علت کند شدن سرعت کامپیوتر

[saberi]

كند شدن كامپيوتر ها يكي از مشكلات رايج كاربرانه كه گاهي باعث ميشه براي انجام يك كار ساده وقت زيادي از اونها گرفته بشه. اين روزا همه دوست دارن كه در سريع ترين زمان ممكن بتونن كارهاشون رو با رايانه انجام بدن. بالا رفتن هر روزه سرعت پردازنده ها- كه نقش اصلي رو در انجام كارها دارن- هم، به كمك كاربرا مي ياد. ولي واقعا چرا رايانه ها كند مي شن ؟
كند شدن رايانه ها دلايل زيادي داره. از مشكلات پيچيده قطعات سخت افزاري، تا مشكلاتي كه نرم افزار ها براي سيستم ايجاد مي كنن. خيلي وقت ها شما سخت افزار مناسبي داريد، ولي باز هم از سرعت سيستمتون راضي نيستيد. قصدمون بر اینه که عوامل مختلفي كه باعث كند شدن رايانه ها ميشه رو بررسي مي كنيم. در این برنامه به سراغ عوامل سخت افزاري مي ريم.

حداقل شرايط لازم براي اينكه سخت افزارها بتونن خوب كار كنن، اينه كه در دماي مناسبي قرار گرفته باشن و دوم اينكه گرد و غبار روي اونها نباشه. وقتي كه از دماي مناسب براي كار سخت افزار ها صحبت مي كنيم فقط منظورمون دماي اتاق يا محل استفاده از رايانه ها نيست، بلكه علاوه بر اون، فنهايي كه بر روي بعضي از قطعات وجود داره هم، بايد خوب كار كنن تا دماي اون قطعات بالا نره.

اگر نگاهي به داخل كيس رايانتون بندازيد احتمالا سه فن رو مي بينيد. يكي براي پردازنده، يكي كارت گرافيك و يكي هم براي خود كيس. البته در داخل پاور يا منبع تغذيه هم فن وجود داره. پس اگر زماني احساس كرديد كه رايانه شما كند شده، خوبه در ابتدا نگاهي به داخل كيس رايانتون بندازيد و ببينيد كه اين فنها به طور منظم كار مي كنند يا نه. يا اگر ديديد كه روي قطعات داخل كيس گرد و غبار نشسته سعي كنيد با دمنده هاي هوا، اونها رو پاك كنيد. گاهي اوقات روغن كاري فن ها هم مي تونه به بهتر كار كردن اونها كمك كنه.

عملكرد نامناسب فن ها و در نتیجه گرم شدن قطعات، علاوه بر اينكه مي تونه باعث كند شدن دستگاه بشه، در دراز مدت و در صورتي كه اشكال بوجود اومده به موقع برطرف نشه، باعث بروز اشكالات ديگه اي هم مي شه. ظاهر شدن صفحه آبي يا صفحه مرگ در ويندوز، هنگ كردن و يا ريست شدن دستگاه، از نشونه هاي متوقف شدن يا عملكرد نامناسب فن هاي پردازندست. البته گاهي صداي زياد ايجاد شده از يك فن خراب به حديه كه نشونه ديگه اي براي تعويض اون فن لازم نيست. قطع و وصل شدن تصوير مانيتور و فريز شدن يا ثابت موندن تصوير از مشكلاتيه كه يك فن خراب در كارت گرافيك بوجود مياره. در صورتيكه فن پاور خراب بشه از پشت دستگاه حرارت زيادي بيرون مي ياد و دستگاه معمولا در زمان هاي مختلف هنگ مي كنه و يا ريست ميشه.

براي اينكه از وضعيت عملكرد فن هاي پردازنده، كارت گرافيك و كيس رايانتون مطلع بشيد، به جز نگاه كردن به داخل كيس، مي تونيد از نرم افزار هايي مانند Hardware Sensor Monitor و يا Speccy استفاده كنيد. صد البته که استفاده از این نرم افزارها، بهتر و اصولی تر از بررسی چشمیه !

اما اگر به هر دليلي ويندوز شما بالا نمي ياد، در بيشتر مادربرد هاي جديد بخشي براي نمايش دما و وضعيت فن هاي پردازنده ايجاد شده كه دما و اطلاعات مفيد ديگه اي از پردازنده به شما ميده.

از خرابي هاي رايج بين كاربران اينه كه ميگن كامپيوتر ما خوب كار مي كنه، اما بعد از يه مدتي ريست ميشه و ديگه حتي روشن هم نمي شه. اما بعد از چند دقيقه دوباره دستگاه روشن ميشه و مي شه با اون كار كرد. اين افراد حتماً بايد به فن هاي پردازندشون نگاه كنن.

البته يك نكته رو هم بايد توجه داشت و اون اينكه گاهي اوقات علاوه بر تميز كردن فنها، نياز به تعويض اونها هم وجود داره كه در اين موارد و در صورتي كه تجربه اي در اين كار نداريد حتما از افراد متخصص كمك بگيريد.

اما يكي ديگه از قطعات كه خرابي و اشكالات اون معمولا باعث كندي رايانه ها ميشه هارد يا ديسك سخته. معمولا وقتي هاردي دچار اشكال سخت افزاري ميشه صداهايي شبيه به هم خوردن دو قطعه از اون شنيده ميشه.  اين اتفاق معمولا در زمان بالا اومدن سيستم عامل، كپي كردن فايل ها و يا نصب برنامه ها مي افته. اگر هارد شما همچين صداهايي ميده حتماً خيلي فوري از اطلاعاتتون بك آپ تهيه كنيد و هارد دستگاهتون رو به يك متخصص نشون بديد. تاکید میکنیم که از اطلاعاتتون بکاپ بگیرید چون حتی گارانتی های اصلی هارد دیسک هم موظف به نگهداری اطلاعات هارد دیسک شما نیستند و ممکنه که به شما هارد نو تحویل بدن و اونوقته که اطلاعات شما کلا از دستتون رفته

البته بعضي از نرم افزار هاي مثل Crystal DISK INFO  هم اطلاعاتي در مورد سلامت هارد ديسك به ما مي دن كه مي تونيد هر چند وقت يك بار سلامت هاردتون رو با اونها بررسي كنيد. و يا نرم افزاري مثل HD Tune Pro حتي اشكالاتي كه ناشي از كابل ديتاي هارد ديسك باشه رو هم به شما گزارش ميده.

يكي از دلايل كند شدن هارد ديسك ها، داشتن Bad Sector و يا خراب شدن محل هاي ذخيره سازي اطلاعات روي هارد ديسك هاست. براي اين موارد خود ويندوز ابزاري براي چك كردن هارد ديسك داره كه شما مي تونيد از اون استفاده كنيد. براي اين كار روي پارتيشن مورد نظرتون كليك راست كنيد و گزينه Properties رو انتخاب كنيد. در برگه Tools گزينه Check Now رو بزنيد. حالا هر دو گزينه موجود براي بازيابي و تعمير بد سكتورهاي هارد ديسكتون رو انتخاب كنيد و كليد استارت رو بزنيد. اگر هارد ديسك شما دچار مشكل باشه و اصطلاحاً بد سكتور گرفته باشه در اينجا به شما اطلاع داده مي شه.

اما بعضي از اشكالات هارد ديسك ها به دلايل نرم افزاري بوجود مياد و مي تونه به همين روش هم حل بشه. مثلاً در بعضي موارد بد سكتور هاي هارد ديسك با نرم افزار هايي تعمير ميشن و يا طوري اصلاح ميشن كه اطلاعات روي اونها قرار نگيره. چون اگر اين اتفاق بيفته دستگاه شما خيلي كند ميشه، هنگ مي كنه و يا حتي ريست ميشه.

تا اينجاي كار مواردي رو گفتيم كه اشكالي در قطعات سخت افزاري ايجاد شده بود، اما گاهي اوقات اشكالي در اين قطعات نيست، ولي باز هم دستگاه كند كارمي كنه.

زماني كه نرم افزاري توليد ميشه يكي از موارد ضروري براي اون، حداقل سخت افزار هاي مورد نيازه. يعني اگر سخت افزار ها اين توان رو نداشته باشن امكان اجراي اون نرم افزار رو ندارن.

حتماً علاقمندان بازي در زمان خريد بازي هاي رايانه اي ديدند كه معمولا در پشت بسته بازي ها حداقل پردازنده، حافظه رم و كارت گرافيك لازم براي اجراي اون بازي نوشته شده. اين موضوع در مورد بقيه نرم افزار ها و از جمله سيستم عامل ها هم وجود داره.

با مراجعه به وب سايت سازنده ويندوز مي تونيد حداقل سخت افزار لازم براي اجراي ويندوز  هفت رو ببينيد.

بايد توجه كنيد كه اين سخت افزار ها تنها براي اجراي ويندوز سون و بدون اجراي هيچ سرويس و يا نرم افزار جانبيه. بنابراين و با توجه به اينكه بعد از نصب ويندوز معمولاً نرم افزار هاي مختلفی مثل آنتي ويروس، فشرده ساز ها، درايور ها و نرم افزار هاي كابردي ديگه اي هم اجرا ميشه، بنابراين شما بايد علاوه بر حداقل مشخصات ويندوز، حداقل هاي لازم براي نرم افزار هاتون رو با احتساب مواردي مثل آنتي ويروس ها و سرويس هاي جانبي ويندوز  در نظر بگيريد تا كارايي دستگاهتون پايين نياد. البته در بعضي موارد علاوه بر حداقل سخت افزار لازم، مشخصات سخت افزاري ديگهاي تحت عنوان Recommended هم وجود داره كه كاركرد بهتر نرم افزار رو با اون مشخصات تضمين مي كنه.

ما تا اينجا سعي كرديم اشكالات سخت افزاری ای كه باعث كند شدن رايانه ها ميشن رو بررسي كنيم. اما عوامل نرم افزاري زيادي هم هستند كه از سرعت رايانه شما کم می کنن

 

[saberi]

در مقاله های قبل به سراغ یک مشکل عمومی بین کاربرا، یعنی بحث کند شدن رایانه ها رفتیم. همونطور که گفتیم این موضوع دلایل نرم افزاری و سخت افزاری زیادی داره که ما در برنامه قبل به بررسی دلایل سخت افزاری پرداختیم. در ادامه این مبحث ما قصد داریم عوامل نرم افزاریی که باعث کند شدن رایانه ها میشه رو بررسی می کنیم. پس با ما همراه باشید.

زمانی که کاربران، سیستم عامل جدیدی رو نصب و راه اندازی می کنن، اگر مراعات نیاز های سخت افزاری رو کرده باشن، معمولا در ابتدای کار از سرعت اون راضی هستند. اما با گذشت زمان و نصب برنامه ها و نرم افزار ها، هر روز سرعت سیستم عامل کمتر میشه. تا حدی که ممکنه کاربرها به این نتیجه برسن که باید سیستم عامل خودشون رو بعد از مدت کوتاهی از نو نصب کنن. البته نصب سیستم عامل جدید همیشه نتیجه خوبی نداره. گاهی اوقات سیستم عامل های جدید هم با خودشون مشکلاتی به همراه دارن.

مثلا کاربرانی که بعد از ویندوز XP به سراغ ویندوز ویستا رفتن و اون رو نصب کردن، به دلیل تدابیر امنیتی زیاد از یک طرف و نیاز های سخت افزاری بالایی که در ویستا در نظر گرفته شده بود از طرف دیگه، با کندی زیادی مواجه شدن. به طوری که نارضایتی زیادی در بین کاربرا ایجاد شد. این موضوع باعث شد که در ویندوز هفت که بعد از ویستا عرضه شد، بعضی از محدودیت های ویندوز ویستا برداشته بشه و از لحاظ سخت افزاری هم استفاده از منابع بهبود قابل توجهی پیدا کنه.

اما آیا همه اشکالاتی که باعث کند شدن رایانه ها میشه به سیستم عامل ها بر می گرده و یا اینکه نرم افزارهایی که بر روی اونها نصب میشن، کاربر ها و یا حتی نحوه استفاده از نرم افزار ها و سیستم عامل ها هم در کند شدن رایانه ها تاثیر دارن؟

واقعیت اینه که گاهی اوقات کاربر ها هم باعث کندی سیستمشون میشن. پس اجازه بدید که بعضی از این دلایل رو با هم بررسی کنیم.

اولین عاملی که نقش مهمی در کند شدن رایانه ها داره، ویروس ها، کرم ها، Trojan ها و نرم افزار های جاسوسی هستن. اگر احساس کردید که مثلا در زمان کار با بعضی مرورگر ها به ویژه اینترنت اکسپلورر، سرعت رایانه شما پایین می یاد، احتمال آلوده شدن رایانه شما به یکی از انواع نرم افزار های مخرب وجود داره.

از مواردی که گاهی برای کاربر ها پیش میاد اینه که بعد از نصب یک یا چند نرم افزار خاص، رایانشون به شدت کند میشه. باید به این نکته توجه داشته باشید که عده ی زیادی از نرم افزار هایی که به صورت قفل شکسته استفاده می شند ، عملایت شکستن قفل در اونها با نرم افزاری که به اصطلاح به اون "کرک" یا کی جن" گفته میشه انجام می‌شه، که گاهی مواقع خود اون فایلها آلوده به ویروس یا نرم‌افزارهای مخرب هستند، بنابراین حتماً آنتی ویروس رو قبل از نصب برنامه‌ها بر روی رایانتون نصب کنید.

البته فقط ویروسها نیستن که باعث ایجاد مشکل میشن، گاهی اوقات آنتی ویروس ها هم در عملکرد سیستم مشکل ایجاد می کنن.

در برخی از موارد، کاربرها فکر می کنن که با نصب دو آنتی ویروس، امنیت سیستمشون بالاتر میره و به این دلیل هم زمان با آنتی ویروسی که روی رایانه شون هست ، بسته ی امنیتی دیگه ای رو هم نصب میکنند ، که این موضوع هم باعث کندی سیستم میشه ، و هم باعث سر در گمی ویندوز.

باید توجه کنید که تقریباً تمامی نرم افزار های امنیتی در حال حاضر علاوه بر نرم افزار آنتی ویروس، نسخه هایی برای کار در شبکه و اینترنت ارائه دادن که امکانات و قابلیت های بیشتری از آنتی ویروس ها در اونها اضافه شده. پس نیازی نیست که شما آنتی ویروس و این نرم افزار های امنیتی رو با هم نصب کنید.

البته علاوه بر آنتی ویروسها، نرم افزار هایی مثل فایروال‌ها یا نرم‌افزارهای ضد جاسوسی وجود دارند که اگه انتی ویروس شما فاقد این قابلیت‌ها باشه، معمولا تداخلی با کار اون ایجاد نمی کنن و می تونن در کنار هم به خوبی و خوشی نصب بشن. ضمن اینکه این نرم افزار ها، به بالا بردن امنیت رایانه شما کمک می کنن.

برای اینکه این مشکل برای شما پیش نیاد همیشه قبل از نصب نرم افزار های امنیتی، اطمینان پیدا کنید که نرم افزاری با کارکرد مشابه، روی سیستم شما وجود نداره و یا اگر قصد دارید آنتی ویروس خودتون رو تغییر بدید، حتماً اول آنتی ویروس قبلی رو به طور کامل پاک کنید.

درسته که آنتی ویروس ها امنیت کار با رایانه ها رو تا حد زیادی بالا می برن، اما در مقابل تا حدودی باعث کند شدن رایانه ها میشن. پس بهتره که طوری اونها رو تنظیم کنیم تا در عین حفظ امنیت، سرعت کار ما رو خیلی کاهش ندن.

تمام آنتی ویروس های حرفه ای تنظیماتی دارن که اون تنظیمات کمک می‌کنن تا سرعت کار با کامپیوتر، بی‌خودی کم نشه. تنظیماتی مثل اسکن کردن فایل ها در زمان آزاد بودن پردازنده، اسکن کردن فایل های اجرایی و فایل هایی که امکان ویروسی شدن دارن به جای اسکن همه فایل ها و یا استثنا کردن محل هایی از هارد، از جمله تنظیماتیه که تاثیر زیادی در افزایش سرعت کار با رایانه داره. همینطور در صورتیکه شما از عملکرد صحیح یک نرم افزار مطمئن هستید، اکثرا می‌تونید آنتی‌ویروس‌تون رو طوری تنظیم کنید که اون نرم‌افزار رو از سیستم نظارت خارج کنه که این کار باعث افزایش سرعت کار با اون نرم افزار ها میشه.

البته با همه این توصیفات، این مطلب رو هم باید در نظر گرفت همه آنتی ویروس ها در استفاده از منابع سیستم یک جور عمل نمی کنن و بعضی از اونها عملکرد بهتری دارن، بنابراین بهتره قبل از انتخاب یک آنتی‌ویروس، راجع کارایی یا پرفورمنس اون‌ها تحقیق کنید.

وقتی که شما نرم افزاری رو روی رایانتون نصب می کنید علاوه بر اینکه فایل هایی رو روی رایانه شما کپی می کنه، تغییراتی هم در سیستم عامل شما میده. بعضی از این تغییرات باعث کند شدن سیستم عامل میشه.

برای اینکه فایل ها و تنظیمات باقیمونده از نرم افزار ها کمتر بشه دو راه حل دارید : یکی اینکه همیشه قبل از نصب نرم افزارها، بویژه نرم افزار هایی که مطمئن نیستید مناسب کار شما هستن یا نه یک Restore Point یا نقطه بازگشت بسازید تا بتونید به حالت قبل از نصب نرم افزار برگردید . در ویندوز سون برای انجام این کار کافیه که در کادر جستجوی منوی استارت، عبارت create restore رو تایپ کنید و وارد بخش Create Restore Point بشید ، یک نقطه بازگشت درست کنید. در اینصورت اگر خواستید که به تنظیمات قبل از نصب اون نرم افزار برگردید کافیه که از بخش Restore به نقطه ای که قبل از نصب نرم افزار درست کردید برگردید. این کار باعث میشه تنظیماتی که با نصب اون نرم افزار ایجاد شده پاک بشه.

اما همونطور که می دونید تنها تنظمیات نرم افزار ها نیستن که روی سیستم عامل باقی می مونن. گاهی حتی بعد از پاک کردن نرم افزار ها، فایل های زیادی از اونها بر روی هارد دیسک باقی می مونه. علاوه بر نرم افزار ها، کاربرها هم فایل های زیادی رو روی هاردشون جابجا می کنن.

این موارد باعث میشه موقعیت اون فایل ها بر روی هارد پراکنده باشه و هارد دیسک زمان بیشتری رو برای رسیدن به اونها صرف بکنه. برای کاهش زمان دسترسی به فایل ها، شما باید اونها رو پشت سر هم قرار بدید. این کار رو ابزار Defrag برای شما انجام میده. این ابزار، هارد دیسک شما رو بررسی می کنه و فایل های تیکه تیکه شده که قابلیت جابجا شدن رو دارن رو در کنار هم قرار میده تا زمان دسترسی هارد به اونها کاهش پیدا بکنه. بنابراین، لازمه که شما هر چند وقت یکبار هارد دیسکتون رو Defrag کنید. برای این کار کافیه وارد بخش Disk Defragment ویندوز بشید و پارتیشن مورد نظرتون انتخاب و دیفرگ کنید.

حالا که بحث نصب نرم افزار ها شد خوبه اشاره کنیم که بهترین بازده سیستم عامل های 64 بیتی در کار با نرم افزار های 64 بیتی به وجود میاد. یعنی اگر نرم افزار 32 بیتی بر روی سیستم عامل 64 بیتی نصب کنید، از کارایی نرم افزار و سیستم عامل کم میشه و سرعت اجرای نرم افزار کاهش پیدا می کنه.

در مقاله های بعدی نرم افزار هایی رو معرفی می کنیم که به شما کمک می کنند که بتونید عوامل کند شدن رایانتون رو شناسایی، و اونها رو حذف و یا اصلاح کنید.