در واقع یه سیستم عامل متن باز است و بر خلاف سهم کم لینوکس در رایانه‌های رومیزی این سیستم عامل در سایر دستگاه‌های دیجیتال و حتی نیمه‌دیجیتال حضور پرکاربردی داره.

دور و بر شما پر از دستگاه‌هائیه که با لینوکس کار می‌کنن. گوشی هوشمند اندرویدی شما, تلویزیون‌ها, دستگاه‌های پخش DVD , سینماهای خانگی, لوازم خانگی مثل ماشین لباسشویی و کنسول‌های بازی تنها بخش کوچیکی از دستگاه‌های مبتنی بر لینوکس هستن.

اگه بخوایم به تاریخچه لینوکس هم بپردازیم باید به کمی قبل از تولد اون برگردیم. زمانی که سیستم عامل موسوم به یونیکس در سال 1969 طراحی شد.

در ابتدا حتی تاکید شده بود که قولی برای توسعه این سیستم عامل اون وجود نداره اما به تدریج با خاصیت متن باز بودن این هسته, بعضی از کدهاش توسط توسعه‌دهنده‌ها تغییر کرد و رفته رفته این هسته تکمیل‌تر شد تا نهایتا یک سیستم عامل متن باز و آزاد به وجود بیاد تا شاهد نسخه‌های گوناگون اون که به هرکدوم از اونها یک توزیع لینوکس گفته میشه باشیم.

توزیع‌های نسخه‌های مختلف لینوکس که عموما رایگان هم هستند برای استفاده‌های گوناگون به وجود اومدن. الان توزیع‌هایی از لینوکس برای استفاده رایانه‌های رومیزی, استفاده برای سرورها, هکرها, گیمرها و استفاده‌های دیگه موجوده.

از جمله توزیع‌های پرطرفدار لینوکس میشه به اوبونتو, فدورا, ردهت اشاره کرد. تو این سال‌ها توزیع‌های ایرانی لینوکس هم ارائه شدن که پارسیکس, آریوس و پارسیدورا از جمله اونا به حساب میان.

داستان نامگذاری لینوکس هم در نوع خودش می‌تونه برای شما جالب باشه. تروالدز، نویسنده هسته لینوکس تصمیم داشت این سیستم عامل رو نهایتا با نام فریکس معرفی کنه و در ابتدای کار هم پروژه خودش رو در پوشه‌ای با همین نام روی سرور به اشتراک گذاشته بود. یکی از دوستان همکار تروالدز که مسئول سروری بود که این پوشه روی اون بارگزاری شده بود وقتی با این نام روبرو شد شخصا احساس کرد نام لینوکس نام بهتریه و بدون مشورت با تروالدز نام این سیستم عامل رو به لینوکس تغییر داد تا این نام برای همیشه موندگار بشه.

در ادامه می‌خوایم به بررسی عیب‌ها و مزیت‌های دو سیستم عامل ویندوز و لینوکس در رقابت با هم بپردازیم و تا چند دقیقه دیگه یا به وسوسه لینوکسی ‌شدن شما پایان بدیم یا به شما تبریک بگیم که به دنیای لینوکس خوش آمدید!

اصولا ویندوز و لینوکس رو باید از دو دنیای متفاوت دونست که هیچ وجه اشتراکی با همدیگه ندارن و همه چیز در اونها از مبانی پایه تا ظاهر گرافیکی سیستام عامل کاملا متفاوته.

لینوکسی‌ها خودشون رو یه تولیدکننده می‌دونن و در مقابل ویندوزی‌ها رو به مصرف‌کننده بودن متهم می‌کنن. در مقابل طرفداران ویندوز هم این جمله معروف رو به کار می‌برن که نیازی به اختراع دوباره چرخ نیست و این موضوع رو یادآور میشن که در بسیار از موارد همین لینوکسی‌ها به دلیل نبود نرم‌افزارهای لازم به همین نرم‌افزارهای مخصوص صرفا مصرف‌کننده‌ها پناه می‌برن.

طرفداران لینوکس امنیت این سیستم عامل رو بی‌نظیر می‌دونن و به سیستم هوشمند مجوزدهی در لینوکس افتخار می‌کنن که هیچ ویروسی بدون اجازه مدیر سیستم نمی‌‌تونه تغییری در سیستم ایجاد کنه اما در مقابل سیستم عامل ویندوز همواره به آنتی‌ویروس و انواع نرم‌افزارهای امنیتی برای وب‌گردی نیاز داره تا آلوده نشه.

در مقابل طرفداران ویندوز آسیب‌پذیرتر بودن این سیستم عامل رو تنها به دلیل تعداد کاربران این سیستم عامل و سهم بالای 90 درصدی اون می‌دونن که به نظر اونها هر خرابکاری رو مشتاق می‌کنه!

اگرچه طرفداران ویندوز رابط گرافیکی لینوکس رو خشک و بی‌روح می‌دونن اما طرفداران لینوکس, برخورداری این سیستم عامل از چندین رابط کاربری رو مایه مباهات می‌دونن تا اینکه در ویندوز به تغییر تصویر پس‌زمینه و تم مشغول باشن.

لینوکسی‌ها بر این باورند که شما وقتی ویندوز رو با تمام مراحل اون نصب می‌کنید، تازه اول ماجراست و پس از نصب ویندوز باید یک‌به‌یک درایورها را نصب کنید، نرم‌افزارهای مورد نیاز خودتونو پیدا کنید و روی سیستم نصب کنید. اما در لینوکس کافیه که فقط لینوکس رو نصب کنید. در مقابل طرفداران ویندوز به این نکته اشاره می‌کنن که سایتای اینترنتی پر از درخواست کاربرای لینوکسه که دنبال درایورای سخت‌افزارای کامپیوترشون برای این سیستم عامل می‌گردن.

طرفدران ویندوز نصب لینوکس رو یه اقدام طاقت‌فرسا می‌دونن که در بسیاری از اوقات باعث از بین رفتن اطلاعات در کاربران ساده و مبتدی میشه اما در ویندوز این موضوع تنها با چند کلیک امکان‌پذیر میشه و طرفداران لینوکس تنها به این موضوع تاکید دارن که برای نصب هر سیستم عاملی بهتره قبلش از اطلاعات‌تون فایل پشتیبان یا بک‌آپ تهیه کنید تا به مشکلی برنخورید!

اما با همه این توضیحات اگه یه آی‌تی‌باز حرفه‌ای نباشید، آیا می‌تونید به راحتی از لینوکس ابونتو که به نوعی محبوب‌ترین نسخه لینوکسه به راحتی استفاده کنید؟ اصلا با وجود ویندوز چه نیازی به استفاده از یک سیستم عامل دیگه هست؟

جواب ساده اینه که برای استفاده از اوبونتو لازم نیست به کسی پولی بدید و می‌تونید این سیستم عامل رو از سایتش دانلود و روی کامپیوترتون نصب کنید. البته طرفدارای ویندوز دقیقا همین موضوع رایگان بودن رو یکی از نقاط ضعف لینوکس می‌دونن چون فک می‌کنن با رایگان بودن نرم‌افزارها دیگه کمتر کسی به فکر توسعه یه نرم‌افزار می‌افته. در واقع مشکل اصلی از جایی شروع می‌شه که احتمالا بسیاری از نرم‌افزارهای مورد نیازتون که تو ویندوز با اونا کار می کنید، یا تحت اوبونتو وجود ندارن، یا به خوبی نرم‌افزارهای ویندوزی کار نمی‌کنن و شما هم دانش کافی برای نوشتن این برنامه‌ها رو ندارید. از طرف دیگه لینوکس اوبونتو گاهی باید آپدیت بشه که با توجه به وضعیت سرعت اینترنت، به سختی میشه این کار رو انجام داد.

اگر بخوایم به مناظره طرفداران ویندوز و لینوکس ادامه بدیم خیلی بیشتر از اینها باید این ماجرا رو دنبال کنیم. هر سیستم عاملی نواقص خودش رو داره و در این میون به نظر می‌رسه فقط، «سرعت حل شدن این نقطه‌ضعف‌هاست» که تعیین‌کننده به نظر می‌رسه و باعث جذب کاربران بیشتر می‌شه.