شرکت Adobe توسعه‌دهنده پلاگین فلش پلیر (Flash Player) طی بیانیه‌ای اعلام کرد که در سال ۲۰۲۰ فعالیت این پلاگین متوقف خواهد شد.


فلش پلیر برای شما در همه جا، در داخل مرورگر شما وجود دارد و این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا بازی‌های آنلاین، استریم موسیقی و رادیو و تماشای فیلم‌های یوتیوب را تجربه کنید. پس از دو دهه فعالیت این پلیر، شرکت Adobe طی بیانیه‌ای اعلام کرده است که فعالیت فلش پلیر (Flash Player) تا سال ۲۰۲۰ متوقف می‌شود. پیش‌بینی‌های بسیاری از سوی افراد مشهور مانند استیو جابز فقید صورت گرفته بود که فلش پلیر روزی از گردونه دنیای تکنولوژی و فناوری خارج خواهد شد و گویا این پیش‌بینی‌ها درست از آب درامده است. فلش پلیر در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰ رسما کنار گذاشته خواهد شد. با اینکه فلش یک اسباب بازی وبسایت‌هاست و بسیاری از بازی‌های آنلاین بر پایه فلش طراحی، توسعه و اجرا می‌شوند اما در عین حال این پلتفرم بسیار خطرناک و یک خطر امنیتی در چند دهه اخیر شناخته شده است. بن باجارین تحلیلگر و کارشناس نرم‌افزار در این رابطه گفته است: من بسیار خوشحالم که شرکت Adobe، فضای زندگی فلش را متوقف خواهد کرد. صراحتا می‌توان گفت فلش دنیای وب را بیش از یک دهه است که به مکان بدی تبدیل کرده است.
در حقیقت حرکت شرکت Adobe به اندازه‌ای مهم است که بزرگترین نام‌ها در فناوری وب مانند گوگل، اپل، فیسبوک، موزیلا و مایکروسافت اعلامیه‌های هماهنگ شده‌ای را ارائه داده‌اند و از یک حرکت Adobe حمایت کرده‌اند و به جامعه جهانی این اطمینان را داده‌اند که شرکت Adobe کار درستی را انجام خواهد داد. توقف کار فلش چه نتایج و پیامد‌هایی را برای کاربران حرفه‌ای و معمولی خواهد داشت؟ به عنوان مثال اگر شما از گیمر‌های آنلاین بازی‌هاش فلش هستید بسیاری از بازی‌های فلش مانند Crush the Castle را از دست خواهید داد. مدارس و کسب و کار‌هایی که به ماژول‌های آموزشی مبتنی بر فلش تکیه کرده‌اند باید در آینده فکر جدیدی در این باره بکنند. بعضی از وبسایت‌‌ها به ویژه موارد قدیمی که دیگر به روز نمی‌شوند ممکن است کار را متوقف کنند.  اوایل سال ۲۰۱۰ و در روزهایی که اپل با مدیریت استیو جابز، اولین نسل از تبلت های آیپد را رونمایی کرد، مدیر عامل سابق اپل با جبهه گرفتن در مقابل ادوبی، فناوری فلش را یک فناوری غیر مدرن خواند که بیشتر از کاربرد داشتن، عمر باتری دستگاه ها را کاهش میدهد.

استیو جابز در ادامه ی صحبت های خود در قالب یک پیش بینی گفت که در آینده هیچکس از Flash استفاده نخواهد کرد و HTML5 جایگزین این فناوری خواهد شد. پیش بینی جابز در حال گرفتن رنگ واقعیت به خود است و روز گذشته کمپانی ادوبی اعلام کرد که به دنبال کاهش استفاده از Flash، این شرکت به پشتیبانی از این برنامه در سال ۲۰۲۰ بر روی سیستم های دسکتاپ پایان خواهد بود. طبق اعلام شرکت ادوبی، در سال ۲۰۱۴ حدودا ۸۰ درصد از کاربران کروم به طور روزانه از سایت هایی با داشتن محتوای فلش بازدید میکرده اند اما این میزان در سال جاری به ۱۷ درصد کاهش پیدا کرده است. امنیت بزرگترین مشکل Flash در سیستم های رومیزی بوده است.حفره های امنیتی بسیاری در برنامه ی ادوبی فلش تا کنون کشف شده است که بسیاری از آنها خطر جدی برای کاربران به دنبال داشته اند اما به نظر میرسد رفع این نقطه ضعف غیر ممکن است. فایرفاکس مدتی میشود که فلش را به طور پیشفرض در مرورگر خود غیر فعال کرده است. گوگل نیز مدتیست نمایش تبلیغات بر اساس فلش را متوقف کرده است و در حال روی آوردن به HTML5 است. در اینجا میتوان به قدرت پیش بینی استیو جابز، یکی از موثرترین افراد دنیای فناوری ایمان آورد. جابز مشکلاتی را در مهندسی سیستم فلش پیدا کرده بود اما از اینکه مدیر عامل ادوبی توجهی به نکات وی نکرده بود، آزرده خاطر بود و احتمالا وی همان موقع متوجه شد که نمیتواند با ادوبی همکاری داشته باشد. هر چند سال گذشته یکی از مهندسین نرم افزاری اپل فاش کرد که در سال ۲۰۰۸، فلش بر روی آیفون آزمایش شده بوده است و احتمالا در صورتی که جابز به مشکلات فلش پی نمیبرد، Flash عمر بیشتری میکرد.

با این حال شرکت‌‌های حوزه فناوری برای مرورگر‌های اینترنتی خود بیانیه‌هایی صادر کردند که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

کروم: مروگر کروم سال گذشته از کاربران می‌خواست که فلش را بر روی بعضی از وبسایت‌ها اجرا کند و این کار اغلب انجام شد و بعد از آن به طور پیش‌فرض فلش را غیر فعال می‌کند. شرکت گوگل اعلام کرده است که تا پایان سال ۲۰۲۰ فلش را به طور کامل حذف خواهد کرد.

فایرفاکس: مرورگر موزیلا از ماه آگوست به کاربران یک انتخاب دلخواه را پیشنهاد خواهد کرد که برای کدام وبسایت‌های اینترنتی می‌خواهید فلش فعال شود. این کار تا سال ۲۰۱۹ ادامه خواهد یافت و در نهایت شرکت موزیلا تا پایان سال ۲۰۲۰ فلش را به طور کامل از مرورگر فایرفاکس پاکسازی خواهد کرد.

Edge: جدیدترین نسخه مرورگر مایکروسافت از یک گزینه Run (اجرا) استفاده کرده تا کاربران با انتخاب این گزینه بصورت دلخواه فلش را بر روی وبسایت مورد نظر اجرا کنند. این سیاست مایکروسافت تا اواسط سال ۲۰۱۸ ادامه خواهد یافت. مرورگر اینترنت اکسپلورر این شرکت نیز هیچ غم و اندوهی به شما نمی‌دهد. در اواسط سال ۲۰۱۸، حساسیت مرورگر Edge نسبت به اجرای محتوای فلش بیشتر خواهد شد. در سال ۲۰۱۹ مایکروسافت به طور پیش فرض فلش را غیرفعال خواهد کرد و تا پایان سال ۲۰۲۰ مایکروسافت به طور کامل در هر دو مرورگر آن را غیرفعال خواهد کرد.

سافاری: در سال گذشته، شرکت اپل انسداد اجرای فلش از مرورگر سافاری (Safari) را آغار کرد. اگر شما واقعا آن را می‌خواهید می‌توانید از طریق سایت‌های دانلود فلش، فایل نصب و اجرایی فلش را دانلود کرده و سپس نصب کنید تا مجددا افزونه فلش به مرورگر سافاری اضافه شود. پس از فعالسازی فلش در مرورگر سافاری می‌توانید به سایت‌های مبتنی بر فلش مراجعه کنید.

فیسبوک: فیسبوک که میزبان بسیاری از بازی‌های مبتنی بر فلش است از برنامه‌نویسان درخواست کرده تا با هماهنگی‌های برنامه‌ریزی شده تا سال ۲۰۲۰ فعالیت‌های خود را در زمینه محتوای فلش داشته باشند. بازی‌هایی که بر اساس پلتفرم فلش طراحی، توسعه و ساخته شده‌اند و در بستر فیسبوک اجرا می‌شوند تا سال ۲۰۲۰ باقی خواهند ماند و پس از آن به کلی از دیتابیس فیسبوک حذف خواهند شد. فیسبوک در بلاگ خود نوشته است که: “ما به شدت به توسعه دهندگان توصیه می کنیم که زمان بندی‌های تعیین شده توسط مرورگر ها را دنبال کنند.”

معاون بخش توسعه محصول Adobe’s Creative Cloud Ecosystem آقای گوویند بالاکریشن در این باره گفته است: در سه سال و نیم اخیر، شرکت Adobe، توسعه و توزیع فلش را متوقف کرده است اما سازندگان مرورگر‌های اینترنتی به تدریج اقدام به حذف و پاکسازی فلش از مرورگر‌های خود خواهند کرد زیرا استانداردهای وب به اندازه کافی کامل نیستند و توسعه دهندگان فلش در آموزش و پرورش، بازی، استریم ویدئو و دیگر صنایع نیاز به زمان برای بازسازی و تجدید نظر در نرم افزار خود دارند. بالاکریشن در ادامه صحبت‌هایش می‌گوید: “ما احساس می کنیم که استانداردها وارد شده اند، و اکنون زمان مناسب اعلام شده تا پلاگین فلش را از بین ببریم.” در سال ۱۹۹۰ پس از پیروزی مروگر اینترنتی مایکروسافت یعنی اینترنت اکسپلورر در چالش مرورگر‌های اولیه، پلاگین فلش به سرعت به محبوبیت خاصی دست پیدا کرد. فناوری فلش توسط شرکت ماکرومدیا در دنیای وب بنیان‌گذاری شد. اساس ساختمان پرونده‌های فلش (swf) به صورت برداری( Vector-Base) است که با زبان اکشن‌اسکریپت محتویات و اشیاءها (Object) کنترل و دستور دهی می‌شود. سادگی در کنترل محتویات و اطلاعات، گرافیک بالا و قدرت انعطاف فراوان، استفاده همه گیر آن را موجب شده‌ است. امروزه بر روی ۹۰٪ کامپیوترهای متصل به اینترنت پخش کنندهٔ فلش، فعال و نصب می‌باشد. Adobe Flash CS3 Professional که در حقیقت نسخه نهم فلش محسوب می شود، اولین نسخه ای ست که تحت نام شرکت Adobe عرضه شد. این نسخه که در ۱۶ آوریل ۲۰۰۷ به بازار آمد ActionScript3.0 را بصورت کامل ساپورت می کرد. مهمترین نکته این نسخه هماهنگی آن با دیگر محصولات Adobe مثل فوتوشاپ، Adobe Fireworks و Adobe Illustrator بود که باعث غنی تر شدن این نسخه شده بود.

شرکت Adobe در تصمیمی تاریخی با حذف Flash، اعلام کرد HTML5 که استاندارد ساختن وب سایت است را جایگزین فایلهای فلش خود برای کارهای گرافیکی، انیمیشنی خواهد کرد. البته این تصمیم شرکت Adobe کاملا منطقی بنظر میرسد . از جمله دلایل این تصمیم می توان به امنیت پایین و عدم کارایی لازم در این سیستم اشاره کرد. اولین بار استیو جابز تصمیم گرفت که از فلش در یکی از کلیدی ترین محصولات کمپانی اش یعنی آیفون پشتیبانی به عمل نیاورد. در سال ۲۰۱۱ ادوبی رسما توسعه فلش پلیر را برای موبایل متوقف کرد. در همین بازه زمانی گوگل کروم بصورت رسمی اعلام کردند که پلاگین مربوط به فلش را از مرورگر های خود حذف می کنند. ادوبی اکنون توسعه دهندگان را رسماً تشویق می کند تا بر اساس استانداردهای جدید محصولاتشان را آماده عرضه نمایند و Animate CC نیز آمده تا همین سیاست را به شکل موثرتری اجرایی سازد.

در نظر داشته باشید پشتیبانی از فلش در Animate CC همچنان ادامه دارد و نرم افزار جدید که از ابتدای ۲۰۱۶ در دسترس کاربران قرار خواهد گرفت امکان تولید فایل تحت فرمت swf را داراست.