آشنایی با هوش تجاری و مفاهیم آن

[farnaz]

داشبورد چیست؟

در سیستم های اطلاعات مدیریت، داشبورد ارائه گرافیکی مهم ترین اطلاعات مورد نیاز برای رسیدن به یک یا چند هدف مشخص است؛ که در یک صفحه با دقت و نظم چیده شده اند، تا مدیران بتوانند با یک نگاه وضعیت موجود را نظارت کنند.
داشبورد معمولا از مجموعه ای از عناصر گرافیکی تشکیل شده است و قادر به پیوستن به منابع متنوع می باشد، یعنی اطلاعات را از بانک های اطلاعاتی موجود در سازمان استخراج کرده و به صورت یکپارچه در یک صفحه، نمایش می دهد.داشبورد می تواند برای تمامی بخش های سازمان در نظر گرفته شود، مثل: منابع انسانی، استخدام، فروش، عملیات، امنیت، فناوری اطلاعات، مدیریت پروژه، مدیریت ارتباط با مشتری و غیره.
داشبوردهای مدیریتی تا حدودی شبیه داشبورد اتومبیل هستند که میزان کیلومتر طی شده، دمای آب رادیاتور، میزان بنزین باقی مانده، سرعت، وضعیت ایمنی و… را در یک پنل کوچک، جلوی چشم راننده ارائه می دهد، همچنین مدیران می توانند، میزان فروش در لحظه، میزان کار پرسنل، سود واقعی و هزینه های جاری و هر اطلاعات دیگری که در مورد شرکت خود نیاز دارند را در یک صفحه در قالب تصویر و نمودارهای مختلف مشاهده کنند.
چیزی که در بین داشبورد مدیریتی و داشبورد خودرو مشترک است این است که در هر دو شاخص های عملکردی کلیدی که برای کاربر حیاتی است را نمایش می دهند. سازماندهی و ارائه اطلاعات را به عهده دارند و باعث می شوند اطلاعات آسان خوانده و مشاهده شوند.
داشبورد هنگامی که درست طراحی شده باشد می تواند ابزاری قدرتمند و منحصر به فرد برای نظارت بر عملکرد سازمان در یک نگاه باشد. اطلاعات مربوط به زمان گذشته و حال را گردآوری می کند، امکان پیش بینی آینده را فراهم می سازد و اطلاعات مورد نیاز مدیران را در اختیار آنها قرار می دهد، دسترسی به اطلاعات کسب و کار را آسان می کند و اغلب بهترین راه برای به دست آوردن بینش به عملیات و عملکرد سازمان است. با استفاده از داشبورد، مدیران و مدیران ارشد سازمان ها می توانند به سادگی در یک محیط پویا و ساده، بر شاخص های عملکردی سازمان، بخش یا واحد خود نظارت کامل و به روز داشته باشند.

مزایای داشبوردهای کسب وکار

• دسترسی به اطلاعات حیاتی کسب و کار
  
• ساده بودن و درک سریع بصری
  
• برجسته سازی نقاط کلیدی مانند ماکزیمم، مینیمم، خارج از رنج و بحرانی
  
• حذف جزئیات تا حد امکان
  

داشبوردها بر شاخص های کلیدی عملکرد و موارد خاص تمرکز می کنند و اطلاعات مورد نیاز ما را در قالب نمودار و اجزای گرافیکی در اختیارمان قرار می دهند، اما به این معنی نیست که در داشبورد جدول وجود ندارد. با داشبورد سریع و ساده به اطلاعات مورد نیازمان دسترسی پیدا می کنیم و با یک نگاه کلی می توانیم آنها را درک کنیم. هدف ما از استفاده داشبورد دیدن تصویری از اطلاعات جهت تصمیم گیری برای رسیدن به اهداف در کمترین زمان است، اما برای دیدن جزئیات بیشتر در مورد یک موضوع مورد نظر، باید به گزارش های سنتی رجوع کرد، گزارش های سنتی عمق اطلاعات را نشان داده و نیاز به توجه و دقت عمیق تری دارند و عموماً ترکیبی از اعداد و جداول هستند اما، وجود نمودار در این گزارش ها موضوع بعیدی نیست.

طبقه بندی پروژه های هوش تجاری

در پیاده سازی پروژه های هوش تجاری

• اگر به دنبال داشبوردهای ابتدایی هستیم که در آنها اطلاعات ایستا نشان داده میشود، میتوان داشبورد های مزبور را در زمره داشبورد های ساده طلقی کرد.
  
• اگر به دنبال داشبورد های تعاملی که دارای اطلاعات دقیق میگردیم داشبورد های مزبور را در زمره داشبورد های نسبتا پیچیده قرار میگیرد.
  
• اگر به دنبال داشبورد هایی با قابلیت تعاملی بالا که به ما امکان تحلیل دقیق داده ها در عمق یا در اطراف را می دهد هستید این پروژه در طبقه داشبورد های پیچیده قرار میگیرد.
  

بسته به اینکه پروژه ی ما در کدام حوزه قرار میگیرد مراحل انجام کار میتواند تا حدودی خلاصه تر و یا تفصیلی تر باشد.

محدوده طرح اجرایی

در این طرح ما به دنبال پیاده سازی شاخصهای تعریف شده توسط کارفرما هستیم که با استفاده از ابزارهای مستقر موجود در سازمان پیاده سازی خواهد شد و در قالب داشبوردهای مربوطه تحویل کارفرما داده می شود. ایجاد پایگاه داده تحلیل – تجمیعی در محدوده طرح بوده و بر اساس متدولوژی مورد توافق و ابزار متناسب ایجاد می گردد. تهیه شناسنامه شاخص در محدوده پروژه بوده و اجزا آن بایستی به تائید کارفرما برسد. راهنمای کاربری داشبوردهای ایجاد شده در محدوده طرح بوده و به صورت مقتضی و مناسب به کارفرما ارائه می گردد. گزارشات آماری اولیه مانند (میانگین، مُد، میانه، واریانس، انحراف از استاندارد و رگرسیون) در حیطه تحلیل های مورد توافق می باشد.
هدف گذاری شاخص ها که از اهمیت بالایی برای شناسایی روند و سنجش میزان تحقق لازم است در محدوده این طرح نمی باشد. نصب و پیکره بندی ابزار هوش تجاری در محدوده این طرح نمی باشد. شناسایی آماره های ترکیبی مورد نیاز توسط کارفرما در ابتدای معرفی شاخص بایستی صورت پذیرد و در حیطه اختیارات و وظایف پیمانکار نمی باشد.

متدولوژی اجرای طرح

متدولوژی استقرار داشبوردهای هوش تجاری

رویکرد استقرار داشبوردهای هوش تجاری

فاز صفر: تعیین اهداف و حوزه پروژه

• شناخت مخاطبان و کاربران جهت تشکیل تیم
  
• جمع آوری و درک نیازها
  
• تهیه لیست شاخصهای کلیدی عملکردی
  

فاز اول: طراحی

• مشخص نمودن تعاملات کاربر
  
• تایید منابع داده برای هر جزء داده
  
• تعریف نحوه نگهداری داده ها
  
• تعریف جستجوگرهای مورد نیاز برای بازیابی هر یک از اجزاء داده ها
  
• تعیین مسیرهای ریز شدن
  
• طراحی معماری و ساختار کلی مکعب های OLAP
  

فاز دوم : ساخت و اعتبار سنجی

• ساختن داستان نما
  
• پیاده سازی پرسوجوها
  
• توسعه انباره های داده و مکعب
  
• امنیت پیکربندی
  
• اعتبار سنجی
  

فاز سوم : گسترش

• آموزش
  
• تحویل
  

فاز چهارم : نگهداشت

• جمع آوری بازخوردهای کاربران
  
• اعمال تغییرات
  

متدولوژی منتخب مشاور جهت استقرار هوش تجاری

به طور کلی زیر ساخت و معماری فنی هوش تجاری در هر سازمانی فارغ از گستردگی و پیچیدگی های آن دارای ساختاری به شکل زیر است:

فرآیند پیاده سازی هوش تجاری

متدولوژی منتخب مشاور جهت استقرار هوش تجاری

به ترتیب از سمت چپ نخست سیستم های اطلاعاتی وجود دارد که محل تولید و ذخیره داده های سازمانی میباشد. در اولین قدم میبایست که محل ذخیره سازی داده های مورد نیاز را روی سیستم های اطلاعاتی مختلف شناسایی کنیم.

ETL

در این فرآیند اطلاعات مورد نیاز از سیستمهای اطلاعاتی واکشی شده و بعد از پاکسازی در انبار داده ها ذخیره می گردد. نرم افزار مورد استفاده Microsoft SSIS می باشد.

نرم افزارهای واکشی، تغییر و بارگذاری

در آخرین رتبه گارتنر از نظر توان اجرایی در رتبه سوم و در حوزه چالشگران قرار دارد. دلیل این انتخاب میزان سازگاری بالا با دیتابیس مایکروسافت و سهولت دسترسی و منابع مطالعاتی گسترده می باشد.

انبار داده ها

سومین بخش دیتاورهاوس می باشد که محلی برای قرار گیری داده های واکشی شده از سیستم های اطلاعاتی به صورت خلاصه و تمیزکاری شده می باشد. این سرور نیز به صورت مستقل پیاده سازی شده و تحت مدیریت بانک اطلاعاتی مایکروسافت نگهداری می شود.

رتبه بندی پایگاه های داده ای

Microsoft SQL Server در آخرین رتبه بندی گارتنر در رتبه اول قرار گرفته است. برای ذخیره سازی داده ها معماری مختلفی وجود دارد که بسته به استراتژی های توسعه ای میتواند متفاوت باشد.

سرور هوش تجاری

چهارمین بخش مربوط به سرور هوش تجاری می باشد که این سرور نیز به صورت مستقل باید تهیه شده و نرم افزارهای مصور سازی هوش تجاری روی آن نصب شده باشد. نرم  QlikView می تواند یکی از انتخاب ها باشد.

رتبه بندی نرم افزارهای مصور سازی

نرم افزار کلیک ویو در آخرین رتبه بندی از نظر توان اجرایی در رتبه دوم و در حوزه رهبران پلتفرم های آنالیز داده قرار دارد.

انتشار اطلاعات

در آخرین بخش برای انتشار اطلاعات نیز از سرویس انتشار اطلاعات کلیک ویو استفاده می کنیم که مربوط به همان شرکت Qlik می باشد. این سرویس اطلاعات را به صورت تحت وب برای انواع پلتفرم ها انتشار می دهد.

شرح خدمات مشاوره

• مشاوره در زمینه تعیین شاخص های مورد نیاز و معرفی مدل های مرجع عملکردی
  
• مشاوره اصول آمار مهندسی و تعیین آماره ها
  
• شناسایی سیستم های اطلاعاتی مربوطه
  
• تهیه پرس و جوهای مورد نیاز
  
• ایجاد انبار داده استاندارد با استفاده از پایگاه داده¬ی استاندارد مایکروسافت
  
• مصورسازی و ایجاد داشبوردهای مورد نیاز با استفاده از نرم افزار کلیک ویو
  
• آموزش استفاده از داشبوردهای اطلاعاتی ایجاد شده به ذینفعان
  
• تهیه اسناد راهنمای کاربری
  
• ارائه برنامه زمانبندی شده پروژه استقرار
  
• ارائه مستندات از فازهای اجرای طرح