در پست قبلی از نمایش اخبار جعلی تکنولوژی در صفحه اول وب‌سایت گوگل (Google) صحبت کردیم. البته ما قصد محکوم کردن این شرکت را نداشته و تنها از هوش مصنوعی پایین آن سخن گفتیم. اما به‌نظر تغییر الگوریتم موتور جستجوی گوگل ، عامل اصلی نمایش اخبار جعلی در صفحه اول است. به‌علاوه این موضوع به تکنولوژی محدود نبوده و شامل حوزه‌های دیگر نیز می‌شود.

درواقع با تغییر الگوریتم موتور جستجوی گوگل ، نتایج براساس تمایل کاربران برای ورود و مطالعه خبر مورد نظر نمایش داده می‌شوند. همین موضوع نیز باعث شده تا اخبار نادرست بالاتر از اخبار رسمی در صفحه اول قرار بگیرند. این مشکل به قدری حاد هست که حتی سیستم پیش‌بینی گوگل می‌تواند اخبار جعلی و نادرستی که کاربر در حال جستجوی آن است را کامل کند.
بسیاری از افراد شبکه های اجتماعی همچون فیسبوک (Facebook) را اشاعه‌دهنده اخبار جعلی می‌دانند، اما مشکلات مربوط به این شبکه از موتور جستجوی گوگل جدا بوده و نتایج، براساس تعداد لایک‌ها و تعداد کامنت‌های کاربران در سایت‌های مختلف نمایش داده نمی‌شود. به‌عقیده کارشناسان حوزه اینترنت، تغییر الگوریتم موتور جستجوی گوگل با اخبار جعلی فیسبوک همزمان نبوده است. در نتیجه، لینک‌هایی که کاربران را بیشتر به سمت خود جذب کرده، بالاتر از دیگر موارد قرار می‌گیرند.

Joost De Valk، سازنده افزونه مشهور Yoast برای بهینه‌سازی سایت‌ها می‌گوید: “تمامی متخصصین سئو (SEO) در موثر بودن موضوعی به نام نرخ کلیک نسبت به رتبه (CTR) در نمایش نتایج موتور جستجوی گوگل اتفاق نظر دارند. در این حالت، گوگل رتبه سایت شما را براساس نرخ دفعاتی که کاربران وارد سایت شما می‌شوند، مشخص می‌کند.”

با تغییر الگوریتم موتور جستجوی گوگل ، لینک‌های معتبر همانند گذشته مهم نخواهند بود

یکی دیگر از مشاوران موتورهای جستجو، ریشی لکانی (Rishi Lakhani) نیز می‌گوید: “اگرچه گوگل این موضوع را قبول نمی‌کند، اما موتور جستجوی آن برای نمایش محتوا از نرخ کلیک نسبت به رتبه استفاده می‌کند. این موضوع نیز در تحقیقات من و دیگر همکاران تایید شده است. هر چه قدر موضوع جذابیت بیشتری داشته باشد، بازدید آن نیز بیشتر خواهد شد.”
شکی نیست که گوگل برای نمایش نتایج مختلف به رفتار کاربران نیز توجه زیادی دارد. از طرفی مهندسین این شرکت با بررسی زنده ترافیک اینترنت و الگوها، به‌دنبال بهبود عملکرد موتور جستجوی خود هستند. اما تلاش وب‌مسترها و مدیران سایت‌ها برای رسیدن به جایگاه اول، کار را برای طراحی الگوریتم‌های مناسب و بهینه سخت کرده است.

اما این موضوع همیشه هم خوب نیست و باعث بالا رفتن رتبه اخبار جعلی می‌شود. الگوریتم قبلی گوگل، نتایج را براساس اعتبار سایت‌ها و ارزشی که لینک‌های ورودی آن دارند نمایش می‌داد. به‌عنوان مثال اگر مطلبی در سایت دانشگاه آکسفورد به خبری از سایت دانشگاه هاروارد لینک می‌شد، گوگل اهمیت بسیاری به آن می‌داد. به‌عقیده لری کیم (Larry Kim)، مدیرعامل کمپانی ورد استریم (WordStream)، الگوریتم جدید گوگل هیچ اهمیتی به وجود لینک‌های سایت‌های معبتر نمی‌دهد.
نتیجه همه اینها نیز چیزی نخواهد بود جز سردرگمی و مشغول شدن کاربران با اخبار جعلی. به‌علاوه، افرادی که تلاش زیادی برای اثبات گفته‌های دروغین خود دارند -همانند اینکه هیلاری کلینتون سابقه سو استفاده از کودکان را دارد- چندین ساعت از زمان خود را برای پیدا کردن اخبار جعلی و بازدید از سایت‌های مختلف تلف خواهند کرد. از سوی دیگر و با افزایش تعامل کاربران، رتبه این سایت‌های تقلبی نیز افزایش پیدا می‌کند.
درنهایت زمانی که جعلی بودن یک خبر اثبات می‌شود، باز هم آنها در نتایج جستجو بالاتر از دیگر مطالب درست قرار می‌گیرد چرا که پیشتر بسیاری از کاربران روی آن لینک کلیک کرده‌اند. اینها نمونه‌هایی از نمایش اخبار جعلی هستند که واقعیت ندارند:

امضای دستور ممنوعیت سرود ملی توسط باراک اوباما


فروش سلاح به گروه تکفیری داعش توسط هیلاری کلینتون


دی والک می‌گوید: “تصور می‌کنم دلیل نمایش اخبار جعلی در سیستم تکمیل خودکار مطالب گوگل، رنک بالای آنهاست. درواقع با تغییر الگوریتم موتور جستجوی گوگل ، سیگنال‌های بسیار بیشتری از سوی کاربران برای مشاهده خبر جعلی مورد نظر ارسال می‌شود. حتی می‌توان اینطور تعبیر کرد که این مطالب بیشتر کلیک می‌شوند. اگر در نتیجه جستوی موضوعی سایت شما رتبه سوم را داشته و کاربران بیشتری وارد آن شوند، به‌سرعت جایگاه اول را تصاحب خواهید کرد. الگوریتم جدید این موتور جستجو توجهی به حقایق ندارد.”
از طرفی، گوگل نیز هیچ‌وقت نحوه عملکرد الگوریتم‌های خود را به‌درستی بیان نمی‌کند. با این‌حال یکی از سخنگویان گوگل در مورد الگوریتم‌های طراحی‌شده چنین نظری دارد:

زمانی که کاربر مطلبی را در فضای مجازی جستجو می‌کند به دنبال پاسخ آن است، نه اینکه میان هزاران صفحه اینترنتی سردرگم شود. الگوریتم‌ها، نرم افزارهای کامپیوتری هستند که با هدف نمایش پاسخ دقیق شما توسعه داده شده‌اند. با توجه به مطلبی که جستجو می‌شود، هزاران صفحه اینترنتی با اطلاعاتی مفید نمایش داده می‌شود. این الگوریتم‌ها درواقع فرآیندهای کامپیوتری و فرمول‌هایی هستند که به سوال شما پاسخ می‌دهند. امروزه الگوریتم گوگل با تکیه بر بیش از 200 سیگنال یا سر نخ، تلاش می‌کند تا بهترین نتیجه را برای جستجوی شما نمایش دهد.

لری کیم، منشا این تغییرات گسترده در نمایش نتایج موتور جستجوی گوگل را اکتبر سال 2015 می‌داند، درست زمانی که گوگل از سیستم هوش مصنوعی رنک برین (RankBrain) رونمایی کرد. این سیستم جدید الگوریتم‌های گوگل را کنترل و از تابستان سال جاری نیز روی نتایچ جستجو تاثیرگذار اعلام شده است. اما آیا رنک برین مقصر اصلی‌ست؟

" من در این مورد مطمئن هستم. تنها چیزی که الگوریتم گوگل را در سال اخیر تغییر داده، سیستم رنک برین است. "

به‌گفته گرگ کورادو (Greg Corrado)، یکی از محققین ارشد گوگل، در حال حاضر رنک برین سومین متغیر مهم الگوریتم این جستجوگر است.
درواقع مهندسین این شرکت با تغییر الگوریتم موتور جستجو تلاش کرده‌اند هوش مصنوعی گوگل را برای نمایش 15 درصد از مطالب جدیدی که تاکنون در گوگل سرچ نشده، افزایش دهند. رنک برین با استفاده از سوابق قبلی و مطالبی که پیشتر کاربران به‌دنبال آنها بوده‌اند، هدفی جز نمایش درست و مناسب اطلاعات را ندارد. به همین جهت هیچ عمد یا منظوری از سوی گوگل در نمایش محتوای نادرست یا جعلی در کار نبوده و مطالبی بیشتر نمایش داده می‌شوند که کاربران تمایل بیشتری به مطالعه آنها دارند.

اگرچه این فرضیه می‌تواند درست باشد، اما لکانی و دی والک نظر دیگری داشته و رنک برین را عامل اصلی نمایش محتوای جعلی نمی‌دانند.
طبیعتا مطالبی که تعامل کاربران را افزایش می‌دهد، رتبه بهتری از دیدگاه الگوریتم گوگل خواهند داشت. به همین دلیل می‌توان حتی اتفاقاتی که در فیسبوک می‌افتد را با نتایج گوگل مرتبط دانست چرا که تعامل کاربران در فیسبوک، می‌تواند مطلب مورد نظر را بالاتر از مطالب دیگر سایت‌ها قرار دهد.
هرچند، همزمان شدن نمایش نتایج اخبار جعلی در این سایت‌ها برخی از افراد را مشکوک کرده و از سوی دیگر به نمایش بیشتر اخبار نادرست کمک می‌کند. هم‌اکنون گوگل و فیسبوک بیشترین زمان آنلاین بودن کاربران را به خود اختصاصی داده‌اند.

درنهایت شاید تغییر الگوریتم موتور جستجوی گوگل بتواند دلیل نمایش اخبار جعلی را بیان کند، اما نباید آن را به حال خود رها کرد چرا که بسیاری از کاربران، پاسخ سوال‌های خود را در اینترنت و نتایج این موتور جستجوی بزرگ پیدا می‌کنند.