شما عضو این انجمن نبوده یا وارد نشده اید. لطفا برای مشاهده کامل انجمن و استفاده از آن وارد شوید یا ثبت نام کنید .

تومورمارکر ها و سرطان - نسخه‌ی قابل چاپ +- باشگاه کاربران روماک (https://forum.romaak.ir) +-- انجمن: انجمن پزشکی و سلامت (https://forum.romaak.ir/forumdisplay.php?fid=164) +--- انجمن: پزشکی (https://forum.romaak.ir/forumdisplay.php?fid=166) +--- موضوع: تومورمارکر ها و سرطان (/showthread.php?tid=9494)

تومورمارکر ها و سرطان - sabalabnet - ۰۰/۱۲/۴ تومورمارکر ها تومورمارکر ها ، مواد بیوشیمیایی اغلب پروتئینی هستند که با بدخیمی تومور در ارتباطند و قابل اندازه‌گیری می‌باشند. این مواد توسط سلول‌های تومور یا توسط بدن در پاسخ به سلول‌های تومور ساخته می‌شوند. به عبارتی تومور مارکر ماده موجود در خون، ادرار و یا در بعضی از بافت های بدن است که در صورت ابتلا به بیماری سرطان می‌تواند افزایش یابد. آیا افزایش میزان تومور مارکرها برای تشخیص سرطان کافی است؟ هر چند افزایش سطح تومورمارکرهای مختلف می‌تواند نشان‌دهنده سرطان باشد با این حال بعضی از آن‌ها در شرایط غیر سرطانی هم دیده می‌شوند. و در نتیجه برای سرطان تشخیصی نمی باشند.بنابراین ممکن است فردی که دچار سرطان است سطح بالایی از تومور مارکر را نشان ندهد. لذا پزشک علاوه بر تست تومور مارکر با گرفتن تاریخچه بیمار، سابقه خانوادگی، علایم بالینی و سایر تست‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری به وجود سرطان در فرد پی می‌برد. تومورمارکرها انواع گوناگونی دارند. بعضی فقط در یک نوع از سرطان دیده می‌شوند و گروهی دیگر ممکن است در انواع مختلفی از سرطان‌ها یافت شوند. افزایش میزان تومور مارکرها به تنهایی برای تشخیص سرطان کافی نیستند بلکه همراهی آن‌ها با انجام اعمال تخصصی نظیر: ماموگرافی، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن می‌توانند یک آزمون تشخیصی محسوب گردند. هر چند که آزمون تشخیصی تعیین کننده باید با بافت‌برداری یا بیوپسی انجام گیرد. با این حال از تومورمارکرها می توان برای غربالگری و تشخیص زود هنگام سرطان، تعیین میزان پیشرفت٫ نظارت بر درمان و یا تشخیص بازگشت سرطان استفاده نمود. [img=15x15][/img] تومور مارکرها کاربردهای بالینی متفاوتی دارند. انواع تومورمارکر هایی که مورد آزمایش قرار می گیرند انواع تومور مارکر هایی که مورد دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.  قرار می گیرند، شامل موارد زیر می باشد: CEA (ECL) CA 19-9 (ECL) CA 15-3 (ECL) CA-125 (ECL) AFP (ECL) Beta HCG (ECL)- Serum free-Beta-hCG Free PSA (ECL) Total PSA (ECL) کاربرد تومورمارکرها: غربالگری و تشخیص اولیه سرطان: غربالگری یعنی جستجوی سرطان در افرادی که علائم بیماری را ندارند و در صورت تشخیص، سرطان در مراحل اولیه است. اگرچه ابتدا تومور مارکرها برای بررسی سرطان در افراد فاقد علامت به کار می رفتند ولی تعداد بسیار کمی از آنها در این زمینه مفید هستند زیرا اغلب تومور مارکرها نمی توانند سرطان را در مراحل بسیار اولیه تشخیص دهند.   تشخیص سرطان: در اغلب موارد سرطان تنها از طریق بیوپسی تشخیص داده می شود و تومور مارکرها معمولا برای تشخیص به کار نمی روند. با این حال ممکن است اگر احتمال ابتلا به سرطان در برخی افراد وجود داشته باشد، تومور مارکرها به تشخیص کمک کنند. این مارکرها می توانند در تشخیص منشاء سرطان در بیمارانی که بیماری پیشرفت کرده نیز مفید باشند. تعیین پیش آگهی در مورد سرطان های خاص: برخی از تومور مارکرهای جدید برای ارزیابی اینکه پیشرفت سرطان چگونه خواهد بود و یا پاسخ به درمان به چه صورتی بوده مفید هستند. تعیین کارآیی درمان سرطان: یکی از مهم ترین کاربردهای تومور مارکرها، پایش بیماران تحت درمان است. اگر میزان بالای تومور مارکر پس از درمان کاهش یابد، نشانه موثر بودن درمان می باشد. از طرفی اگر سطح تومور مارکر افزایش یابد، احتمالا درمان مناسب نبوده و باید تغییر کند. تشخیص عود سرطان: تومور مارکرها برای تشخیص سرطان هایی که پس از درمان اولیه عود می کنند نیز به کار می روند. برخی از تومور مارکرها هنگامی که درمان کامل شده و شواهدی از سرطان باقی نمانده، مفیدند. این موارد عبارتند از: PSA (سرطان پروستات)، HCG (تومورهای تروفوبلاستیک حاملگی و تومورهای تخمدان وبیضه)، CA-125 (سرطان سلول های اپی تلیال تخمدان). [img=15x15][/img] تومور مارکرها در روند درمان سرطان اندازه گیری و پایش می شوند. علت در خواست تست تومورمارکر CEA همان طور که در بالا اشاره شد تست تومور مارکر CEA بیشتر برای ارزیابی بهبودی افراد مبتلا به سرطان درخواست می شود. اما ممکن است در کنار سایر آزمایشات تومور مارکر نیز درخواست شود. همچنین این تست ممکن است برای افراد مبتلا به سرطان کولون درخواست شود. البته باید توجه داشت که بسیاری از افراد در مراحل اولیه سرطان هیچ علائمی ندارند و طبق شدت و محل سرطان علائم آن‌ها متفاوت است. در ادامه به علائمی را که ممکن است نشان گر ابتلا به سرطان کولون باشد اشاره خواهیم کرد: تغییرات مداوم در فعالیت‌های روده از جمله تغییر رنگ، قوام و ظاهر مدفوع و یا خون در مدفوع ناراحتی شکم مانند درد، گرفتگی و نفخ ضعف و خستگی کاهش وزن بدون دلیل تست تومور مارکر AFP یا آلفا فیتو پروتئین هدف از انجام این تست تومور مارکر AFP اندازه‌گیری سطح AFPخون به منظور بررسی آسیب های کبدی و بعضی از سرطان‌ ها می باشد. AFP یک گلیکوپروتئینی است‌ که در حالت نرمال و در دوران جنینی، ابتدا در بافت کیسه زده سپس توسط کبد جنین در حال رشد ساخته می‌شود. این گلیکوپروتئین در هفته ششم بارداری در خون جنین و مایع آمنیوتیک ظاهر و در هفته چهاردهم به بالاترین مقدار خود می‌رسد. بعد از تولد کودک، سطح AFPافزایش و سپس به سرعت کاهش می ‌یابد. اما در زمان آسیب به کبدی ، کبد مجبور به بازسازی دوباره می شود که در این حالت AFP در خون افزایش می یاید بنابراین ما با شناسایی و ارزیابی مقدار آن در کنار تشخیصات دیگر پی به آسیب به کبد می بریم. همچنین AFPدر افراد مبتلا به سرطان‌ های کبدی “هپاتوسلولار کارسینوما”، نوزادان مبتلا به سرطان‌ های کبدی “هپاتوبلاستوما” و در تعدادی از افراد مبتلا به سرطان‌ های تخمدان یا بیضه افزایش می‌ یابد. تست تومورمارکر Beta HCG تست تومور مارکر Beta HCG در افرادی که باردار نیستند، نشانگر بدخیمی های نئوپلاسمی به ویژه تومور سلول‌های زایا نظیر تومور بیضه و کارسینوم تخمدان می باشد. در چنین مواقعی اندازه گیری HCG به عنوان یک تومور مارکر در ارزیابی پاسخ بیمار به درمان مفید خواهد بود. اما مقادیر آن در زنان در کنار سونوگرافی نشان گر حاملگی می باشد. به این صورت که گنادوتروپین جفتی انسان در دوران حاملگی، توسط سلول های سینسیشیوتروفوبلاست (Syncytiotrophoblast) جفت تولید می شود. این هورمون اولین بار حدود ۱۱ روز پس از لقاح در خون و بین ۱۲ تا ۱۴ روز پس از لقاح در ادرار قابل اندازه گیری است. نمونه مورد نیاز: خون، مایع پلورال، مایع پری‌توئن و مایع مغزی نخاعی شرایط لازم برای انجام آزمایش: نیاز به ناشتایی ندارد. تست تومورمارکر CA 19_9 یا کربوهیدات آنتی ژن ۱۹_۹ هدف انجام تست تومور مارکر CA 19_9 اندازه‌ گیری این آنتی ژن در خون و سایر مایعات بدن به منظور اندازه‌ گیری CA19-9 به عنوان یک تومورمارکر در ارزیابی روند درمان برخی سرطان‌ ها مفید است. جنس این آنتی ژن از نوع کربوهیدارت است که از گروه ‌خونی لوییس مشتق می‌شود به این صورت که ۵ الی ۷ درصد افراد جهان که دارای گروه‌ خونی لوییس منفی هستند، آنتی‌ژن CA19-9را ترشح نمی‌ کنند. آنتی ژن گلیکوپروتئینی CA19-9بر روی سطح بعضی ‌از سلول‌های سرطانی تولید می‌شود. این تومور مارکر در ۷۰ تا ۹۵ درصد سرطان‌ های پانکراس ، ۵۰ تا ۶۰ درصد سرطان‌ های معده، ۶۰ درصد سرطان‌ های کبدی صفراوی، ۳۰ درصد سرطان ‌های کولورکتال و به مقدار کم در سرطان‌های ریه، تخمدان، کلیه یا پروستات افزایش می ‌یابد. نمونه مورد نیاز: خون، مایع پلورال، مایع پری‌توئن و مایع مغزی نخاعی شرایط لازم برای انجام آزمایش: نیاز به ناشتایی ندارد. [img=15x15][/img] غربالگری یعنی جستجوی سرطان در افرادی که علائم بیماری را ندارند و در صورت تشخیص، سرطان در مراحل اولیه است. تست تومورمارکر CA 15_3 یا کربوهیدرات آنتی ژن ۱۵_ ۳ هدف از انجام تست تومور مارکر CA15-3خون، به منظور تشخیص سرطان سینه می باشد. آنتی‌ژن CA15-3به ‌وسیله سلول‌های طبیعی بافت سینه ساخته می‌شود ولی در سرطان سینه سطح مارکر CA15-3و آنتی‌ ژن سرطانی ۲۷.۲۹ افزایش می‌ یابد. همچنین این تومورمارکر برای کنترل پاسخ بیماران به درمان سرطان متاستاتیک پستان استفاده می‌شود. بیماری های خوش خیم پستان و سرطان ریه، لوزالمعده، تخمدان، سرطان پروستات، سیروز، هپاتیت و کولون موجب افزایش سطح این آنتی ژن می شوند.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید. ) نکته دیگر که باید در این آزمایش در نظر داشت این است که در بیمارانی که علائم و سایر نتایج آزمایش های آن ها نشان دهنده ی عود بیماری است، افزایش در این تومورمارکر تشخیص عود سرطان پستان را تایید می‌ کند. نمونه مورد نیاز: نمونه خون شرایط مورد نیاز: این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد ولی بیمار باید۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش از مصرف مولتی‌ ویتامین‌ها یا موادغذایی حاوی بیوتین(B7) که معمولا در مکمل‌ های تقویتی پوست، مو و ناخن استفاده می‌شود، اجتناب کند. تست تومورمارکر CA_ 125 یا کربوهیدارت ۱۲۵ هدف از انجام تست تومور مارکر CA 125خون، به منظور تشخیص سرطان تخمدان است. پروتئین CA125 به عنوان یک تومورمارکر بر روی سطح اغلب(نه همه‌) سلول‌های سرطان تخمدان ظاهر می‌شود. آزمایش CA125 سطح این پروتئین در خون را اندازه ‌گیری می‌کند. افزایش CA125در همه‌ خانم ‌های مبتلا به سرطان تخمدان مشاهده نمی ‌شود بنابراین همراه با این تست، آزمایش ‌های تکمیلی (مانند transvaginal ultrasound) نیز درخواست می ‌شود. CA 125 شاخص دقیقی برای تومورهای اپیتلیال غیر موسینی تخمدان می باشد و در بیش از ۸۰ درصد زنان مبتلا به سرطان تخمدان افزایش می یابد.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید. ) این آنتی ژن در سرطان لوزالمعده، کولون، ریه، صفاق و پستان و همچنین بیماری های سیروز، پانکراتیت، پریتونیت، اندومتریوز و بیماری های التهابی لگن افزایش پیدا می کند. به دلیل اختصاصیت کم این آزمایش، آزمایش غربالگری مناسبی برای جمعیت عمومی بدون علامت نمی باشد. همچنین علائم سرطان تخمدان معمولاً غیراختصاصی هستند و کم‌تر از ۲۰ درصد این سرطان‌ها در مراحل اولیه شناسایی می‌شوند. آزمایش CA125 برای غربالگری بیماری سرطان تخمدان در میان خانم‌های با ریسک ابتلا بالا مطرح نیست؛ زیرا سطح تومورمارکر در مراحل اولیه سرطان افزایش نمی ‌یابد. نمونه مورد نیاز: نمونه خون تست تومورمارکر Free PSA یا آنتی ژن اختصاصی پروستات همان طور که از نام آن پیداست هدف از انجام تست تومور مارکر Free PSA یا آنتی ژن اختصاصی پروستات، اندازه‌گیری سطح PSAخون می باشد. PSA یک پروتئینی است که در درجه اول به ‌وسیله سلول‌های پروستات ساخته می‌شود. پروستات غده کوچکی است که پیشاب راه (urethra) را در مردان احاطه و مایع تشکیل دهنده منی را تولید می‌کند. اغلب PSA ساخته شده بوسیله غده پروستات به درون مایع سمینال آزاد می‌شود با این وجود مقدار کمی از آن در خون یافت می‌شود ولی افزایش قابل توجه PSAبا سرطان پروستات همراه است با این وجود در هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) و پروستاتیت این افزایش مشاهده می‌ شود. مؤثرترین استراتژی برای تشخیص به موقع سرطان پروستات این است که تست تومور مارکر PSA در ۴۰ سالگی آغاز شود و در ۴۵ سالگی و ۵۰ سالگی تکرار شود و پس از آن هر ۲ سال یکبار تکرار شود. در افراد با PSA بالا نمونه برداری و سونوگرافی پروستات توصیه می شود. در بیش از ۸۰ درصد مردان مبتلا به سرطان پروستات سطح PSA بیشتر از ۴ نانوگرم در میلی لیتر است. اما همیشه سطح بالای ۴ نانوگرم در میلی لیتر با سرطان همراه نیست. حساسیت و اختصاصیت PSA نسبت به سایر شاخص های توموری پروستات نظیر اسید فسفاتاز پروستاتی بیشتر است.(دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید. ) نمونه مورد نیاز: نمونه خون شرایط انجام آزمایش: حداقل ۴٨ ساعت از آخرین انزال گذشته باشد و بعد آزمایش دهید. همچنین عفونت های ادراری باعث بالا رفتن مقدار PSA می گردد ترجیحا بعد از بر طرف شدن مشکل آزمایش تکرار شود. نمونه‌ گیری باید قبل از معاینه رکتال انجام شود. نمونه‌ گیری چند هفته قبل یا بعد از بیوپسی پروستات انجام شود. باید۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش از مصرف مولتی‌ ویتامین‌ها یا موادغذایی حاوی بیوتین B7 که معمولا در مکمل‌های تقویتی پوست، مو و ناخن استفاده می‌ شود اجتناب گردد. شرایط مورد نیاز: این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد ولی بیمار باید۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش از مصرف مولتی‌ ویتامین‌ها یا موادغذایی حاوی بیوتین(B7) که معمولا در مکمل‌ های تقویتی پوست، مو و ناخن استفاده می‌شود، اجتناب کند. به روزرسانی : ۴ اسفند ۱۴۰۰ بازنشر شده از دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.