باشگاه کاربران روماک

کشورهای مختلف دنیا محتویاتی را بر اساس معیارهای خود از دسترس کاربران اینترنت خارج ساخته و فیلتر می‌کنند. البته این معیارها و میزان فیلتر شدن سایت‌ها در کشورهای مختلف دنیا متفاوت است. همراه ما باشید تا از فیلترینگ در آمریکا، آلمان، انگلیس و ۸ کشور دیگر دنیا باخبر شوید.

کشورهای مختلف دنیا بر اساس سه موضوع سیاسی و امنیت ملی، اخلاقی و مذهبی محتویات موجود در اینترنت را مسدود یا فیلتر می‌کنند.
البته فیلترینگ یا پالایش دارای مفهوم خاص در دنیاست.

مفهوم فیلترینگ
فیلترینگ یا پالایش در اینترنت به معنی تصفیه و جلوگیری از انتشار محتوای مجرمانه در فضای مجازی است. این‌واژه در این حوزه از لحاظ مفهومی دارای ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ با مفاهیمی همچون حق آزادی بیان، حق آزادی اطلاعات و همچنین مسئولیت ناشی از آزادی بیان است.
به عبارت دیگر هر فرد می‌تواند در دریافت اطلاعات و بیان آن‌ها آزاد باشد؛ اما این آزادی نباید به معنای سلب مسئولیت از وی  و توجه نکردن به تبعات ناشی از آن باشد. بنابراین در ادامه مفهوم و هدف پالایش بر پایه این اصول تبیین می‌شود.
بیشتر کشورهای جهان به منظور جلوگیری از سوءاستفاده از این آزادی، پالایش اینترنت را براساس اصول بین‌المللی و با در نظر گرفتن خط‌مشی‌ها و سیاست‌های ملی خود در دستور کار قرار داده‌اند.

فیلترینگ در کشورهای جهان


آمریکا
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: مقابله با نفوذگران خارجی، مقابله با تروریسم
فیلترینگ اخلاقی: عدم دسترسی کودکان به محتوای صریح جنسی
فیلترینگ مذهبی: ندارد

انگلیس
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: مخالفان دولت، تهدیدات خارجی و تروریسم
فیلترینگ اخلاقی: هرزه‌نگاری کودکان، تصاویر و مطالب مرتبط با تجاوز، شکنجه
فیلترینگ مذهبی: ندارد

آلمان
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: ممنوعیت استفاده از Google Analytics، سایت طرفداران نازی،نفی هولوکاست، نفی سیاست‌های دولت، بخشی از ویکی‌پدیا
فیلترینگ اخلاقی: هرزه‌نگاری کودکان، عکس‌های مستهجن، مطالب خشونت آمیز با افراط گرایانه، نژادپرستی
فیلترینگ مذهبی: ندارد

رژیم صهیونیستی
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: جنگ ۳۳ روزه، دیدار مقامات و فرماندهان رژیم، خبرهای مربوط به جابجایی نیروها و ترک پناهگاه‌ها، خبرهای جنگی یا تسلیحات نظامی، ترویج تروریسم و خشونت علیه رژیم صهیونیستی
فیلترینگ اخلاقی: مروج سایت‌های فساد و فحشا
فیلترینگ مذهبی: ندارد

کانادا
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: تروریسم
فیلترینگ اخلاقی: نفرت‌انگیز، فیلم‌های مستهجن، هرزه‌نگاری کودکان، نزدیکی جنسی با حیوانات، نقض حقوق بشر
فیلترینگ مذهبی: ندارد

اسپانیا
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: توجیهاتی برای انجام عملیات تروریستی، سایت‌های مربوط به احزاب مخالف، ارتباط با سیستم‌های رمزشناسی و زیر سئوال بردن سیاست‌های دولت اسپانیا
فیلترینگ اخلاقی: نژاد پرستانه و بیگانه‌ستیزی
فیلترینگ مذهبی: ندارد

امارات
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: سایت‌های مرتبط با رژیم صهیونیستی، برخی از شبکه‌های اجتماعی، انتقاد از دولت و اقدام ضد امنیت
فیلترینگ اخلاقی: هرزه‌نگاری
فیلترینگ مذهبی: مطالب مرتبط با آرمان یهود و تضعیف روحیه مذهبی

بحرین
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: اهانت به پادشاه، تهدید وحدت ارضی، برانگیختن فتنه‌های طایفه‌ای
فیلترینگ اخلاقی: برخی سایت‌های غیر اخلاقی، مبارزه با فرقه‌گرایی
فیلترینگ مذهبی: قمار، ضرر به اسلام

مصر
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: مبارزه با تروریسم، مسائل سیاسی، ضد امنیت ملی، سایت‌های مخالفین حکومت
فیلترینگ اخلاقی: ندارد
فیلترینگ مذهبی: ندارد

مالزی
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: اغتشاش سیاسی، انتشار مطالب دروغ و فتنه‌آمیز
فیلترینگ اخلاقی: هرزه‌نگاری اینترنتی
فیلترینگ مذهبی: توهین به ادیان موجود در کشور، توهین به پیامبر اسلام

کوبا
فیلترینگ سیاسی و امنیتی: ضد دولتی، ضد امنیتی، ضد انقلاب، موتور جستجوگر یاهو و گوگل
فیلترینگ اخلاقی: ندارد
فیلترینگ مذهبی: ندارد

مبنای حقوقی پالایش در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

براساس تبصره‌ی ۱ از ماده ۷۴۹ فصل جرائم رایانه‌ای قانون مجازات اسلامی در جمهوری اسلامی ایران، پالایش(فیلترینگ) فضای مجازی به عنوان آخرین راه حل (در صورت عدم پاسخگو بودن نهی از منکر و عدم حذف مطلب توسط صاحب سایت) در نظر گرفته شده است.
حق دسترسی آزاد به اطلاعات حقی است که آن را از لوازم بقای دموکراسی در یک جامعه و تضمین حاکمیت مردم شمرده‌اند. این حق در بسیاری از اسناد و کنوانسیون‌های بین‌المللی به رسمیت شناخته شده و درباره‌ی آن تعاریف جامعی ارائه شده است. در کشور ما نیز «قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» در سال ۱۳۸۸ به تصویب رسیده است.

نیاز به پالایش فضای مجازی بر اساس محتوی در جمهوری اسلامی ایران


ساز و کار فعلی پالایش فضای مجازی در ایران عموما مبتنی بر مسدود کردن سایت براساس نام دامنه است که این سازوکار توانایی مجزا کردن بخش‌های مفید و غیر اخلاقی سایت را ندارد. این امر باعث می‌شود که حتی مطالب مفید و غیر مجرمانه نیز در مواردی از دسترس کاربران خارج شود. در ماده ۷۴۹ فصل جرائم رایانه‌ای قانون مجازات اسلامی و تمام تبصره‌های آن کلمه پالایش همراه با عبارت «محتوا» آمده است.
به عبارت دیگر «پالایش محتوی» و نه پالایش تمام اطلاعات سایت. براساس بند ۴۳ ماده ۱۹ حقوق بشر نیز پالایش تنها باید شامل آن بخشی از سایت باشد که حاوی محتوای مجرمانه است و نه تمام سایت. انتخاب نام «کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه» و درج عبارت «محتوا» خود گویای این حقیقت است. براساس قوانین جمهوری اسلامی ایران و ماده ۲۱ قانون جرائم رایانه‌ای، هر سازوکار پالایش محتوی باید محتویات زیر را در فضای مجازی پالایش کند:

• مطالب علیه عفت و اخلاق عمومی
  
• مطالب علیه امنیت و آسایش عمومی
  
• مطالب علیه مقدسات اسلامی
  
• مطالب علیه مقامات و نهادهای دولتی عمومی
  
• محتواهای مرتبط با جرائم رایانه‌ای
  
• تحریک، ترغیب یا دعوت به ارتکاب جرم (مرتبط با سایر جرائم)
  
• محتوای مجرمانه مربوط به امور سمعی، بصری و مالکیت معنوی
  
• محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری