در حال حاضر جایگاه لپتاپهای تحت ویندوز نه تنها از جانب تبلت و گوشی هوشمند بلکه بهوسیلهی همخانوادههایشان نیز مورد تهدید قرار گرفته است. از زمان معرفی لپتاپهای مجهز به سیستمعامل اختصاصی گوگل معروف به کروم بوک، یکهتازی اپل و مایکروسافت در این عرصه روزبهروز با مشکلات بیشتری روبرو میشود که این مسئله شاید نهایتا به تغییر و تحول عمدهای در این بازار منجر شود.
امروزه کروم بوک سهم کوچکی در بازار کامپیوترهای شخصی دارد و تنها ۲.۸ درصد از آن را به خود اختصاص میدهد. مقایسهی این مقدار با سهم ۱.۹ درصدی آن در سال ۲۰۱۴، نشاندهندهی رشد ۴۷ درصدی در طول یک سال است که با در نظر گرفتن حال و روز نهچندان خوش بازار پیسی، رقم قابلتوجهی محسوب میشود. در واکنش به کاهش استقبال از لپتاپهای تحت ویندوز ارزانقیمت در بازار، شرکتهایی مثل اچ پی و دل تولید بیشتر محصولات زیر ۳۰۰ دلار را متوقف کردهاند. برندهایی مثل ایسر، ایسوس و لنووو هنوز به عرضهی لپتاپهای ۱۸۰ تا ۳۰۰ دلاری ادامه میدهند ولی اگر نتوانند فروش خوبی داشته باشند، تولید این دسته از محصولات هیچ توجیه اقتصادی ندارد و ممکن است تدریجا متوقف شود.
شاید بتوان رشد مقطعی فروش کروم بوک را به ضعف اعضای گروه سازندههای وینتل (کامپیوترهایی که از پردازندهی اینتل یا ای ام دی و سیستمعامل ویندوز استفاده میکنند) و ناتوانی آنها در حفظ برتری حتی در حیطهی قدرتشان تعبیر کرد. با وجود اینکه اینتل و مایکروسافت موفقیت چندانی در تسخیر بازار گوشی هوشمند ندارند ولی استیلای آنها بر بازار لپتاپ و دسکتاپ را نمیتوان انکار کرد؛ با اینحال شاید کروم بوک بتواند حداقل در بلندمدت موقعیت برتر آنها در این عرصه را تهدید کند.
با نگاهی به وضعیت کنونی بازار، کاهش فعالیت در عرضهی محصولات زیر ۳۰۰ دلار توسط دل، اچ پی و سایر تولیدکنندههای مطرح، منطقیترین اقدامی است که آنها در سالهای اخیر انجام دادهاند.
لپتاپهای ارزانقیمت تحت ویندوز کیفیت مناسبی ندارند
باوجود اینکه تیتر کمی اغراقآمیز و شاید غیرتخصصی به نظر برسد ولی اثبات آن چندان سخت نیست. اگر تاکنون لپتاپ ارزانقیمت خریده باشید، حتما میدانید که کل مراحل خرید، روالی سردرگم کننده و کابوسوار است. قیمت لپتاپهای پایین رده، بیثبات و انتخاب از بین انبوه محصولات با مشخصات تقریبا یکسان، سرگیجهآور است. بعد از خرید بسیاری از محصولات ارزانقیمت، دیر یا زود مشکلات سختافزاری نظیر غیراستاندارد بودن کیبورد، حساسیت بیشازحد ترکپد، زاویهی دید کم نمایشگر و ... گریبانگیر خریدار خواهد شد. علاوه بر این، محصولات ارزانقیمت معمولا بلوتویر بیشتر و در مقابل پشتیبانی ضعیفتری دارند.
البته بین خرید لپتاپ نو فریلز (No frills – محصولاتی که به دلیل حذف تجهیزات و امکانات جانبی گرانقیمت و کمکاربرد- بدون تأثیر منفی بر کیفیت- با قیمت کمتری عرضه میشوند) و خرید لپتاپ بد تفاوت زیادی وجود دارد. در بیشتر لپتاپهای ارزانقیمت موجود در بازار، کیفیت فدای قیمت شده است و هر چه قیمت کمتر میشود، کیفیت نیز بیشتر کاهش پیدا میکند. باوجود اینکه تولیدکنندههای مطرح کامپیوترهای شخصی بهخوبی از این حقیقت آگاه هستند ولی با در نظر گرفتن سود کم محصولات ارزانقیمت و رقابت فشرده، چارهای جز حفظ این روال یا توقف فعالیت در این رده ندارند.
در شروع همهگیر شدن کامپیوترهای شخصی، افزایش تمایل تولیدکنندهها برای تولید محصولات ارزانقیمت به مسابقهای تبدیل شد که همه شرکتکنندهها برندهی آن بودند. تولیدکنندهها با تولید محصولات ارزانتر، امکان استفاده از کامپیوتر شخصی باکیفیت را برای افراد بیشتری فراهم میکردند و در مقابل سود بیشتری عاید آنها میشد. تولید لپتاپ و دسکتاپ ارزانقیمت با کارایی خوب برای بسیاری به معنای شانس دسترسی به اینترنت برای اولین بار بود. ولی در مقطعی رقابت برای کاهش قیمت به دلایل مختلف استانداردهای کیفیت را تحتالشعاع قرار داد و در حال حاضر بیشتر لپتاپهای ارزانقیمت تحت ویندوز، کیفیتی درخور نام این سیستمعامل محبوب ندارند. هرچند با توجه به کاهش قیمت میانگین لپتاپهای فروختهشده در سال ۲۰۱۴ به ۴۳۰ دلار و توقف آن در همین حدود، میتوان گفت که هنوز بیشتر کاربران پیسیهای تحت ویندوز از لپتاپهای ارزانقیمت استفاده میکنند.
باوجوداینکه خرید یک لپتاپ ارزانقیمت جدید با ظاهر فریبنده و امکانات بهظاهر خوب درحالیکه هنوز ناامیدی حاصل از خرید مدل قبلی برطرف نشده، زیاد جذاب به نظر نمیرسد، ولی افت کیفیت محصولات تنها دلیل وضعیت نابسامان بازار پی سی نیست، چراکه این مشکل برای تبلتهای ۱۹۹ تا ۲۹۹ دلاری پیش نیامده است.
فراز و نشیب بازار اجتنابناپذیر و ضروری است
شاید کاهش فعالیت برندهایی مثل اچ پی، لنووو و سایر تولیدکنندههای شناختهشده در بازار محصولات ارزانقیمت و تمرکز بیشتر بر سوددهی و تولید محصولاتی با قیمت بالا و متوسط به دلیل کوتاه شدن دست خریداران لپتاپ ارزانقیمت از محصولات باکیفیت چندان مورد استقبال قرار نگیرد؛ ولی باقی ماندن آنها در این عرصه نیز کمکی به بهبود شرایط بازار نخواهد کرد. مشتریها از کیفیت لپتاپهای ارزانقیمت راضی نیستند و تولیدکنندهها نیز به سود موردنظر خود دست پیدا نمیکنند. از طرف دیگر مایکروسافت به سختافزاری نیاز دارد که کاربران را به استفاده از ویندوز ترغیب کند.
تغییر سیاستهای تولیدکنندههای مطرح، در کوتاهمدت بازار کامپیوترهای شخصی را دچار رکود میکند ولی ممکن است در آینده به بهبود آن منجر شود؛ چراکه به هر شکل تولیدکنندهها مجبور به پیدا کردن راهی برای پایین نگهداشتن قیمت بدون قربانی کردن کیفیت سختافزار و نرمافزار و جلب دوبارهی رضایت مشتریها خواهند بود. در غیر این صورت با ظهور رقیبی جدید یا افزایش محبوبیت رقبایی مثل کروم بوک، کامپیوترهای ارزانقیمت تحت ویندوز بهراحتی جایگاه خود را دست خواهند داد.