![[-]](https://forum.romaak.ir/images/first18/collapse.png "[-]")
۰۱/۱/۲۷، ۰۶:۵۴ عصر
آزمایش RBC یا شمارش گلبول قرمز در خون
شمارش گلبول قرمز یا آزمایش RBC از این جهت دارای اهمیت است که RBC حاوی هموگلوبین است و اکسیژن را به بافت‌های بدن می‌رساند. تعداد گلبول‌های قرمز می‌تواند بر میزان اکسیژن دریافتی بافت تأثیر بگذارد. بافت‌ها برای عملکرد خود به اکسیژن نیاز دارند.
گلبول های قرمز خون
گلبول های قرمز یا اریتروسیت ها سلول هایی هستند که در انسان ها و جانوران خون گرم دارای پروتوپلاسم هموژن اما بدون هسته هستند. غشای آن ها از مجموعه ای از لیپوپروتئین ها تشکیل یافته که به مواد کلوئیدی و یون پتاسیم یا یون سدیم غیر قابل نفوذ است اما به یون کلر و بی کربنات نفوذ پذیر است. ترکیب مواد معدنی اریتروسیت ها و پلاسما مشابه هم نیستند. مقدار پتاسیم گلبول های قرمز انسان بیشتر از سدیم می باشد در حالی که نسبت این نمک ها در پلاسما بر عکس است.
هموگلوبین ۹۰% ماده خشک گلبول های قرمز را تشکیل می دهد. در حالی که پروتئین ها، لیپید ها و گلوکز و نمک های معدنی دو درصد بقیه را بوجود می آورند. تعیین تعداد اریتروسیت ها در خون اهمیت زیادی در فیزیولوژی و کلینیک دارد. در حدود ۵,۵ میلیون گلبول قرمز در هر میلی متر مکعب خون در یک مرد سالم و ۵/۴ میلیون گلبول در هر میلی متر مکعب خون در یک زن وجود دارد.
![[تصویر: sabalab-net-azmayesh-rbc-02-300x209.jpg]](https://sabalab.net/wp-content/uploads/2022/04/sabalab-net-azmayesh-rbc-02-300x209.jpg)
[img=15x15][/img]
گلبول های قرمز یا اریتروسیت ها سلول هایی هستند که در انسان ها و جانوران خون گرم دارای پروتوپلاسم هموژن اما بدون هسته هستند.
مشخصات گلبول های قرمز خون
قطر گلبول های قرمز بین ۵/۷ تا ۲/۷ میکرون و حجم متوسط هریک از آنها ۹۰-۸۸ میکرون مکعب است.
ضخامت آنها در ضخیم ترین قسمت ۲ میکرون است. از روی اندازه هر اریتروسیت و تعدا کل آنها، با مساحت کلی گلبول های قرمز را در بدن می توان محاسبه نمود. چون جذب و آزاد شدن اکسیژن یعنی تبادلات آن در این سطح صورت می گیرد از این نظر این رقم واجد اهمیت است. تبادل اکسیژن عمل اصلی فیزیولوژیک گلبول های قرمز است.
مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان
مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان بطور متوسط ۳۵۰۰ – ۳۰۰۰ متر مربع است که این مقدار ۱۵۰۰ برابر سطح بدن می باشد. شکل خاص گلبول قرمز به وسیع بودن این سطح کمک می کند. گلبول های قرمز انسان پهن و در مرکز مقعرالطرفین هستند با این شکل هیچ نقطه ای از سلول بیشتر از ۸۵ درصد میکرون از سطح آن فاصله ندارد در صورتیکه یک شکل کروی ۵/۲ میکرون از سطح فاصله دارد و کل سطح ۲۰ درصد کمتر می شود این نسبت واقعی بین سطح و حجم اجزای گلبول های قرمز انتقال اکسیژن را از اندام های تنفسی به سلول آسانتر می سازد.
عمر متوسط گلبول های قرمز خون
عمر متوسط گلبول های قرمز خون ۱۲۰ روز است برای این که میزان گلبول های قرمز در خون ثابت بماند باید در هر ثانیه یک میلیون گلبول قرمز در مغز استخوان ساخته شود.
گلبول های قرمز در کجا ساخته میشوند؟
گلبول های قرمز در دوره جنینی در کبد و طحال و گره های لنفاوی ساخته می شوند. اما در ماه های آخر دوره جنینی و پس از تولد تنها در مغز استخوان بوجود می آیند. در سال های اول پس از تولد همه استخوان ها گلبول قرمز می سازند، ولی از حدود ۵ سالگی به بعد گلبول های قرمز در مغز استخوان های ستون مهره ها، سر، سینه و لگن تولید می شوند.
در مغز استخوان بافت زاینده ای وجود دارد که با چند تقسیم سلولی گلبول های قرمز را می سازد سلول های زاینده در ضمن این تغییرات هسته خود را از دست می دهند و مقدار زیادی هموگلوبین در سیتوپلاسم خود می سازند.
فعالیت ماهیچه ای، صعود به ارتفاعات و گرم شدن هوا، تولید گلبول های قرمز را افزایش می دهند. سلول های مولد گلبول های قرمز استخوان نسبت به عواملی مانند اشعه های زیان آور از جمله اشعه ایکس بسیار حساسند. و نخستین بخش بدن که در مقابل اشعه های زیان آور از جمله اشه ایکس از کار می افتد همین بافت مغز استخوان است. کمبود ویتامین B12, و آهن باعث کاهش تولید گلبول های قرمز می شود.
پلی سیتمی یا تعداد زیاد گلبول های قرمز
پلی سیتمی به معنی افزایش حجم (تعداد) گلبول‌های قرمز است.
به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: اولیه و ثانویه.
می‌تواند با علل ثانویه، مانند هیپوکسی مزمن یا تومورهایی که اریتروپویتین را آزاد می‌کنند، مرتبط باشد.
افزایش غیر طبیعی تولید گلبول‌های قرمز در مغز استخوان باعث ایجاد پلی سیتمی ورا می‌شود.
درمان پلی سیتمی ثانویه به بیماری زمینه‌ای بستگی دارد.
پلی سیتمی توسط فلبوتومی (حجامت) و هیدروکسی اوره درمان می‌شود.
![[تصویر: sabalab-net-azmayesh-rbc-03-300x264.jpg]](https://sabalab.net/wp-content/uploads/2022/04/sabalab-net-azmayesh-rbc-03-300x264.jpg)
[img=15x15][/img]
تعیین تعداد اریتروسیت ها در خون اهمیت زیادی در فیزیولوژی و کلینیک دارد.
تعریف پلی سیتمی
پلی سیتمی شرایطی است که منجر به افزایش گلبول‌های قرمز در جریان خون می‌شود. در مبتلایان به پلی سیتمی، میزان هماتوکریت، هموگلوبین یا تعداد گلبول‌های قرمز خون بالاتر از حد طبیعی است.
به طور معمول پلی سیتمی از نظر افزایش هماتوکریت گزارش می‌شود (هماتوکریت نسبت حجم گلبول‌های قرمز به کل حجم خون) یا غلظت هموگلوبین (هموگلوبین پروتئین مسئول انتقال اکسیژن در خون است).
هماتوکریت (HCT): هنگامی که هماتوکریت بیشتر از ۴۸٪ در زنان و ۵۲٪ در مردان باشد، پلی سیتمی در نظر گرفته می‌شود.
هموگلوبین (HGB): هنگامی که سطح هموگلوبین در زنان بیشتر از ۵/۱۶ گرم در دسی لیتر باشد یا در مردان بیشتر از ۵/۱۸ گرم در دسی لیتر باشد، پلی سیتمی در نظر گرفته می‌شود.
پلی سیتمی را می‌توان به دو دسته اصلی و ثانویه تقسیم کرد.
اولیه: در پلی سیتمی اولیه افزایش گلبول‌های قرمز به دلیل مشکلات ذاتی در روند تولید گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود.
ثانویه: پلی سیتمی ثانویه به طور کلی به عنوان پاسخ به سایر عوامل یا بیماری زمینه‌ای که باعث افزایش تولید گلبول‌های قرمز می‌شود، رخ می‌دهد.
تولید گلبول‌های قرمز از طریق یک توالی پیچیده از مراحل سخت تنظیم شده در مغز استخوان صورت می‌گیرد. تنظیم کننده اصلی تولید گلبول‌های قرمز هورمون اریتروپویتین (EPO) است. این هورمون تا حد زیادی توسط کلیه ترشح می‌شود، اگرچه ممکن است حدود ۱۰٪ توسط کبد نیز تولید و ترشح شود.
ترشح اریتروپویتین در پاسخ به میزان اکسیژن کم (هیپوکسی) در خون تنظیم می‌شود. وقتی که اریتروپویتین برای جبران هیپوکسی تولید گلبول‌های قرمز خون را در مغز استخوان تحریک می‌کند اکسیژن بیشتری می‌تواند به بافت‌ها منتقل شود. پلی سیتمی نوزادی (نوزادان) در ۱٪ تا ۵٪ نوزادان دیده می‌شود. شایع‌ترین دلایل ممکن است مربوط به انتقال خون، انتقال خون جفت به نوزاد پس از زایمان یا اکسیژن رسانی نامناسب مزمن جنین (هیپوکسی داخل رحمی) به دلیل نارسایی جفت باشد.
![[تصویر: sabalab-net-azmayesh-rbc-04-300x219.jpg]](https://sabalab.net/wp-content/uploads/2022/04/sabalab-net-azmayesh-rbc-04-300x219.jpg)
[img=15x15][/img]
قطر گلبول های قرمز بین ۵/۷ تا ۲/۷ میکرون و حجم متوسط هریک از آنها ۹۰-۸۸ میکرون مکعب است.
علائم تعداد غیرطبیعی
اگر میزان آزمایش RBC شما خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، ممکن است علائم و عوارضی را تجربه کنید.
اگر تعداد آزمایش RBC کم است، علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
خستگی
تنگی نفس
سرگیجه، ضعف یا سستی، به ویژه هنگامی که به سرعت تغییر موقعیت می‌دهید
افزایش ضربان قلب
سردرد
پوست رنگ‌پریده
اگر شمارش RBC بالا باشد، علائم زیر محتمل است:
خستگی
تنگی نفس
درد مفاصل
حساسیت در کف دست‌ها یا کف پا
خارش پوست، به ویژه پس از دوش گرفتن یا حمام کردن
اختلالات خواب
در صورت بروز این علائم، پزشک ممکن است تست RBC تجویز کند.
چرا به آزمایش شمارش گلبول قرمز خون (RBC) نیاز دارم؟
شما ممکن است این آزمایش را به عنوان بخشی از آزمایش CBC (آزمایش شمارش کامل خون) که اغلب در یک چکاپ معمول گنجانده می‌شود، انجام دهید. همچنین اگر علائمی مبنی بر کم یا زیاد بودن گلبول‌های قرمز خون را داشته باشید ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشید.
علائم کم بودن تعداد گلبول‌های قرمز خون عبارت‌اند از:
ضعف
خستگی
پوست رنگ‌پریده
ضربان قلب سریع.
علائم افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون عبارت‌اند از:
سردرد
سرگیجه
مشکلات بینایی.
همچنین ممکن است این آزمایش را برای بررسی مشکلات خاص سلامتی مانند خونریزی داخلی، کم‌خونی، بیماری کلیوی و برخی سرطان‌ها انجام دهید.
پزشک شما ممکن است به دلایل زیر این آزمایش را تجویز کند:
به عنوان بخشی از معاینه معمول
اگر علائم کم خونی مانند خستگی، سردرد، از دست دادن اشتها یا مشکلات تمرکز دارید.
اگر علائم دیگری از تغییرات سلول‌های خونی مانند تب، عفونت یا ضعف دارید.
وقتی تحت درمانی قرار می گیرید که می‌تواند بر تعداد سلول‌های خونی شما تأثیر بگذارد، مانند شیمی‌درمانی
برای نظارت بر یک مشکل سلامتی طولانی مدت که ممکن است نتایج شمارش خون شما را تغییر دهد، مانند بیماری مزمن کلیه.
پزشک شما علت درخواست آزمایش RBC و نتایج آزمایش را برای شما توضیح خواهد داد.
محدوده طبیعی گلبول های قرمز چیست؟
دامنه شمارش گلبول‌های قرمز:
هماتوکریت ، نسبت حجم گلبول‌های قرمز به حجم کل خون است. دامنه طبیعی هماتوکریت بین جنس‌ها متفاوت است و برای آقایان تقریباً ۴۵٪ تا ۵۲٪ و برای خانم‌ها ۳۷٪ تا ۴۸٪ است.
شمارش گلبول‌های قرمز، تعداد گلبول‌های قرمز در یک حجم خون را مشخص می‌کند. دامنه طبیعی در مردان تقریباً ۴/۴ تا ۶.۱ میلیون سلول در میکرولیتر است. براساس داده های NIH (مؤسسه ملی بهداشت)، دامنه طبیعی زنان از ۴.۲ تا ۵.۴ میلیون سلول در میکرولیتر است.
هموگلوبین پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز است که اکسیژن را حمل می کند و دلیل رنگ قرمز خون است. دامنه طبیعی هموگلوبین ممکن است بین جنس‌ها متفاوت باشد و تقریباً برای مردان بین ۱۳ تا ۱۸ گرم در یک دسی لیتر و ۱۲ تا ۱۶ گرم در هر دسی لیتر برای خانم‌ها باشد.
تعداد کمتر از حد نرمال به چه معناست؟
تعداد RBC کمتر از حد نرمال، ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
کم‌خونی
نارسایی مغز استخوان
کمبود اریتروپویتین، که علت اصلی کم خونی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی است.
همولیز یا تخریب RBC ناشی از انتقال خون و آسیب رگ‌های خونی
خونریزی داخلی یا خارجی
سرطان خون
سوء تغذیه
میلومای چندگانه (مالتیپل میلوما)، نوعی سرطان مربوط به پلاسماسل‌ها در مغز استخوان
کمبودهای غذایی، از جمله فقر آهن، مس، فولات و ویتامین های B-6 و B-12
بارداری
اختلالات تیروئید
برخی از داروها نیز می‌توانند میزان RBC را کاهش دهند، به ویژه:
داروهای شیمی درمانی
کلرامفنیکل، که عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کند.
کوئینیدین، که ضربان قلب را منظم می‌کند.
هیدانتوین، که به طور سنتی برای درمان صرع و اسپاسم عضلانی استفاده می‌شود.
![[تصویر: sabalab-net-azmayesh-rbc-05-300x180.jpg]](https://sabalab.net/wp-content/uploads/2022/04/sabalab-net-azmayesh-rbc-05-300x180.jpg)
[img=15x15][/img]
مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان بطور متوسط ۳۵۰۰ – ۳۰۰۰ متر مربع است که این مقدار ۱۵۰۰ برابر سطح بدن می باشد.
گلبول قرمز و سرطان خون
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
های خون می‌توانند بر تولید و عملکرد سلول‌های قرمز خون تأثیر بگذارند. این سرطان‌ها همچنین می‌توانند منجر به سطوح غیر طبیعی آزمایش RBC شوند.
هر سرطان خونی تأثیر منحصر به فردی بر تعداد RBC می‌گذارد. سه نوع اصلی سرطان خون عبارتند از:
لوکمی، که توانایی مغز استخوان در تولید پلاکت و گلبول قرمز را مختل می‌کند.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
)
لنفوما، که گلبول‌های سفید سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد
میلوما، که از تولید طبیعی آنتی بادی جلوگیری می‌کند
درمان تعداد گلبول های قرمز بالا یا پلی سیتمی
درمان پلی سیتمی به طور کلی به علت آن بستگی دارد.
در پلی سیتمی ورا یا سایر سندرم‌های اولیه پلی سیتمی، گزینه‌های درمانی خاص‌تر هستند. فلبوتومی (حجامت) اساسی‌ترین بخش درمان است. هماتوکریت توصیه شده در مردان کمتر از ۴۵ و در زنان کمتر از ۴۲ ، هدف فلبوتومی است.
چندین دارو در رابطه با فلبوتومی برای سرکوب تولید غیرطبیعی گلبول‌های قرمز در نظر گرفته شده است. بیشتر این داروهای شیمی درمانی با عوارض جانبی مرتبط بوده و مصرف آنها بحث برانگیز و محدود بوده است.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
)
هیدروکسی اوره (Hydrea) به دلیل ویسکوزیته خون بالا برای برخی از بیماران مبتلا به پلی سیتمی اولیه و خطر بیشتر در ایجاد لخته خون توصیه شده است. عوامل مطلوب درمان با هیدروکسی اوره سن بیش از ۷۰ سال، تعداد پلاکت‌های بیشتر از ۱.۵ میلیون و عوامل خطر کلی قلبی عروقی است.
آسپرین و سایر داروهای ضد پلاکت (دی پیریدامول [پرسانتین]) همچنین ممکن است با کاهش عوارض لخته شدن در بیماران مبتلا به پلی سیتمی مفید باشد، مگر اینکه بیمار سابقه خونریزی داشته باشد.
![[تصویر: sabalab-net-azmayesh-rbc-06-300x180.jpg]](https://sabalab.net/wp-content/uploads/2022/04/sabalab-net-azmayesh-rbc-06-300x180.jpg)
[img=15x15][/img]
عمر متوسط گلبول های قرمز خون ۱۲۰ روز است.
اگر نتایج آزمایش RBC غیرطبیعیباشد چه کار کنم؟
پزشک در مورد هرگونه نتیجه غیرعادی با شما صحبت خواهد کرد. بسته به نتایج حاصله، ممکن است لازم باشد آزمایشات اضافی را برای شما تجویز کند.
تست‌های مکمل می‌تواند شامل اسمیر خون باشد، که یک فیلم از خون شما توسط میکروسکوپ بررسی می‌شود. اسمیر خون می‌تواند به تشخیص ناهنجاری‌های سلول‌های خونی (مانند کم خونی سلول داسی شکل)، اختلالات گلبول‌های سفید خون مانند سرطان خون و انگل‌های منتقله از خون مانند مالاریا کمک کند.
کم خونی نوعی بیماری است که در آن تعداد سلول‌های قرمز سالم خون برای حمل اکسیژن به بدن کافی نیستند.
انواع کم خونی عبارتند از:
کم خونی فقر آهن که اغلب به راحتی قابل درمان است.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
)
سلول داسی شکل، که منجر به غیر طبیعی شدن سلول‌های قرمز خون می‌شود، و این گلبول‌های غیرطبیعی به سرعت از بین می‌روند.
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین، که غالباً از سطح پایین ویتامین B-12 ناشی می‌شود.
همه انواع کم خونی به درمان نیاز دارند. افراد کم خون معمولاً احساس خستگی و ضعف می‌کنند. آنها همچنین ممکن است سردرد، سردی دست و پا، سرگیجه و ضربان قلب نامنظم را تجربه کنند.
نمونه برداری (بیوپسی) از مغز استخوان می‌تواند نشان دهد که سلول‌های خونی مختلف در مغز استخوان چگونه ساخته میشوند. آزمایش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی یا الکتروکاردیوگرام می‌تواند شرایط تاثیرگذار بر عملکرد کلیه‌ها یا قلب را بررسی کند.
به روزرسانی : ۲۷ فروردین ۱۴۰۱
بازنشر از سایت دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
شمارش گلبول قرمز یا آزمایش RBC از این جهت دارای اهمیت است که RBC حاوی هموگلوبین است و اکسیژن را به بافت‌های بدن می‌رساند. تعداد گلبول‌های قرمز می‌تواند بر میزان اکسیژن دریافتی بافت تأثیر بگذارد. بافت‌ها برای عملکرد خود به اکسیژن نیاز دارند.
گلبول های قرمز خون
گلبول های قرمز یا اریتروسیت ها سلول هایی هستند که در انسان ها و جانوران خون گرم دارای پروتوپلاسم هموژن اما بدون هسته هستند. غشای آن ها از مجموعه ای از لیپوپروتئین ها تشکیل یافته که به مواد کلوئیدی و یون پتاسیم یا یون سدیم غیر قابل نفوذ است اما به یون کلر و بی کربنات نفوذ پذیر است. ترکیب مواد معدنی اریتروسیت ها و پلاسما مشابه هم نیستند. مقدار پتاسیم گلبول های قرمز انسان بیشتر از سدیم می باشد در حالی که نسبت این نمک ها در پلاسما بر عکس است.
هموگلوبین ۹۰% ماده خشک گلبول های قرمز را تشکیل می دهد. در حالی که پروتئین ها، لیپید ها و گلوکز و نمک های معدنی دو درصد بقیه را بوجود می آورند. تعیین تعداد اریتروسیت ها در خون اهمیت زیادی در فیزیولوژی و کلینیک دارد. در حدود ۵,۵ میلیون گلبول قرمز در هر میلی متر مکعب خون در یک مرد سالم و ۵/۴ میلیون گلبول در هر میلی متر مکعب خون در یک زن وجود دارد.
[img=15x15][/img]گلبول های قرمز یا اریتروسیت ها سلول هایی هستند که در انسان ها و جانوران خون گرم دارای پروتوپلاسم هموژن اما بدون هسته هستند.
مشخصات گلبول های قرمز خون
قطر گلبول های قرمز بین ۵/۷ تا ۲/۷ میکرون و حجم متوسط هریک از آنها ۹۰-۸۸ میکرون مکعب است.
ضخامت آنها در ضخیم ترین قسمت ۲ میکرون است. از روی اندازه هر اریتروسیت و تعدا کل آنها، با مساحت کلی گلبول های قرمز را در بدن می توان محاسبه نمود. چون جذب و آزاد شدن اکسیژن یعنی تبادلات آن در این سطح صورت می گیرد از این نظر این رقم واجد اهمیت است. تبادل اکسیژن عمل اصلی فیزیولوژیک گلبول های قرمز است.
مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان
مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان بطور متوسط ۳۵۰۰ – ۳۰۰۰ متر مربع است که این مقدار ۱۵۰۰ برابر سطح بدن می باشد. شکل خاص گلبول قرمز به وسیع بودن این سطح کمک می کند. گلبول های قرمز انسان پهن و در مرکز مقعرالطرفین هستند با این شکل هیچ نقطه ای از سلول بیشتر از ۸۵ درصد میکرون از سطح آن فاصله ندارد در صورتیکه یک شکل کروی ۵/۲ میکرون از سطح فاصله دارد و کل سطح ۲۰ درصد کمتر می شود این نسبت واقعی بین سطح و حجم اجزای گلبول های قرمز انتقال اکسیژن را از اندام های تنفسی به سلول آسانتر می سازد.
عمر متوسط گلبول های قرمز خون
عمر متوسط گلبول های قرمز خون ۱۲۰ روز است برای این که میزان گلبول های قرمز در خون ثابت بماند باید در هر ثانیه یک میلیون گلبول قرمز در مغز استخوان ساخته شود.
گلبول های قرمز در کجا ساخته میشوند؟
گلبول های قرمز در دوره جنینی در کبد و طحال و گره های لنفاوی ساخته می شوند. اما در ماه های آخر دوره جنینی و پس از تولد تنها در مغز استخوان بوجود می آیند. در سال های اول پس از تولد همه استخوان ها گلبول قرمز می سازند، ولی از حدود ۵ سالگی به بعد گلبول های قرمز در مغز استخوان های ستون مهره ها، سر، سینه و لگن تولید می شوند.
در مغز استخوان بافت زاینده ای وجود دارد که با چند تقسیم سلولی گلبول های قرمز را می سازد سلول های زاینده در ضمن این تغییرات هسته خود را از دست می دهند و مقدار زیادی هموگلوبین در سیتوپلاسم خود می سازند.
فعالیت ماهیچه ای، صعود به ارتفاعات و گرم شدن هوا، تولید گلبول های قرمز را افزایش می دهند. سلول های مولد گلبول های قرمز استخوان نسبت به عواملی مانند اشعه های زیان آور از جمله اشعه ایکس بسیار حساسند. و نخستین بخش بدن که در مقابل اشعه های زیان آور از جمله اشه ایکس از کار می افتد همین بافت مغز استخوان است. کمبود ویتامین B12, و آهن باعث کاهش تولید گلبول های قرمز می شود.
پلی سیتمی یا تعداد زیاد گلبول های قرمز
پلی سیتمی به معنی افزایش حجم (تعداد) گلبول‌های قرمز است.
به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: اولیه و ثانویه.
می‌تواند با علل ثانویه، مانند هیپوکسی مزمن یا تومورهایی که اریتروپویتین را آزاد می‌کنند، مرتبط باشد.
افزایش غیر طبیعی تولید گلبول‌های قرمز در مغز استخوان باعث ایجاد پلی سیتمی ورا می‌شود.
درمان پلی سیتمی ثانویه به بیماری زمینه‌ای بستگی دارد.
پلی سیتمی توسط فلبوتومی (حجامت) و هیدروکسی اوره درمان می‌شود.
[img=15x15][/img]تعیین تعداد اریتروسیت ها در خون اهمیت زیادی در فیزیولوژی و کلینیک دارد.
تعریف پلی سیتمی
پلی سیتمی شرایطی است که منجر به افزایش گلبول‌های قرمز در جریان خون می‌شود. در مبتلایان به پلی سیتمی، میزان هماتوکریت، هموگلوبین یا تعداد گلبول‌های قرمز خون بالاتر از حد طبیعی است.
به طور معمول پلی سیتمی از نظر افزایش هماتوکریت گزارش می‌شود (هماتوکریت نسبت حجم گلبول‌های قرمز به کل حجم خون) یا غلظت هموگلوبین (هموگلوبین پروتئین مسئول انتقال اکسیژن در خون است).
هماتوکریت (HCT): هنگامی که هماتوکریت بیشتر از ۴۸٪ در زنان و ۵۲٪ در مردان باشد، پلی سیتمی در نظر گرفته می‌شود.
هموگلوبین (HGB): هنگامی که سطح هموگلوبین در زنان بیشتر از ۵/۱۶ گرم در دسی لیتر باشد یا در مردان بیشتر از ۵/۱۸ گرم در دسی لیتر باشد، پلی سیتمی در نظر گرفته می‌شود.
پلی سیتمی را می‌توان به دو دسته اصلی و ثانویه تقسیم کرد.
اولیه: در پلی سیتمی اولیه افزایش گلبول‌های قرمز به دلیل مشکلات ذاتی در روند تولید گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود.
ثانویه: پلی سیتمی ثانویه به طور کلی به عنوان پاسخ به سایر عوامل یا بیماری زمینه‌ای که باعث افزایش تولید گلبول‌های قرمز می‌شود، رخ می‌دهد.
تولید گلبول‌های قرمز از طریق یک توالی پیچیده از مراحل سخت تنظیم شده در مغز استخوان صورت می‌گیرد. تنظیم کننده اصلی تولید گلبول‌های قرمز هورمون اریتروپویتین (EPO) است. این هورمون تا حد زیادی توسط کلیه ترشح می‌شود، اگرچه ممکن است حدود ۱۰٪ توسط کبد نیز تولید و ترشح شود.
ترشح اریتروپویتین در پاسخ به میزان اکسیژن کم (هیپوکسی) در خون تنظیم می‌شود. وقتی که اریتروپویتین برای جبران هیپوکسی تولید گلبول‌های قرمز خون را در مغز استخوان تحریک می‌کند اکسیژن بیشتری می‌تواند به بافت‌ها منتقل شود. پلی سیتمی نوزادی (نوزادان) در ۱٪ تا ۵٪ نوزادان دیده می‌شود. شایع‌ترین دلایل ممکن است مربوط به انتقال خون، انتقال خون جفت به نوزاد پس از زایمان یا اکسیژن رسانی نامناسب مزمن جنین (هیپوکسی داخل رحمی) به دلیل نارسایی جفت باشد.
[img=15x15][/img]قطر گلبول های قرمز بین ۵/۷ تا ۲/۷ میکرون و حجم متوسط هریک از آنها ۹۰-۸۸ میکرون مکعب است.
علائم تعداد غیرطبیعی
اگر میزان آزمایش RBC شما خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، ممکن است علائم و عوارضی را تجربه کنید.
اگر تعداد آزمایش RBC کم است، علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
خستگی
تنگی نفس
سرگیجه، ضعف یا سستی، به ویژه هنگامی که به سرعت تغییر موقعیت می‌دهید
افزایش ضربان قلب
سردرد
پوست رنگ‌پریده
اگر شمارش RBC بالا باشد، علائم زیر محتمل است:
خستگی
تنگی نفس
درد مفاصل
حساسیت در کف دست‌ها یا کف پا
خارش پوست، به ویژه پس از دوش گرفتن یا حمام کردن
اختلالات خواب
در صورت بروز این علائم، پزشک ممکن است تست RBC تجویز کند.
چرا به آزمایش شمارش گلبول قرمز خون (RBC) نیاز دارم؟
شما ممکن است این آزمایش را به عنوان بخشی از آزمایش CBC (آزمایش شمارش کامل خون) که اغلب در یک چکاپ معمول گنجانده می‌شود، انجام دهید. همچنین اگر علائمی مبنی بر کم یا زیاد بودن گلبول‌های قرمز خون را داشته باشید ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشید.
علائم کم بودن تعداد گلبول‌های قرمز خون عبارت‌اند از:
ضعف
خستگی
پوست رنگ‌پریده
ضربان قلب سریع.
علائم افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون عبارت‌اند از:
سردرد
سرگیجه
مشکلات بینایی.
همچنین ممکن است این آزمایش را برای بررسی مشکلات خاص سلامتی مانند خونریزی داخلی، کم‌خونی، بیماری کلیوی و برخی سرطان‌ها انجام دهید.
پزشک شما ممکن است به دلایل زیر این آزمایش را تجویز کند:
به عنوان بخشی از معاینه معمول
اگر علائم کم خونی مانند خستگی، سردرد، از دست دادن اشتها یا مشکلات تمرکز دارید.
اگر علائم دیگری از تغییرات سلول‌های خونی مانند تب، عفونت یا ضعف دارید.
وقتی تحت درمانی قرار می گیرید که می‌تواند بر تعداد سلول‌های خونی شما تأثیر بگذارد، مانند شیمی‌درمانی
برای نظارت بر یک مشکل سلامتی طولانی مدت که ممکن است نتایج شمارش خون شما را تغییر دهد، مانند بیماری مزمن کلیه.
پزشک شما علت درخواست آزمایش RBC و نتایج آزمایش را برای شما توضیح خواهد داد.
محدوده طبیعی گلبول های قرمز چیست؟
دامنه شمارش گلبول‌های قرمز:
هماتوکریت ، نسبت حجم گلبول‌های قرمز به حجم کل خون است. دامنه طبیعی هماتوکریت بین جنس‌ها متفاوت است و برای آقایان تقریباً ۴۵٪ تا ۵۲٪ و برای خانم‌ها ۳۷٪ تا ۴۸٪ است.
شمارش گلبول‌های قرمز، تعداد گلبول‌های قرمز در یک حجم خون را مشخص می‌کند. دامنه طبیعی در مردان تقریباً ۴/۴ تا ۶.۱ میلیون سلول در میکرولیتر است. براساس داده های NIH (مؤسسه ملی بهداشت)، دامنه طبیعی زنان از ۴.۲ تا ۵.۴ میلیون سلول در میکرولیتر است.
هموگلوبین پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز است که اکسیژن را حمل می کند و دلیل رنگ قرمز خون است. دامنه طبیعی هموگلوبین ممکن است بین جنس‌ها متفاوت باشد و تقریباً برای مردان بین ۱۳ تا ۱۸ گرم در یک دسی لیتر و ۱۲ تا ۱۶ گرم در هر دسی لیتر برای خانم‌ها باشد.
تعداد کمتر از حد نرمال به چه معناست؟
تعداد RBC کمتر از حد نرمال، ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
کم‌خونی
نارسایی مغز استخوان
کمبود اریتروپویتین، که علت اصلی کم خونی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی است.
همولیز یا تخریب RBC ناشی از انتقال خون و آسیب رگ‌های خونی
خونریزی داخلی یا خارجی
سرطان خون
سوء تغذیه
میلومای چندگانه (مالتیپل میلوما)، نوعی سرطان مربوط به پلاسماسل‌ها در مغز استخوان
کمبودهای غذایی، از جمله فقر آهن، مس، فولات و ویتامین های B-6 و B-12
بارداری
اختلالات تیروئید
برخی از داروها نیز می‌توانند میزان RBC را کاهش دهند، به ویژه:
داروهای شیمی درمانی
کلرامفنیکل، که عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کند.
کوئینیدین، که ضربان قلب را منظم می‌کند.
هیدانتوین، که به طور سنتی برای درمان صرع و اسپاسم عضلانی استفاده می‌شود.
[img=15x15][/img]مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان بطور متوسط ۳۵۰۰ – ۳۰۰۰ متر مربع است که این مقدار ۱۵۰۰ برابر سطح بدن می باشد.
گلبول قرمز و سرطان خون
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
های خون می‌توانند بر تولید و عملکرد سلول‌های قرمز خون تأثیر بگذارند. این سرطان‌ها همچنین می‌توانند منجر به سطوح غیر طبیعی آزمایش RBC شوند.
هر سرطان خونی تأثیر منحصر به فردی بر تعداد RBC می‌گذارد. سه نوع اصلی سرطان خون عبارتند از:
لوکمی، که توانایی مغز استخوان در تولید پلاکت و گلبول قرمز را مختل می‌کند.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
)
لنفوما، که گلبول‌های سفید سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد
میلوما، که از تولید طبیعی آنتی بادی جلوگیری می‌کند
درمان تعداد گلبول های قرمز بالا یا پلی سیتمی
درمان پلی سیتمی به طور کلی به علت آن بستگی دارد.
در پلی سیتمی ورا یا سایر سندرم‌های اولیه پلی سیتمی، گزینه‌های درمانی خاص‌تر هستند. فلبوتومی (حجامت) اساسی‌ترین بخش درمان است. هماتوکریت توصیه شده در مردان کمتر از ۴۵ و در زنان کمتر از ۴۲ ، هدف فلبوتومی است.
چندین دارو در رابطه با فلبوتومی برای سرکوب تولید غیرطبیعی گلبول‌های قرمز در نظر گرفته شده است. بیشتر این داروهای شیمی درمانی با عوارض جانبی مرتبط بوده و مصرف آنها بحث برانگیز و محدود بوده است.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
)
هیدروکسی اوره (Hydrea) به دلیل ویسکوزیته خون بالا برای برخی از بیماران مبتلا به پلی سیتمی اولیه و خطر بیشتر در ایجاد لخته خون توصیه شده است. عوامل مطلوب درمان با هیدروکسی اوره سن بیش از ۷۰ سال، تعداد پلاکت‌های بیشتر از ۱.۵ میلیون و عوامل خطر کلی قلبی عروقی است.
آسپرین و سایر داروهای ضد پلاکت (دی پیریدامول [پرسانتین]) همچنین ممکن است با کاهش عوارض لخته شدن در بیماران مبتلا به پلی سیتمی مفید باشد، مگر اینکه بیمار سابقه خونریزی داشته باشد.
[img=15x15][/img]عمر متوسط گلبول های قرمز خون ۱۲۰ روز است.
اگر نتایج آزمایش RBC غیرطبیعیباشد چه کار کنم؟
پزشک در مورد هرگونه نتیجه غیرعادی با شما صحبت خواهد کرد. بسته به نتایج حاصله، ممکن است لازم باشد آزمایشات اضافی را برای شما تجویز کند.
تست‌های مکمل می‌تواند شامل اسمیر خون باشد، که یک فیلم از خون شما توسط میکروسکوپ بررسی می‌شود. اسمیر خون می‌تواند به تشخیص ناهنجاری‌های سلول‌های خونی (مانند کم خونی سلول داسی شکل)، اختلالات گلبول‌های سفید خون مانند سرطان خون و انگل‌های منتقله از خون مانند مالاریا کمک کند.
کم خونی نوعی بیماری است که در آن تعداد سلول‌های قرمز سالم خون برای حمل اکسیژن به بدن کافی نیستند.
انواع کم خونی عبارتند از:
کم خونی فقر آهن که اغلب به راحتی قابل درمان است.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
)
سلول داسی شکل، که منجر به غیر طبیعی شدن سلول‌های قرمز خون می‌شود، و این گلبول‌های غیرطبیعی به سرعت از بین می‌روند.
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین، که غالباً از سطح پایین ویتامین B-12 ناشی می‌شود.
همه انواع کم خونی به درمان نیاز دارند. افراد کم خون معمولاً احساس خستگی و ضعف می‌کنند. آنها همچنین ممکن است سردرد، سردی دست و پا، سرگیجه و ضربان قلب نامنظم را تجربه کنند.
نمونه برداری (بیوپسی) از مغز استخوان می‌تواند نشان دهد که سلول‌های خونی مختلف در مغز استخوان چگونه ساخته میشوند. آزمایش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی یا الکتروکاردیوگرام می‌تواند شرایط تاثیرگذار بر عملکرد کلیه‌ها یا قلب را بررسی کند.
به روزرسانی : ۲۷ فروردین ۱۴۰۱
بازنشر از سایت دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
